Dünya xəbərləri
Elmar Məmmədyarov: 'ABŞ işə ciddi yanaşır'
“ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri ilə danışıqların məzmunundan çox razı qaldım. Danışıqlar kifayət qədər konstruktiv keçdi. Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həllinə dair məsələləri müzakirə etdik”.
Minsk qrupunun həmsədrləri ilə Moskva görüşündən sonra xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarov AZƏRTAC-a belə deyib.
Nazirin sözlərinə görə, görüşdə danışıqların ATƏT-in üzvü olan ölkələrin xarici işlər nazirlərinin dekabrın əvvəllərinə nəzərdə tutulan Vyana görüşü çərçivəsində davam etdirilməsi barədə qərar qəbul edilib.
“Prinsip etibarı ilə ideyalar var. Həmsədrlər bir qədər də irəli getmək üçün bu ideyalar üzərində işləməyi öz üzərlərinə götürüblər. Mənə həmişə sual verirlər ki, hansı plan üzrə işləyirik? Cavab verirəm ki, Praqa prosesindən başlayaraq təklif olunan bütün ideyalar masa üzərindədir. Budəfəki görüş göstərdi ki, biz, yəni, Azərbaycan tərəfi və həmsədrlər bir müddətdir yerində sayan danışıqlar prosesini irəli aparmaqda qətiyyətliyik”, - deyən E.Məmmədyarov bildirib.
E.Məmmədyarov vurğulayıb ki, danışıqların irəliləməsinə mane olan məqamlar da var.
Buna da bax: Azərbaycan Moskva danışıqlarından razı qalıb
“Mən danışıqlarda hansısa irəliləyişin olduğunu deməyə şad olardım. Lakin bu irəliləyişə mane olan məqamlar var. Ancaq ümid həmişə var. Bu gün həmsədrlər işə olduqca ciddi yanaşdılar. Dedilər ki, biz turist deyilik. Bizə ciddi danışıqlar lazımdır, çünki biz ciddi ölkələri təmsil edirik. Mən bunu alqışlayıram. Axı nə qədər bəhanələr gətirmək olar? Gah deyirlər ki, bizdə seçkilər gedir, gah deyirlər ki, polis məntəqəsinə basqın olub. Belə çıxır ki, bu danışıqlar sonsuza qədər davam edəcək? Xeyr. Alternativ hamıya məlumdur. Ancaq bunu heç kim istəmir. Azərbaycan da istəmir ki, toqquşmalar baş versin. Əlbəttə, boş söz-söhbətlər heç kimə lazım deyil və buna heç kim dözməyəcək. Bu gün həmsədrlərlə kifayət qədər ciddi söhbətimiz oldu ki, irəli getmək lazımdır”, – nazir bildirib.
E.Məmmədyarov həmsədrlərlə Vyanada keçiriləcək görüşdə Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin görüşünün mümkünlüyünün müzakirə ediləcəyini də qeyd edib.
Buna da bax: Rusiya silah almaq üçün Ermənistana 100 milyon dollarlıq yeni kredit verir
ABŞ-ın ATƏT-in Minsk qrupundakı həmsədrini geri çağırması haqda söhbətlərə toxunan nazir bildirib ki, həmsədrlik formatının dəyişməsinə inanmır
“Amerikalı həmsədr öz vəzifəsinə çox ciddi yanaşır. Bir müddət əvvəl belə söhbətlər var idi. ABŞ Dövlət Departamentində bəzi vəzifələrin ixtisara salınması barədə müzakirələr gedirdi. Ancaq bugünkü görüşə amerikalı həmsədr tək deyil, öz köməkçisi ilə gəlmişdi. Bu, onu göstərir ki, ABŞ tərəfi işə ciddi yanaşır”, – nazir vurğulayıb.
Bu gün, noyabrın 16-sı xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarov ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri ilə Moskvada görüş keçirib.
XATIRLATMA
Qarabağ münaqişəsi 1988-ci ildə başlayıb. 1994-cü ildə gerçəkləşən atəşkəs razılaşmasına qədər Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsi, ona bitişik yeddi rayon və bəzi əlavə kəndlər işğal edilib.
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı sülh danışıqları ATƏT-in Minsk qrupu həmsədrlərinin vasitəçiliyi ilə aparılır. ABŞ, Rusiya və Fransa həmsədr dövlətlərdir.
Minsk qrupu tərəflərə indiyə kimi, əsasən, üç təklif verib. Münaqişənin paket həlli, münaqişənin mərhələli həlli və «Ümumu dövlət» konsepsiyası. Birinci varianta görə, işğal edilən ərazilərlə status məsələsi paket həll edilməlidir. İkinci variantda isə əvvəlcə ərazilər boşaldılmalı, sonra isə statusa baxılmalıdır. Üçüncü variantda münaqişə zonasında ümumi dövlətin yaradılmasından söhbət gedir. Azərbaycan münaqişənin mərhələli həllinə tərəfdardır. Bu variantlardan heç biri qəbul edilməyib
Daha sonra həmsədrlər əvvəlki üç varianta söykənən «Madrid prinsipləri»ni təklif ediblər.
Bütün xəbərləri izləyin
Tramp and içdi
Donald Tramp ABŞ-nin 47-ci prezidenti kimi səlahiyyətlərinin icrasına başlayıb. O, and içmək üçün 16-cı dövlət başçısı Abraham Linkolnun İncilindən istifadə edib.
İnauqurasiya mərasimi bu dəfə soyuq və küləkli hava səbəbindən pilləkənlərdə deyil, Kapitol binasının rotondasında qapalı şəraitdə keçirilib. Bu, qeyri-adidir, lakin tarixdə ilk dəfə deyil: 40 il əvvəl prezident Ronald Reyqan da ikinci müddətində qapalı məkanda and içmişdi.
Andiçmə mərasimində Tramp ailəsinin üzvləri, onun sələfi Co Bayden və vitse-prezident Kamala Harris iştirak ediblər. Tədbirə keçmiş prezidentlər - Bill Klinton (1993-2001), Corc Buş (2001-2009), Barak Obama (2009-2017) və keçmiş dövlət katibi Hillari Klinton da qatılıblar.
Digər qonaqlar arasında İtaliyanın baş naziri Corca Meloni, Argentina prezidenti Xavyer Miley, Böyük Britaniyanın keçmiş baş naziri Liz Trass, Böyük Britaniya, Almaniya, Fransa və digər ölkələrdən olan bir sıra mühafizəkar və sağçı siyasətçilər, "Tesla" və "SpaceX"in qurucusu İlon Mask, "Meta"nın baş direktoru Mark Zukerberq, "Amazon"un qurucusu Ceff Bezos, "Google"un baş direktoru Sundar Piçai də var.
Bayden və Tramp andiçmədən əvvəl Ağ evdə görüşüblər
Tramp Ağ evin qabağında limuzindən düşərkən, prezidentlik müddəti başa çatan Co Bayden ona "evinə xoş gəldin" deyə içəri dəvət edib. İki lider Ağ evdə ənənəvi çay süfrəsi arxasında görüş keçiriblər. Daha sonra eyni avtomobildə Kapitol binasında andiçmə mərasiminə yollanıblar.
Bayden və xanımı Cill Ağ evin qarşısında son selfilərini paylaşıblar.
Milyarderlərin sərvəti heç vaxt olmadığı qədər sürətlə artır
Dünyada bərabərsizlik getdikcə artır və "aristokratik oliqarxiya" gözlənilməz səviyyədə sərvət yığır. Bu barədə qlobal yoxsulluq və bərabərsizliklə mübarizə aparan beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatı - "Oxfam"ın ötən həftə dərc olunmuş illik hesabatında deyilir.
Davosda keçiriləcək Dünya İqtisadi Forumu ərəfəsində açıqlanan hesabatda bildirilir ki, 2024-cü ildə milyarderlərin sərvəti 2 trilyon dollar artıb. Bu da əvvəlki (2023) il ilə müqayisədə onların sərvətinin üç dəfə daha sürətli böyüməsi deməkdir.
Hesabata görə, dünyanın ən zəngin 1 faizi qlobal sərvətin 45 faizinə sahib olduğu halda, bəşəriyyətin 44 faizi gündə 6.85 dollardan az gəlirlə yaşayır. Qlobal yoxsulluq səviyyəsi isə 1990-cı ildən bəri, demək olar ki, dəyişməyib.
"Biz bu hesabatı dünyadakı adi insanların bir neçə zəngin şəxsin nəhəng sərvəti altında əzildiyini göstərən ciddi bir xəbərdarlıq olaraq təqdim edirik", - "Oxfam"ın icraçı direktoru Amitabh Behar deyib.
Hesabatda qeyd olunan digər bir məqam gələcək 10 ildə trilyonerlərin meydana çıxmasının gözlənilməsidir. "Oxfam" bunu onunla əsaslandırır ki, son 10 ildə ən zəngin 10 milyarderin sərvəti gündə ortalama 100 milyon dollar artıb. Keçən il isə 204 yeni milyarder ortaya çıxıb.
"Oxfam"ın icraçı direktoru zənginlərin artıq iqtisadi və sosial siyasətləri formalaşdırmaq iqtidarında olduğunu, nəticədə bunun onlara daha çox mənfəət gətirdiyini vurğulayıb.
'TikTok'la bağlı qarşıdurmanın ABŞ-Çin rəqabətinə təsiri
Çin şirkəti olan "ByteDance"ə məxsus "TikTok" tətbiqi yanvarın 19-da fəaliyyətini dayandırsa da, elə həmin gün təxminən 12 saat sonra yenidən aktivləşib. Onun qısa müddət ərzində "offline" olmasının səbəbi ABŞ-də qüvvəyə minən federal qadağa ilə bağlıdır.
Tətbiq öz istifadəçilərinə "TikTok ABŞ-yə geri qayıtdı!" bildirişi göndərərək bu xəbəri açıqlayıb. "TikTok" fəaliyyətinin bərpasını ABŞ-nin yeni seçilmiş prezidenti Donald Trampla əlaqələndirib. Belə ki, Tramp andiçmə mərasimindən sonra federal qadağanı təxirə salmağı (90 gün) nəzərdə tutan icraedici fərman imzayalacağını bildirib. Bu fərman "ByteDance"ə "TikTok"u qeyri-çinli bir sahibə satmaq və ya qadağa ilə üzləşmək tələbini nəzərdə tutur.
Bu qərar "TikTok"un taleyi ilə bağlı baş verən sürətli və ardıcıl proseslərin ən son mərhələsini təşkil edir. Həmçinin, bu vəziyyət Çin ilə ABŞ arasında qlobal texnologiya rəqabətinə ciddi təsir göstərə və Trampın Pekinlə münasibətlərinin necə formalaşdıracağı barədə ilkin təəssürat yarada bilər.
Məşhur video platforması "TikTok" Çin-in ilk qlobal tətbiqi olaraq, ABŞ-yə məxsus "Instagram", "Facebook" və X kimi rəqiblərini geridə qoyub.
Tətbiqə Çinin sahibliyi onu ABŞ Konqresinin hədəfinə çevirən əsas səbəb olub. Buna görə ABŞ Konqresi 2024-cü ilin aprelində bilməyərəkdən yanlış informasiyanın yayılması (misinformation) və casusluq kimi milli təhlükəsizlik narahatlıqları ilə bağlı qanun qəbul edib.
"TikTok" "ByteDance"in Çin və Honq-Konq bazarında işləyən "Douyin" tətbiqinin beynəlxalq versiyasıdır. Ancaq "Douyin" tətbiqi Pekinin sərt senzura sisteminə tabedir.
Eyni zamanda, uğurlu bir biznesə çevrilən "TikTok"un populyarlığı və təsiri Pekin üçün qlobal səviyyədə fayda gətirib. "ByteDance" şirkətinin bu tətbiqdən imtina etməməsi həm tətbiqin alqoritminə verilən xüsusi qiyməti, həm də "TikTok"un Çinə məxsusluğunun əhəmiyyətini göstərir.
Trampın "TikTok"a həll yolu tapmaq üçün möhlət vermək qərarı ABŞ-nin daxili siyasətindən də qaynaqlansa da, bu addım onun Çin lideri Si Cinpin ilə münasibətlərinə də təsir göstərə bilər.
Yanvarın 17-də Tramp Si Cinpin ilə danışdığını və "TikTok" da daxil olmaqla, bir sıra mövzuları müzakirə etdiyini açıqlayıb.
"TikTok" izləyiciləri ilə bağlı məlumat toplayır?
"TikTok"un qadağan olunmasına səbəb olan məsələlər isə hələ də qüvvədə qalır.
Kibertəhlükəsizlik şirkətləri bu tətbiqin öz istifadəçiləri ilə bağlı geniş məlumat toplaya biləcəyini irəli sürür. Üstəlik, Çin 2017-ci ildə xaricdə yaşayan Çin vətəndaşlarını kəşfiyyat orqanları ilə əməkdaşlığa məcbur edən qanun qəbul edib.
Bu halların ictimai nümunələri azdır, lakin 2023-cü ildə bir britaniyalı jurnalistin məlumatları və onun yerinin "TikTok"un Çin və ABŞ-dəkı əməkdaşları tərəfindən izlənildiyi ortaya çıxıb. "ByteDance"in keçmiş əməkdaşının ABŞ məhkəməsinə təqdim etdiyi sənədlər isə 2018-ci ildə Çin Kommunist Partiyasının Honq-Konqda demokratiya tərəfdarları ilə bağlı informasiya toplamaq üçün şirkətin məlumatlarına daxil olduğunu göstərib.
Trampın bu qərarı onun Çinlə münasibətləri necə tənzimləyəcyinə dair ilkin işarə rolunu oynayır.
Trampın 2017–2021-ci illəri əhatə edən ilk prezidentlik dövrü Pekin və Vaşinqton arasında dərinləşən texnologiya yarışı fonunda Çinə qarşı sərt siyasəti və Çin şirkətlərini ölkə daxilində və xaricdə hədəfə alması ilə yadda qalıb.
Bu rəqabət hələ də davam etsə də, ən azından ikinci prezidentlik dönəminin ilk günlərində Tramp fərqli bir yanaşma sərgiləməyə çalışır.
"The Wall Street Journal" yanvarın 18-də yaydığı xəbərdə bildirib ki, D.Tramp vəzifəyə başladıqdan sonra ilk 100 gün ərzində S.Cinpin ilə görüşmək üçün Çinə səfər etməyi planlaşdırır. Nəşrin yazdığına görə, ABŞ-nin yeni seçilmiş prezidenti müxtəlif məsələlər ətrafında çinli həmkarı ilə danışıqlara açıq olduğunu bildirib.
Rusiya və İran Qərbin sanksiyaları fonunda yeni saziş imzalayıb
Rusiya prezidenti Vladimir Putin və iranlı həmkarı Məsud Pezeşkian iki ölkə arasında Hərtərəfli Strateji Tərəfdaşlıq haqqında müqavilə imzalayıblar.
Son vaxtlar iki ölkə onlara qarşı sərt beynəlxalq sanksiyalar fonunda əməkdaşlığı dərinləşdirib. Tehrana qarşı məhdudiyyətlər onun nüvə və raket proqramlarına görə qüvvədədir; Rusiya Ukraynaya qarşı təcavüzkar müharibəyə və 2014-cü ildə Krımın ilhaqına görə ABŞ, Böyük Britaniya, Avropa Birliyi və bir sıra digər ölkələrin sanksiyaları altındadır.
V.Putin cümə günü Moskvada imzalanan sazişi "sıçrayış" adlandırıb. O, münasibətləri keyfiyyətcə yeni səviyyəyə qaldırmaq niyyətini açıqlayıb. "Sənəd Rusiya, İran və bütün Avrasiya regionumuzun sabit və dayanıqlı inkişafı üçün lazımi şəraitin yaradılmasına yönəlib", - Putin bildirib.
Pezeşkian, öz növbəsində, Rusiya ilə bu razılaşmanın ikitərəfli münasibətlərdə, xüsusən də ticarətdə "yeni səhifə" açdığını söyləyib.
Rusiya və İran rəsmiləri deyirlər ki, hərtərəfli tərəfdaşlıq sazişi elm, təhsil və mədəniyyətdən tutmuş, ticarət və hərbi əməkdaşlığa qədər bütün sahələri əhatə edir. Müqavilənin üçüncü maddəsində göstərilir ki, "tərəflərdən biri təcavüzə məruz qalsa, digəri təcavüzkara heç bir yardım göstərməməlidir".
İran prezidentinin Rusiyaya səfəri Donald Trampın ABŞ prezidenti kimi andiçmə mərasimindən üç gün əvvəl baş tutub. O, Ukraynada sülhün tezliklə bərqərar olmasına yardım etmək niyyətini bildirib. Tramp habelə artan iqtisadi problemlərlə və digər çağırışlarla, o cümlədən hərbi uğursuzluqlar, bunun Yaxın Şərqdə nəticələri ilə mübarizə aparan Tehrana qarşı daha sərt mövqe tutacağına söz verib.
Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov bundan əvvəl Pezeşkianın Rusiyaya səfəri ilə Trampın andiçmə mərasimi arasında hər hansı əlaqə olduğunu təkzib etmişdi.
Cümə günü Moskvada Rusiya ilə ikitərəfli saziş imzaladıqdan sonra Pezeşkian bunun Yaxın Şərqdəki münaqişənin həllinə töhfə verəcəyini qeyd edib. "İnanıram ki, imzaladığımız bu saziş xüsusilə regionumuzda sabitliyin bərqərar olmasına kömək edəcək. Biz dialoq aparmağa və bütün maneələri aradan qaldırmağa qadirik", - TASS Pezeşkiandan sitat gətirir.
Rusiya və İran bundan əvvəl prezident Bəşər Əsədin başçılıq etdiyi Suriya hökumətini dəstəkləmək üçün güclərini birləşdirmişdilər. Lakin ötən ilin dekabrında Əsəd əleyhdarlarının ildırımsürətli hücumu zamanı onun rejiminin süqutunun qarşısını ala bilmədilər. O, ailəsi ilə birlikdə Rusiyaya qaçdı.
Putin İran prezidentini qəbul edərkən deyib ki, "Suriyanın gələcəyini inklüziv dialoq yolu ilə suriyalıların özləri müəyyənləşdirməlidir".
Əsəd rejimi uzun illər Moskva və Tehranın hərbi və siyasi dəstəyinə arxalanıb. İndi ekspertlər qeyd edirlər ki, Moskva və Tehran Dəməşqdə iflasa görə açıq şəkildə bir-birini günahlandırmağa başlayıb və Suriyadakı hadisələr son vaxtlar iki ölkə arasında yaranan fikir ayrılıqlarını daha qabarıq göstərib.
Aleksey Navalnının keçmiş vəkilləri həbs olunub
Rusiyanın Vladimir vilayətinin məhkəməsi yanvarın 17-də mərhum müxalifət lideri Aleksey Navalnının keçmiş vəkilləri - Vadim Kobzev, Aleksey Liptser və İqor Serquninin həbsi barədə hökm elan edib.
Vəkillər Kremlin sərt tənqidçisi, müxalifət lideri Navalnının həbsxanadan çıxardılan yazışmalarını daşıdıqları üçün azadlıqdan məhrum ediliblər.
Navalnının yazıları sosial şəbəkələrdə diqqətə yetirilib və onun 36 ölkədə 26 dildə nəşr olunan "Patriot" adlı xatirələri üçün əsas olub. Məhkəmənin fikrincə, vəkillər yazışmaların ötürülməsinə kömək etməklə ekstremist təşkilata qatılıblar. Məhkəmə müəyyən edib ki, məktublar Navalnıya "ekstremist icmanın lideri və direktoru" funksiyalarını yerinə yetirməsini davam etdirməyə imkan verib.
Rusiya hakimiyyəti 2021-ci ildə Navalnının regional qərargahlar şəbəkəsini "ekstremist təşkilat" sayaraq onun Rusiyada fəaliyyətini yasaqlamışdı.
Məhkəmənin hökmünə görə, Kobzevə 5 il 6 ay, Liptserə 5 il, təqsirini boynuna alan Serquninə isə 3 il 6 ay həbs cəzası verilib. Hər üç vəkil 2023-cü ilin oktyabrından bəri istintaq təcridxanasında saxlanılır.
Eyni ittihamlar üzrə Navalnının digər iki vəkilinə - Olqa Mixaylova və Aleksandr Fedulova qarşı həbs orderləri çıxarılsa da, onlar saxlanılmazdan öncə ölkədən çıxa biliblər.
Böyük cinayətlərdə suçlanan şəxsləri müdafiə edən "Pervıy Otdel" (Birinci Bölmə) hüquq birliyi "Telegram" kanalında vəkillərin həbsi ilə bağlı hökmü "qanunsuz siyasi təqib" adlandırıb. "Müdafiə əməkdaşlıq deyil! Vəkillər müştərilərinin tərəfdaşları və ya şərikləri deyil, onlar Konstitusiya ilə təsbit edilmiş müdafiə hüququnu təmin edirlər... Bu, hüququn əsas prinsiplərinin qaba şəkildə pozulmasıdır", - təşkilatın vurğulamasıdır.
Ötən ilin fevralında Putinin ən tanınmış tənqidçisi A.Navalnı Sibir həbsxanalarının birində şübhəli ortamda vəfat edib.
Paşinyan Putinə zəng edib
Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan və Rusiya prezidenti Vladimir Putin arasında telefon danışığı olub.
Ermənistan Baş naziri Ofisinin yaydığı məlumata görə, tərəflər Ermənistanın Avrasiya İqtisadi İttifaqına (Aİİ) sədrliyinin nəticələri, İttifaq çərçivəsində qarşıdan gələn tədbirlər, həmçinin Ermənistan-Rusiya ikitərəfli münasibətləri ilə bağlı bir sıra məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparıblar.
Kremlin saytında isə bildirilib ki, telefon danışığı Ermənistan hökumət başçısının təşəbbüsü əsasında baş tutub.
"Nikol Paşinyan Ermənistanın Avropa İttifaqı ilə münasibətləri kontekstində atdığı son addımlarla bağlı vəziyyəti izah edib. Rusiya lideri isə bu məsələ ətrafında müvafiq şərhlərini və qiymətləndirmələrini qarşı tərəfə təqdim edib", - Kremlin saytında bildirilir.
Ermənistan 2024-cü ildə Avrasiya İqtisadi İttifaqına sədrlik edib. Yanvarda sədrlik Yerevandan Minskə keçib.
Hökumət ötən həftə Ermənistanın Avropa İttifaqına (Aİ) üzvlüyü prosesinin başlanmasına dair qanun layihəsini təsdiqləyib. N.Paşinyan bəyan edib ki, qanun layihəsinin qəbulu Aİ-yə üzvlük demək deyil. "Bu məsələ ilə bağlı referendumun keçirilməsi zəruridir", - o bildirib.
Rəsmi Moskva isə Yerevanın bu qərarına cavab olaraq xatırladıb ki, Avrasiya İqtisadi İttifaqına üzvlük Ermənistanın Avropa İttifaqına daxil olmaq istəyi ilə bir araya sığmır.
"İki struktur fərqli prinsiplər üzərində işləyir, onlar fərqli azad ticarət zonalarıdır", - Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov bildirib.
İmran Xan 14 il həbsə məhkum edilib
Pakistanda məhkəmə korrupsiya işi üzrə keçmiş baş nazir İmran Xan və onun xanımı Buşra Bibi barədə hökm çıxarıb.
Pakistanın eks-baş naziri korrupsiya ittihamını rədd edir.
Məhkəmənin qərarı ilə İ.Xan 14 il, B.Bibi isə 7 il azadlıqdan məhrum edilib.
Hər ikisi İ.Xan hakimiyyətdə olarkən çirkli pulların yuyulması müqabilində biznes-maqnatı Malik Riazdan torpaq hədiyyə almaqda təqsirli biliniblər. İttiham tərəfi bu korrupsiya işi üzrə ümumi məbləğin 190 milyon Britaniya funt sterlinqi (240 milyon ABŞ dolları) olduğunu iddia edir.
72 yaşlı keçmiş kriket ulduzu və siyasətçi İ.Xan 2018-2022-ci illərdə Pakistanın baş naziri olub. O, bir ildən çoxdur ki, həbsdədir. 150-dən çox cinayət ittihamı ilə üzləşsə də, İ.Xan Pakistan xalqı arasında böyük populyarlığa malikdir.
O və Təhrik-e-İnsaf (PTI) partiyası bu cinayət işlərinin siyasi motivli olduğunu bəyan ediblər.
Belarus hakimiyyəti AzadlıqRadiosunun həbsdə olan jurnalisti haqqında film göstərib
Belarusun ONT dövlət televiziya kanalı AzadlıqRadiosunun ölkə həbsxanalarında saxlanılan jurnalistləri haqqında propaqanda filminin ikinci hissəsini yayımlayıb.
Bu dəfə AzadlıqRadiosunun Belarus xidmətinin həbsdə olan digər jurnalisti İqar Losik hədəf olub. Artıq iki ilə yaxın idi ki 32 yaşlı Losikdən heç bir xəbər yox idi.
Özünü təqsirsiz hesab edən AzadlıqRadiosu əməkdaşı 2020-ci ilin iyununda saxlanılıb və 2021-ci ilin dekabrında "kütləvi iğtişaşlar təşkil etmək, kütləvi iğtişaşlarda iştirak, sosial ədavəti qızışdırmaq" və məlum olmayan bir sıra digər ittihamlar üzrə məhkum edilib. Onun məhkəməsi 2020-ci il iyunun 25-də qapalı baş tutub.
AzadlıqRadiosu, insan hüquqları təşkilatları və xarici hökumətlər Losikə qarşı irəli sürülmüş bütün ittihamları siyasi motivli adlandırıblar.
Jurnalistin ailəsi onun son məktubunu 2023-cü ilin fevralında alıb. Həmin vaxtdan keçən bu müddət ərzində İ.Losikdən xəbərin olmaması onun vəziyyəti ilə bağlı narahatlıq doğurub.
Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin (DTK) Minskdəki istintaq təcridxanasında qeydə alınan kadrlarda Losik çox arıq və zəif görünür.
25 dəqiqəlik filmdə Losik müsahibə verib, lakin AzadlıqRadiosu həbsdə olan şəxslərdən naməlum şəraitdə alınan ifadələrə istinad etmir.
İnsan haqları qruplarının məlumatına görə, Losik saxlandığı vaxtdan bəri iki dəfə uzunmüddətli aclıq aksiyası keçirib və etiraz əlaməti olaraq iki dəfə əllərini və boynunu kəsərək özünə xəsarət yetirib.
Losikin həyat yoldaşı Darya "Belsat" agentliyinə 2023-cü ilin yanvarında verdiyi müsahibəyə görə 2 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. Belarus Polşada yerləşən bu xəbər agentliyini "ekstremist qrup" elan edib. Daryaya bu müsahibəyə görə "ekstremist fəaliyyətə yardım etmək" ittihamı irəli sürülüb. O, 2024-cü ilin iyulunda kütləvi amnistiya çərçivəsində azad edilib.
İ.Losik AzadlıqRadiosunun Belarus xidmətinin həbsdə olan üç jurnalistindən biridir. Digər iki jurnalist - Andrey Kuzneçik və Vladislav Yesipenko da jurnalist fəaliyyətlərinə görə həbsdədirlər.
Bayden Amerikada 'oliqarxiya' təhlükəsindən bəhs edir
Yanvarın 15-də xalqa vida müraciətində ABŞ prezidenti Co Bayden Amerikada çox zəngin bir azlığın güc və nüfuzunun artdığını və bunun demokratiya üçün təhlükə yaratdığını bildirib. Prezident bu vəziyyəti "təhlükəli oliqarxiya" kimi xarakterizə edib.
"Azsaylı zəngin insanların əlində gücün təhlükəli dərəcədə cəmləşməsindən narahatam", - Bayden Ağ evdən etdiyi çıxışında deyib. Onun sözlərinə görə, sərvətin bir qrup şəxsin əlində cəmləşməsi təkcə demokratiyaya deyil, həm də əsas hüquq və azadlıqlara, eləcə də hər kəsin qabağa getməsi üçün "ədalətli şans" haqqına təhlükədir.
Prezidentlik müddəti başa çatan C.Bayden yanvarın 20-də postunu tərk edəcək. Dünyanın ən varlı adamı – "Tesla" və "SpaceX"in baş icraçı direktoru İlon Mask və digər ultrazəngin şəxslərin dəstəklədiyi milyarder Donald Tramp həmin gün and içərək 47-ci ABŞ prezidenti kimi vəzifələrinin icrasına başlayacaq.
Trampın sərt sağçı siyasətinə dəstək verən İ.Mask keçən il Trampın prezidentlik kampaniyasına on milyonlarla dollar sərf edib. Maskla yanaşı, ABŞ-nin daha iki tanınmış milyarderinin – "Amazon"un qurucusu Ceff Bezos və "Facebook"un həmtəsisçisi, "Meta"nın baş direktoru Mark Zukerberqin də Trampın andiçmə mərasimində iştirak edəcəyi gözlənilir.
Bayden: Azad mətbuat zəifləyir, amerikalılar dezinformasiya axını altında əzilir
Bayden xalqa müraciətində vəzifədə olduğu ilk iki il ərzində əldə olunan nailiyyətləri qeyd edib. O, ölkəni koronavirus pandemiyasından çıxarmaq, daxili istehsalı dəstəkləmək və reseptlə verilən dərmanların qiymətlərinin məhdudlaşdırması kimi fəaliyyətləri vurğulayıb. Lakin prezident Bayden qeyd edib ki, ABŞ dəyərləri "davamlı olaraq sınaqdan keçirilir". O, "texnoloji sənaye kompleksi"nin yüksəlişi, süni intellektin gələcəyi ilə bağlı potensial təhlükələr barədə xəbərdarlıq edib: "Amerikalılar hakimiyyətdən sui-istifadəyə şərait yaradan dezinformasiya və yanlış məlumatların axını altında əzilir. Azad mətbuat zəifləyir. Redaktorlar yoxa çıxır. Sosial media fakt yoxlanışından imtina edir. Həqiqət həm hakimiyyət uğrunda, həm də mənfəət naminə yalanlarla boğulur".
ABŞ prezidentinin sözlərinə görə, bu meyllərin qarşısını almaq üçün sosial media platformaları Amerika uşaqlarını, ailələrini və demokratiyanı hakimiyyətdən sui-istifadədən qorumaq üçün məsuliyyət daşımalıdır.
Bayden çıxışında süni intellektin (AI) fürsətlərinə və risklərinə toxunub. O deyib ki, süni intellekt problemlərin həllinə və hətta xərçəngin müalicəsini tapmağa kömək edə biləcək "zəmanəmizin, bəlkə də, bütün zamanların ən əhəmiyyətli texnologiyasıdır". Lakin əlavə edib ki, süni intellekt "hüquqlarımıza, həyat tərzimizə, məxfiliyimizə, necə işlədiyimizə və ölkəmizi necə qoruduğumuza yeni təhlükələr yarada bilər".
"O, təhlükəsiz, etibarlı və bütün bəşəriyyət üçün faydalı olmalıdır", -deyən Baydenin vurğulamasına görə, "Çin deyil, azadlıq ölkəsi Amerikanın süni intellektin inkişafında dünya lideri olması indi həmişəkindən daha vacibdir".
Yerevan Rusiyanın daha bir televiziya proqramını qadağan etməklə hədələyir
Ermənistan hökuməti Rusiya dövlət televiziyasının daha bir proqramının ölkədə yayımını dayandırmaqla hədələyib.
AzadlıqRadiosunun erməni xidməti xəbər verir ki, bu barədə Ermənistanın yüksək texnologiyalar sənayesi naziri Mxitar Ayrapetyan jurnalistlərə deyib. "Kiselyovun proqramının yayımı da ölkəmizdə dayandırıla bilər", - nazir Ayrapetyan bildirib.
Nazirlik artıq Televiziya və Radio üzrə Milli Komissiyaya bu məsələni araşdırmağı və belə bir qadağanın tövsiyə olunmasını nəzərdən keçirməyi xahiş edib.
Yanvarın 15-də Rusiyanın Yerevandakı səfiri Sergey Kopırkin Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb. Diplomata "Rossiya-1" kanalının həftəlik xəbər proqramında yayımlanan reportajla bağlı etiraz notası təqdim olunub.
Nazirlik bəyanatında həmin reportajın "Ermənistan Respublikasının suverenliyi və ərazi bütövlüyünə qarşı süni şəkildə yaradılmış narrativlər" ehtiva etdiyini bildirib. Lakin Ermənistan XİN-in məlumatında bu narrativlərin nədən ibarət olması barədə ətraflı məlumat verilməyib.
Sözügedən proqramın aparıcısı Kremlə yaxın media rəhbərlərindən olan Dmitri Kiselyov məsələ ilə bağlı şərh verməkdən imtina edib. "Erməni qardaşlarımızı hansı konkret açıqlamanın narahat etdiyini anlamıram", - jurnalist news.ru-ya bildirib.
Həmin reportajda Ermənistanın Azərbaycanla münaqişəsi, Paşinyan hökumətinin Ermənistan-Azərbaycan nəqliyyat əlaqələri ilə bağlı mövqeyi və Avropa İttifaqına üzvlük üçün müraciət qərarı müzakirə olunub.
Ötən il başqa bir proqram bloklanıb
Rəsmi Yerevan keçən ilin martında "Rossiya-1" kanalında yayımlanan gündəlik siyasi tok-şounun retranslyasiyasını qadağan etmişdi. Bu qərar proqramın aparıcısı Vladimir Solovyovun Paşinyanı təkrarən tənqid etməsi ilə bağlı idi. Hakimiyyət orqanları Solovyovu və onun bəzi qonaqlarını dövlətə məxsus "Rossiya-1", "Birinci" və "Kultura" telekanallarının Cənubi Qafqaz ölkəsində yayımını davam etdirməsinə imkan verən 2020-ci il Rusiya-Ermənistan razılaşmasını pozmaqda günahlandırıb.
2023-cü ilin oktyabrında isə "Birinci Kanal"da yayımlanan proqramda baş nazir Nikol Paşinyanın təhqir edilməsindən sonra Rusiyanın Yerevandakı səfiri S.Kopırkin Ermənistan XİN-ə çağırılmışdı. Növbəti gün isə cavab olaraq Ermənistanın Moskvadakı müvəqqəti işlər vəkili Rusiya XİN-ə dəvət olunmuşdu. Nazirlik rəsmiləri Ermənistan hökumətinin nəzarətində olan KİV-lərin yaydığı "anti-Rusiya" təbliğatından təəssüfləndiklərini bildiriblər.
Ermənistan İctimai Televiziyası Moskvaya qarşı kəskin tənqidlər səsləndirən siyasətçiləri və ekspertləri tez-tez siyasi tok-şoularına dəvət edir və onlarla müsahibələr aparır. Paşinyan tərəfdarlarının nəzarətində olan bu televiziya kanalında həmin şəxslərin praym-taymda yayımlanan proqramlarda iştirakı Rusiya-Ermənistan münasibətlərinin son illərdə daha da gərginləşməsi fonunda adi hala çevrilib.
İsrail və HƏMAS arasında atəşkəs razılaşması əldə olunub
İsrail və HƏMAS qruplaşması (ABŞ və Avropa İttifaqı tərəfindən terrorçu qruplaşma kimi tanınır) arasında atəşkəs razılaşması əldə olunub.
Bir neçə mərhələdə həyata keçiriləcək razılaşma İsrail girovlarının təxminən min fələstinli məhbusla dəyişdirilməsini və Qəzza Zolağına təcili humanitar yardımın çatdırılmasını nəzərdə tutur.
Qətər və Misirin vasitəçiliyi ilə əldə olunan razılaşma sənədinin yanvarın 19-dan qüvvəyə minəcəyi bildirilib. Bu məlumatı Qətərin baş naziri Xalid bin Xəlifə bin Əbdüləziz Al Tani açıqlayıb. Razılaşma üç mərhələdən ibarətdir və son mərhələ Qəzza bölgəsinin yenidən qurulmasına yönələcək.
Razılaşmanın müddəaları, hələlik, dərc olunmasa da, prosesdə iştirak edən siyasətçilərin şərhlərindən çıxan nəticə odur ki, birinci mərhələdə altı həftəlik atəşkəs başlayacaq. Bu müddət ərzində İsrail qoşunları Qəzzanın mərkəzindən tədricən geri çəkiləcək.
Bu mərhələdə həmçinin HƏMAS İsrail həbsxanalarında saxlanılan fələstinlilərin buraxılması qarşılığında əksəriyyəti qadınlar, qocalar və xəstələrdən ibarət 33 israilli girovu azad edəcək.
Bəzi girovlar 2023-cü ilin noyabrında 240 fələstinli məhbusun qarşılığında azad edilib. HƏMAS hələ də 94 nəfəri girov saxlayır. İsrail tərəfi bu girovlardan yalnız 60 nəfərin sağ qaldığını güman edir.
Atəşkəs razılaşmasının birinci mərhələsində münaqişə nəticəsində evlərindən çıxmaq məcburiyyətində qalan fələstinlilər öz evlərinə qayıtmaq imkanı əldə edəcəklər. Bu mərhələdə həmçinin HƏMAS tərəfindən idarə olunan anklava humanitar yardımın daxil olması da nəzərdə tutulub. İsrailin Qəzza Zolağında apardığı hərbi əməliyyatlar nəticəsində Qəzza sakinlərinin, demək olar ki, hamısı evlərini tərk etməyə məcbur qalıb. Bölgədə ciddi humanitar böhran yaranıb.
Razılaşmanın ikinci və üçüncü mərhələsi ilə bağlı danışıqlar atəşkəs qüvvəyə mindikdən 16 gün sonra başlayacaq. Analitiklər bildirir ki, bu mərhələlər atəşkəsin davamlılığı üçün ilk ciddi sınaq ola bilər.
Razılaşmanın ikinci mərhələsi qalan girovların azad olunmasını və müharibənin sona çatdırılmasını əhatə edir ki, bu da olduqca mühüm bir addımdır.
Xatırlatma
Müharibə 2023-cü il oktyabrın 7-də HƏMAS silahlılarının İsrailin cənubundakı yaşayış məntəqələrinə hücumu ilə başlayıb. Təxminən 1200 nəfər, əsasən, dinc sakinlər öldürülüb, 251 nəfər girov götürülərək Qəzzaya aparılıb. İsrail buna cavab olaraq Fələstin anklavında dağıdıcı müharibəyə başlayıb. HƏMAS-ın nəzarətindəki Qəzza Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, bu müharibə 46 mindən çox insanın ölümünə səbəb olub. İsrailin hərbi əməliyyatları nəticəsində Qəzza kütləvi dağıntılarla üzləşib və 2.3 milyon sakininin əksəriyyəti evlərini tərk etmək məcburiyyətində qalıb.
Ukrayna və Rusiya əsirləri dəyişib
Ukrayna və Rusiya arasında əsirlərin mübadiləsi baş tutub.
Bu barədə Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenskinin "Telegram" hesabında paylaşım edilib.
"İnsanlarımızı evə qaytarmaq Ukraynanın üzərində daima işlədiyi bir məsələdir. Və biz bütün insanlarımızı geri qaytarmayınca dayanmayacağıq. Bu gün daha 25 nəfər vətəndaşımız Ukraynaya geri qaytarılır. Onların arasında Mariupol və Azovstal müdafiəçiləri, eləcə də Xarkov, Donetsk, Zaporojiye və Xerson bölgələrimizdən olan hərbçilər və mülki şəxslər var", - paylaşımda qeyd olunub.
Bildirilib ki, əsirlikdən qayıdan bu şəxslər ciddi yaralar və xəstəliklərdən əziyyət çəkir. Prezident vurğulayıb ki, onların hər biri zəruri tibbi yardımla təmin ediləcək.
Ukrayna dövlət başçısı paylaşımında bu mübadilənin baş tutmasında vasitəçi olan Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə təşəkkür edib.
"Ukrinform"un məlumatına görə, 2024-cü ildə Rusiyanın əsirliyindən 1358 ukraynalı hərbçi və mülki vətəndaş geri qaytarılıb.
Rusiya Müdafiə Nazirliyi də 25 rusiyalı hərbçinin geri qaytarılması ilə bağlı məlumat yayıb.
Moskvanın Ukraynaya qarşı 2022-ci il fevralın sonunda başlatdığı təcavüzkar müharibə 3 ilə yaxındır davam edir. Qərb Rusiyaya ağır sanksiyalar tətbiq edib.
Rusiyanın Yerevandakı səfiri XİN-ə çağrılıb
Rusiyanın Yerevandakı səfiri bu gün Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinə çağrılıb. Bu barədə Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi saytında məlumat verilib.
Bildirilib ki, yanvarın 12-də Rusiya dövlət televiziyasında yayımlanan "Həftəlik Xəbərlər" proqramında Ermənistanın suverenliyi və ərazi bütövlüyünə qarşı səsləndirilmiş fikirlərlə əlaqədar rusiyalı diplomat XİN-ə dəvət olunub.
Görüşdə rusiyalı səfirə müvafiq etiraz məktubu təqdim olunub.
Bu etiraz ikitərəfli münasibətlərin o qədər də hamar getmədiyi bir vaxta təsadüf edir. Bunu yanvarın 14-də keçirdiyi mətbuat konfransında Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov da təsdiqləyib. O, Moskva və Yerevan arasında münasibətlərinin hazırda mürəkkəb olduğunu deyib.
Lavrov Ermənistan hökumətinin Avropa İttifaqına qoşulma prosesinə başlamaq üçün layihəni təsdiqləmək qərarına toxunaraq qeyd edib ki, bu, Yerevanın suveren seçimidir, lakin müsbət və mənfi tərəfləri ölçüb-biçmək lazımdır: “Ermənistanın qanuni rəhbərliyinin gözlənilən yerdə istənilən beynəlxalq təşkilata qoşulma prosesinə başlamaq qərarı suveren qərardır. Amma bütün müsbət və mənfi cəhətləri ölçüb-biçmək, istisadi sektorla məşğul olanların məsuliyyətidir”, – Sergey Lavrov qeyd edib.
Ermənistan Nazirlər Kabinetinin ötən həftə təsdiqlədiyi sözügedən sənəddə ayrıca vurğulanır ki, "Ermənistan Aİ-yə üzvlük prosesinin başladığını elan edir".
Mətbuat konfransında Ermənistanla ABŞ arasında strateji tərəfdaşlıq haqqında sənədə toxunan Rusiya xarici siyasət idarəsinin rəhbəri Yerevanın bu qərarını da suveren hesab etdiyini deyib. O bildirib ki, Moskva Ermənistana kiminlə əməkdaşlıq edəcəyini diktə etmir.
“Biz də Qərb ölkələri ilə bir sıra müqavilələrdə “strateji tərəfdaşlıq” terminologiyasından istifadə etmişik, lakin bu sazişlər heç vaxt bu və ya digər iştirakçıdan üçüncü ölkəyə qarşı hərəkət etməyi tələb etməyib”, – Lavrov bildirib.
Yanvarın 14-də ABŞ və Ermənistan strateji tərəfdaşlıq üzrə birgə komissiyanın yaradılması haqqında sənəd imzalayıblar. Bu, Ermənistan xarici işlər naziri Ararat Mirzoyanın Vaşinqtona işgüzar səfəri zamanı baş tutub.
Cənubi Koreya prezidenti həbs edilib
Cənubi Koreya prezidenti Yun Sok Yol həbs edilib. Bu barədə "Yonhap" agentliyi məlumat yayıb. Bu, ölkə tarixində ilk dəfə olaraq müvəqqəti vəzifəsindən uzaqlaşdırılmış, amma hələ də hakimiyyətdə olan prezidentin həbs olunması halıdır.
Agentliyin mənbələri bildirib ki, məhkəmə Yun Sok Yolun həbsini üç ittiham üzrə təsdiqləyib. Bunlar vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə, konstitusiyaya zidd olaraq hərbi vəziyyətin tətbiqi cəhdi və üsyan təşəbbüsüdür.
Prezidentin həbsi orderi ikinci cəhddə uğurlu olub. Yanvarın 15-də səhər saatlarında təxminən 200 polis əməkdaşı və Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə Bürosunun 40 müstəntiqi onu dindirmək üçün prezidentin iqamətgahına gəlib. Lakin onlar daha əvvəl də olduğu kimi (3 yanvarda da buna cəhd etmişdilər) prezidentin mühafizə xidmətinin müqaviməti ilə qarşılaşıblar.
Təxminən iki saat yarımdan sonra üç cərgə baryeri aşan və nərdivanlardan istifadə edən polis əməkdaşları və müstəntiqlər binaya daxil ola biliblər.
Yun yaydığı qısa video-müraciətində bildirib ki, o, hələ də həbsini qanunsuz sayır, lakin qan tökülməsinin qarşısını almaq üçün tədqiqatçılara və polisə tabe olmağa qərar verib.
Seul məhkəməsi 2024-cü il dekabrın 31-də prezidentin həbsini və onun rezidensiyasının axtarışını həyata keçirmək üçün order verib. Bundan əvvəl isə yüksək vəzifəli dövlət məmurları ilə bağlı Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə İdarəsi tərəfindən Yun Sok Yola üç çağırış verilib. Prezident bu çağırışlara cavab vermədikdən sonra məhkəmə müvafiq orderi verib.
Prezidentin impiçmenti
Qeyd edək ki, dekabrın 14-də Cənubi Koreya parlamenti ikinci cəhddə ölkə prezidentinin impiçmentini dəstəkləyib. İlk səsvermə zamanı Yun Sok Yolun vəzifədən uzaqlaşdırılması üçün kifayət qədər səs toplanmamışdı.
İmpiçmentə Yun Sok Yolun dekabrın 3-də “Şimali Koreyanın yerli tərəfdarlarına qarşı mübarizə aparmaq üçün” hərbi vəziyyət elan etməsi səbəb olub. Altı saat qüvvədə olan fərman siyasi partiyaların işini, etiraz aksiyalarını, tətilləri yasaqlamış, senzura və hərbi tribunallar tətbiq etmişdi. Bu, həm Seul küçələrində, həm də parlamentdə genişmiqyaslı etirazlara səbəb olub. Hərbçilərin binaya basqın etməsi zamanı deputatlar prezidentin qərarının ləğvinə səs veriblər. Bundan sonra o, qanunla fərmanı ləğv etməyə məcbur olub. Dekabrın 7-də prezident hərəkətinə görə televiziya çıxışında üzr istəyib.
Yun Sok Yol sağçı qüvvələrin nümayəndəsidir. O, 2022-ci ildə prezident seçilib.
Lavrov Moskvanın Kiyevə təhlükəsizlik zəmanətini hansı halda verəcəyini deyib
Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov Moskvanın Kiyev üçün təhlükəsizlik zəmanəti ilə bağlı müzakirələrə başlamağa hazır olduğunu deyib.
Bu barədə Rusiyanın xarici işlər naziri mətbuat konfransında danışıb. O bildirib ki, bu müzakirələrin başlaması üçün ilk olaraq daha irimiqyaslı təhlükəsizlik məsələlərinin həlli ilə bağlı razılığa gəlmək lazımdır.
Lavrov Rusiyanın qərbində - Avropa ilə sərhəddə təhlükələrin aradan qaldırılmalı olduğunu deyib.
Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski bu ayın əvvəlində bildirib ki, Kiyev üçün təhlükəsizlik zəmanətləri yalnız Birləşmiş Ştatlar tərəfindən təmin olunarsa, təsirli olacaq. Lakin belə bir təminat olmadan atəşkəs razılaşması Rusiyaya sadəcə silahlanmağa vaxt verəcək.
Zelenski həmçinin Ukraynanın NATO-ya üzv olmasına icazə verilməsini tələb edir. Lakin Rusiya bunu rədd edir və bu üzvlüyün qarşısını almaq üçün müharibəyə getdiyini deyir.
Kiyev narahatdır ki, Tramp münaqişəni tez zamanda yekunlaşdırmaqla bağlı vədini yerinə yetirmək üçün ABŞ-nin hərbi dəstəyini geri çəkərsə, Ukrayna ciddi güzəştlərə getməyə məcbur qalacaq.
Lavrov: "Tramp və komandası reallıqların fərqindədir"
Mətbuat konfransında Lavrov həmçinin ABŞ-nin yeni seçilmiş prezidenti Donald Trampın bu münaqişənin sonlandırılması ilə bağlı mövqeyinə də münasibət bildirib. Lavrov deyib ki, Rusiya Tramp və onun komandasının Ukraynadakı "reallıqları" görməsini qeydə alıb. Onun sözlərinə görə, Moskva ABŞ-də hakimiyyətə gələcək yeni administrasiyanın "yerdə reallıqları daha tez-tez dilə gətirməyə başlamasını alqışlayır". O, həm Trampın, həm də Trampın gələcək milli təhlükəsizlik müşaviri Mayk Valtsın şərhlərinə istinad edib. Valts bazar günü ABC telekanalına müsahibəsində deyib ki, "müharibə diplomatik yollarla hansı bir formadasa bitməlidir".
"Mən bütün rusları Ukrayna torpağının hər qarışından, hətta Krımdan da qovacağımızı söyləməyi real hesab etmirəm. Prezident Tramp bu reallığı etiraf edib. Düşünürəm ki, bu, irəliyə doğru böyük bir addım idi və bütün dünya bu reallığı qəbul edir. Gəlin indi irəliləyək", - o deyib.
Rusiya təxminən üç ildir ki apardığı işğalçı müharibədən sonra Ukrayna torpaqlarının təxminən beşdə birinə nəzarət edir. Moskva iddia edir ki, münaqişəni sona çatdırmaq üçün istənilən razılaşmada bu fakt nəzərə alınmalıdır.
'Reuters': Rusiyadan neft daşıyan 65 tanker ABŞ sanksiyaları üzündən ilişib
Yanvarın 10-da ABŞ-nin yeni sanksiyalar paketini elan etməsindən sonra Rusiya neftini daşıyan ən azı 65 tanker lövbər salıb.
"Reuters" agentliyi "MarineTraffic" və LSEG gəmilərin hərəkət monitorinqi xidmətlərinin məlumatlarına əsasən bildirir ki, həmin tankerlərdən beşi Çin limanlarında, daha yeddisi Sinqapurda "ilişib". Digərləri isə Baltik dənizi və Uzaq Şərqdə Rusiya yaxınlığında dayanıb. İran limanları və Süveyş kanalına yaxın sularda da dayanmış daha 25 neft tankeri qeydə alınıb.
Yanvarın 13-də iki milyon bareldən çox Rusiya nefti daşıyan üç tankerin isə Çinin şərq sahillərindəki sularda lövbər saldığı müəyyən olunub. "Bloomberg" bildirib ki, bu tankerlərə yaxın ərazilərdəki limanlara giriş icazəsi verilməyib. Şandun əyalətindəki limanları idarə edən şirkət sanksiyaya düşmüş tankerlərin girişinə qadağa qoyub.
"Reuters"in məlumatına görə, Rusiya neftinin digər əsas alıcısı Hindistan da ABŞ sanksiyalarına məruz qalmış tankerləri boşaltmaqdan imtina edəcək. Yalnız yanvarın 10-dan əvvəl icarəyə götürülmüş gəmilər, martın 12-dən əvvəl boşaldılması şərti ilə, istisna olacaq. Bundan əlavə, Hindistan bankları neftin sanksiya qoyulan tədarükçülərdən gəlmədiyinə əmin olmaq üçün onun mənşə sertifikatlarını tələb edəcək.
ABŞ Maliyyə Nazirliyi ötən həftə Rusiyanın neft hasilatçıları "Qazprom Neft" və "Surqutnefteqaz"a sanksiyalar tətbiq edib. Bu şirkətlərlə dollar və ya Amerika maliyyə sistemindən istifadə etməklə maliyyə əməliyyatları aparmaq qadağan olunub. Rusiyanın ən böyük gəmiçilik şirkəti "Sovkomflot"a qarşı sanksiyaların müddəti növbəti dəfə uzadılıb. Məhdudiyyətlər Qərbin sanksiyalarını pozaraq müxtəlif ölkələrin bayraqları altında Rusiya neftini və neft məhsullarını daşıdığı iddia edilən 183 tankerə şamil olunub.
NATO Baltik dənizinin təhlükəsizliyini gücləndirir
NATO baş katibi Mark Rutte Baltik regionunda kritik infrastrukturun qorunması üçün yeni hərbi təşəbbüsü elan edib. Bu barədə NATO baş katibi Baltik dənizi sahilində yerləşən ölkələrin liderlərinin iştirakı ilə Helsinkidə keçirilən sammitdə bəyan edib.
Sammit zamanı Baltik regionu ölkələrinin liderləri kritik sualtı infrastruktura artan təhdidləri müzakirə ediblər.
Sabotaj aktlarının enerji və rabitə xətlərinə ciddi zərər vurduğunu deyən NATO rəhbəri bu istiqamətdə müttəfiqlər arasında əməkdaşlığın gücləndiriləcəyini bildirib. "Müttəfiqlərlə birlikdə təkcə kritik infrastrukturu deyil, dəyər verdiyimiz hər şeyi qorumaq üçün lazım olan bütün tədbirləri görəcəyik", - o vurğulayıb.
"Baltic Sentry" adlı yeni hərbi təşəbbüs NATO-nun Baltik dənizindəki hərbi mövcudluğunu artıracaq.
Baltik dənizində kritik sualtı infrastrukturu qorumaq və təhdidlərə qarşı effektiv mübarizə məqsədilə bu təşəbbüs çərçivəsində NATO freqatlar, dəniz patrul təyyarələri və digər vasitələrdən istifadə edəcək. Eyni zamanda, dəniz dronlarında ibarət kiçik bir donanma da əraziyə yerləşdiriləcək. "Gəmi kapitanları anlamalıdır ki, infrastrukturumuza yönəlmiş hər hansı potensial təhdidin ciddi nəticələri olacaq. Bu nəticələr arasında gəminin yoxlanılması, müsadirə və kapitanın həbsi də ola bilər", - NATO baş katibi xəbərdarlıq edib.
Almaniyanın müdafiə naziri Kiyevə gedib
Almaniyanın müdafiə naziri Boris Pistorius Ukraynaya gözlənilməz səfər edib.
Almaniya mətbuatı xəbər verir ki, təhlükəsizlik səbəbindən müdafiə nazirinin Kiyevə səfəri barədə daha əvvəldən məlumat verilməyib.
Kiyevə gedən Almaniya müdafiə naziri DPA agentliyinə bildirib ki, səfərin məqsədi Ukraynaya dəstəyi nümayiş etdirməkdir: "Ən vacib məqsədimiz psixoloji və siyasi cəhətdən aydın şəkildə göstərməkdir ki, biz Ukraynanın yanında olmağa davam edəcəyik".
O, həmçinin həm cəbhə xəttindəki vəziyyət, həm də Ukraynanın hərbi sənaye imkanları haqqında daha aydın təsəvvür əldə etmək istədiyini bildirib.
Səfəri çərçivəsində Almaniyanın müdafiə naziri Ukrayna hökuməti ilə görüşərək gələcək hərbi yardımı və hərbi vəziyyəti müzakirə edəcək.
Yanvarın 13-də Pistorius Varşavada Polşa, Böyük Britaniya, Fransa və İtaliyadan olan həmkarları ilə görüşüb.
Avropanın güclü hərbi imkanlarına sahib bu beş ölkə gələn həftə ABŞ-də başlayacaq Donald Tramp prezidentliyinin Ukrayna üçün nə gətirəcəyindən asılı olmayaraq, Kiyevi Avropanın davamlı dəstəyinə arxayın etməyə çalışır.
Bayden ABŞ-nin Rusiya və Çindən daha güclü olduğunu deyib
ABŞ prezidenti Co Bayden ölkəsinin iqtisadi və hərbi baxımdan daha güclü olduğunu və dörd il əvvəlki ilə müqayisədə daha çox müttəfiqə sahib olduğunu bildirib.
Bu barədə prezident Bayden yanvarın 13-də Dövlət Departamentində çıxışı zamanı deyib. Bu çıxış onun ayın sonunda vəzifədən ayrılmağa hazırlaşdığı bir vaxtda administrasiyasının fəaliyyətinin yekunu kimi qiymətləndirilib.
Bayden çıxışında vurğulayıb ki, Birləşmiş Ştatlar Rusiya və Çin kimi rəqibləri ilə müqayisədə mövqeyini daha da gücləndirib.
"Dörd il əvvəl bu vəzifəyə başladığımız vaxtla müqayisədə rəqiblərimiz indi daha zəifdir. Gəlin Rusiyaya nəzər salaq. Putin Ukraynaya hücum etdi. O, Kiyevi bir neçə gün ərzində fəth edəcəyini düşünürdü. Amma həqiqət budur ki, həmin müharibə başlayandan bəri Kiyevin mərkəzində dayanmış yeganə şəxs mən olmuşam, o yox", – deyən Bayden keçən il münaqişə bölgəsinə etdiyi səfəri xatırladıb.
Çıxışında ABŞ-nin müdafiə sənayesinə qoyulan investisiyalara toxunan Bayden deyib ki, onun administrasiyası ABŞ-nin müdafiə sənaye bazasını yenidən qurub. Onun dördillik prezidentliyi dövründə satınalma və tədqiqat-inkişaf işlərinə təxminən 1.3 trilyon dollar sərmayə qoyulub.
O əlavə edib ki, rəqiblərin çətinliklərlə üzləşdiyi bir vaxtda ABŞ iqtisadiyyatı güclənib və onun ölkəsi onilliklər boyu dünyanın ən böyük iqtisadiyyatı olaraq qalacaq.
"Mənim administrasiyam növbəti administrasiyaya çox güclü bir irs qoyur. Amerika yenidən liderlik edir", – Bayden vurğulayıb.
O, yanvarın 20-də vəzifəsinin icrasına başlayacaq Donald Trampa çağırış edərək Birləşmiş Ştatların süni intellekt sahəsində lider mövqeyini qorumasını istəyib. Bayden bildirib ki, bu yeni texnologiya iqtisadiyyatları, hökumətləri və milli təhlükəsizliyi yenidən formalaşdırmaq gücünə malikdir.
Bayden həmçinin Trampı təmiz enerji keçidini ciddi qəbul etməyə çağırıb. O, iqlim dəyişikliyini "bəşəriyyət üçün ən böyük mövcud təhlükə" adlandırıb.
ABŞ dövlət başçısı Çinin xammaldan istehsala qədər təmiz enerji sənayesində üstünlük qazanmağa çalışdığını diqqətə çatdırıb. O, bunun ABŞ-ni Pekindən asılı vəziyyətə sala biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib.
"Birləşmiş Ştatlar bu mübarizəni qazanmalıdır",- o vurğulayıb.
Ermənistan, hələlik, Avrasiya İttifaqını tərk etməyi planlaşdırmır
Ermənistanın iqtisadiyyat naziri Qevork Papoyan yanvarın 13-də bildirib ki, onun ölkəsi hələlik Avrasiya İqtisadi İttifaqını (Aİİ) tərk etməyi planlaşdırmır.
Bu barədə o, Yerevanın Avropa İttifaqına (Aİ) üzv olmaq istəyinə dair Rusiyanın xəbərdarlığına cavab olaraq deyib.
"Aİİ-dən çıxma məsələsi hazırda Ermənistan hökumətinin gündəmində deyil. Heç bir şəraitdə Aİİ-ni başqa bir şeylə əvəz etməyi planlaşdırmırıq. Biz müstəqil olmaq istəyirik, müstəqillik isə yalnız bir qurumdan yox, hamıdan asılı olmaq və hər kəsin müəyyən qədər sizdən asılı olmasıdır", - Papoyan mətbuat konfransında bildirib.
Ermənistan hökumətinin digər bir üzvü, maliyyə naziri Vahe Ovannisyan Aİİ-dən çıxma ehtimalını istisna etməsə də, bunun nə zaman baş verəcəyini bilmədiyini deyib. Nazir bunun ölkəsi üçün "riskli" bir ssenari olacağını etiraf edib.
Ermənistan hökuməti keçən həftə "Ermənistanın Avropa İttifaqına üzvlük prosesinin başlanması" ilə bağlı qanun layihəsini təsdiqləyib. Moskva isə bu addımı qınayıb. Rusiya baş nazirinin müavini Aleksey Overçuk bunun "Ermənistanın Aİİ-dən çıxmasının başlanğıcı" olduğunu bildirib. O, Ermənistanın Rusiya bazarına rüsumsuz girmək imkanını itirməsi, Rusiyadan təbii qaz və ərzaq alarkən daha yüksək qiymətlər ödəyəcəyi barədə xəbərdarlıq edib.
Ermənistan hökumətinin məlumatına görə, 2024-cü ilin yanvar-noyabr aylarında Rusiyanın Ermənistanın xarici ticarətindəki payı 41 faizi keçib, Avropa İttifaqının payı isə 7.5 faiz olub. Aİ ilə ticarət 14 faiz azalıb və 2.1 milyard dollar təşkil edib.
Rusiya-Ermənistan ticarəti 2022-ci ildən bəri kəskin artıb, erməni sahibkarlar Rusiyanın Ukraynaya təcavüzündən sonra Qərbin ona qarşı tətbiq etdiyi sanksiyalardan yararlanıblar. Rusiya həmçinin Ermənistanın əsas təbii qaz və nüvə yanacağı tədarükçüsüdür.
Ermənistan "Qazprom" şirkətinə Rusiyadan aldığı hər min kubmetr qaz üçün 165 dollar ödəyir. Hazırda Aİ-də topdansatış qaz qiymətləri bundan üç dəfə yüksəkdir.
Paşinyan və Aİ Şurasının Prezidenti Azərbaycan-Ermənistan sülh prosesini müzakirə ediblər
Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan və Avropa İttifaqı (Aİ) Şurasının Prezidenti Antonio Koşta arasında telefon danışığı olub.
Bu barədə Ermənistan mətbuatı baş nazirin ofisinə istinadən məlumat yayıb.
Telefon danışığı zamanı Baş nazir Nikol Paşinyan Aİ Şurasının Prezidentinə Azərbaycan - Ermənistan sülh prosesinin hazırkı vəziyyəti barədə məlumat verib.
Ermənistan baş naziri ölkəsi ilə Aİ arasında əməkdaşlığın hazırkı durumundan məmnunluğunu da ifadə edib. Xatırladaq ki, Ermənistan hökuməti Avropa İttifaqına üzvlük prosesini başlatmaq üçün qanun layihəsini təsdiqləyib.
Qeyd edək ki, bir neçə gün əvvəl Aİ Şurasının Prezidenti Azərbaycan prezidenti ilə də telefon əlaqəsi saxlayıb.
Xatırlatma
Ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycanla Ermənistan arasında toqquşmalar doğurmuş, Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi və civarındakı 7 rayon işğal edilmişdi. Bakı 2020-ci ildə 44 günlük müharibə nəticəsində həmin 7 rayona, Qarabağınsa bir bölümünə nəzarətini bərpa etmişdi.
Azərbaycan ötən il sentyabrın 19-20-də Qarabağda "lokal antiterror tədbirləri" keçirmiş, Yerevansa bunu "etnik təmizləmə" adlandırmışdı. Qarabağdakı separatçı qurumun son rəhbəri Samvel Şahramanyan yeni ilədək bu qurumun fəaliyyətini dayandıracağını açıqlamış, ancaq Ermənistana getdikdən sonra bu qərarından vaz keçdiyini bildirmişdi. Qarabağdan Ermənistana əhali köçü də o vaxt baş vermişdi.
Hər iki ölkə arasında həm Avropa İttifaqı, həm də Rusiyanın vasitəçiliyi ilə ayrı-ayrılıqda danışıqlar aparılsa da, hələlik, sülh sazişi imzalanmayıb.
KİV: İsrail və HƏMAS yekun razılaşmaya 'çox yaxındır'
Qəzza zolağında atəşkəs və Qərbin terrorçu kimi tanıdığı HƏMAS qruplaşması tərəfindən saxlanılan girovların azad edilməsi ilə bağlı Doha danışıqlarında tərəflər razılığa "çox yaxındır". Bu barədə İsrail və Qərb mediası danışıqlar barədə məlumatlı mənbələrə istinadən yazırlar.
"Reuters" bildirir ki, yanvarın 13-nə keçən gecə Qətər və ABŞ-nin vasitəçiliyi ilə aparılan danışıqlarda "sıçrayış" əldə edilib. Qeyd olunub ki, İsrailin xüsusi xidmətləri – "Mossad" və ŞABAK-ın rəhbərləri Qətərdə ABŞ-nin yeni seçilmiş prezidenti Donald Trampın nümayəndəsi Stiv Vitkoff və Qətərin baş naziri Məhəmməd Əl-Tani ilə görüşüblər.
Bazar ertəsi səhər Qətərin atəşkəs sazişi layihəsinin yekun variantını İsrail və HƏMAS nümayəndələrinə təqdim etdiyi bildirilir.
Bayden administrasiyası tərəflər arasında razılaşmanın əldə olunmasına çalışır
Bazar günü axşam saatlarında ABŞ prezidenti Co Bayden İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu ilə telefon danışığı aparıb. Ağ evdən verilən məlumata görə, bir həftə sonra prezident kürsüsünü Trampa təhvil verəcək Bayden dərhal atəşkəs, girovların qaytarılması və Qəzzaya humanitar yardımın vacibliyini vurğulayıb. Netanyahunun ofisindən verilən açıqlamada qeyd olunub ki, o, Baydenə Qətərdəki danışıqların gedişi haqqında məlumat verib.
C.Baydenin milli təhlükəsizlik məsələləri üzrə müşaviri Ceyk Sallivan da CNN-ə müsahibəsində İsrail və HƏMAS arasında danışıqlarda irəliləyişin olduğunu bildirib. Onun sözlərinə görə, hazırkı ABŞ administrasiyası razılığın əldə olunmasını təmin etmək üçün bütün səylərini göstərir və razılaşma hətta Trampın andiçməsindən (20 yanvar) əvvəl də mümkündür. ABŞ-nin yeni seçilmiş vitse-prezidenti Cey Di Vens də sazişin Trampın vəzifəyə başlamasından əvvəl bağlanacağını ehtimal edir.
İsrail və HƏMAS arasında razılaşmanın yekun variantının məzmunu ilə bağlı, hələlik, heç bir təfərrüat yoxdur. Əvvəllər bildirilmişdi ki, danışıqlarda HƏMAS-ın saxladığı 99 israilli girovun mərhələli şəkildə buraxılması, Qəzza zolağında atəşkəs və bufer zona istisna olmaqla, İsrail ordusunun oranı tərk etməsi müzakirə olunur. Razılaşma həmçinin bəzi fələstinli məhbusların İsrail həbsxanalarından azad edilməsini nəzərdə tutur.
HƏMAS-ın nəzarətində olan Qəzzada hazırkı döyüşlər bu qruplaşmanın 2023-cü il oktyabrın 7-də İsrailə hücumundan sonra başlayıb. HƏMAS-ın İsrailə bu hücumunda 1200-ə yaxın şəxs öldürülüb, 250-yə yaxın şəxs girov götürülüb. Hücumun ardınca İsrail Qəzzada genişmiqyaslı hərbi əməliyyata başlayıb. HƏMAS-ın nəzarətində olan Qəzza Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, İsrailin apardığı hərbi əməliyyatlar nəticəsində Qəzzada 46 mindən çox sakin həlak olub.
İsrailin hərbi əməliyyatları nəticəsində HƏMAS-ın bir sıra yüksək səviyyəli liderləri də öldürülüb və hərbi infrastrukturunun bir hissəsi məhv edilib.
ABŞ İsraili dəstəkləməklə yanaşı, onu Qəzzada atəşkəs razılaşmasına nail olmağa çağırır.
Aİ Ukrayna və Moldovaya 148 milyon avro ayırır
Avropa İttifaqı (Aİ) humanitar məqsədlər üçün Ukrayna və Moldovaya maliyyə yardımı ayırıb. Bu barədə Avropa Komissiyasının rəsmi saytında məlumat verilib.
Bildirilib ki, Ukraynadakı humanitar layihələr üçün ayrılmış maliyyə vəsaitinin həcmi 140 milyon avrodur. Bu vəsait qida, sığınacaq, təmiz su, səhiyyə kimi xidmətlərə yönəldiləcək. Məqsəd Ukraynanın şərqi və cənubunda müharibədən təsirlənmiş əhaliyə dəstək verməkdir.
Moldovadakı humanitar layihələrə isə 8 milyon avro ayrılıb. Vəsaitin ayrılmasında məqsəd bu ölkədəki ukraynalı qaçqınlara və onları sığındıran moldovalı icmalara kömək etməkdir.
Qeyd edilib ki, bununla da Avropa Komissiyası tərəfindən Ukraynaya humanitar məqsədlər üçün ayrılmış vəsaitin ümumi həcmi 1.1 milyard avroya çatıb.
Ermənistan hələ ATƏT-dən Minsk qrupunun buraxılmasını xahiş etməyib
Ermənistan hələ Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatına (ATƏT) Dağlıq Qarabağ üzrə Minsk qrupunun buraxılması ilə bağlı müraciət etməyib.
Bu barədə AzadlıqRadiosuna Ermənistan baş nazirinin ofisindən bildirilib.
"Ermənistan Respublikası Minsk qrupunun buraxılması ilə bağlı ATƏT-ə müraciət etmək imkanını nəzərdən keçirir", - Ofisdən verilən yazılı məlumatda deyilir.
ABŞ, Fransa və Rusiyanın üzv olduğu Minsk qrupu 1992-ci ildə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə məşğul olmaq üçün yaradılıb. Onilliklər ərzində həmsədr ölkələr Azərbaycan və Ermənistan arasında vasitəçilik səyləri göstərib.
Azərbaycan Ermənistanla sülh sazişinin imzalanmasının ilkin şərtləri sırasına Minsk qrupunun ləğv olunmasını daxil edib.
Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan 8 yanvar tarixində rəsmi "Facebook" hesabında paylaşdığı postda Minsk qrupunun buraxılması ilə bağlı addımı atmağa hazır olduğunu bəyan edib. Baş nazir ATƏT-in Minsk qrupunun mümkün ləğvini Ermənistan-Azərbaycan sülh müqaviləsinin imzalanması ilə əlaqələndirib. Paşinyanın sözlərinə görə, belə bir addıma cavab olaraq rəsmi Bakı da müasir Ermənistan ərazisinin çox hissəsini "Qərbi Azərbaycan" adlandırmağı dayandırmalıdır.
Xatırlatma
Ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycanla Ermənistan arasında toqquşmalar doğurmuş, Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi və civarındakı 7 rayon işğal edilmişdi. Bakı 2020-ci ildə 44 günlük müharibə nəticəsində həmin 7 rayona, Qarabağınsa bir bölümünə nəzarətini bərpa etmişdi.
Azərbaycan ötən il sentyabrın 19-20-də Qarabağda "lokal antiterror tədbirləri" keçirmiş, Yerevansa bunu "etnik təmizləmə" adlandırmışdı. Qarabağdakı separatçı qurumun son rəhbəri Samvel Şahramanyan yeni ilədək bu qurumun fəaliyyətini dayandıracağını açıqlamış, ancaq Ermənistana getdikdən sonra bu qərarından vaz keçdiyini bildirmişdi. Qarabağdan Ermənistana əhali köçü də o vaxt baş vermişdi.
Hər iki ölkə arasında həm Avropa İttifaqı, həm də Rusiyanın vasitəçiliyi ilə ayrı-ayrılıqda danışıqlar aparılsa da, hələlik, sülh sazişi imzalanmayıb.
'Fors-majora baxmayaraq, Azərbaycandan Serbiyaya qaz təchizatı davam edəcək'
Azərbaycandan Serbiyaya qaz nəqlində yaranmış fasilə aradan qaldırılıb.
Bu barədə Serbiya prezidenti Aleksandar Vuçiç yanvarın 12-də X hesabında paylaşımında bildirib.
"Azərbaycandan olan qardaş və dostlarımız məni məlumatlandırdılar ki, fors-major səbəbindən yaranan obyektiv problemlərə baxmayaraq, Serbiyaya qaz təchizatı dayandırılmayacaq. Azərbaycana və tezliklə Belqradda böyük səbirsizliklə gözlədiyim prezident İlham Əliyevə sonsuz təşəkkürümü bildirirəm", - Serbiya liderinin paylaşımında deyilir.
10 yanvar
Vuçiç: 'Azərbaycandan qaz tədarükü müvəqqəti dayandırılıb'
Azərbaycan "Şahdəniz" qaz yatağındakı vəziyyətlə bağlı Avropanın daha bir ölkəsinə – Serbiyaya qaz nəqlini müvəqqəti dayandırıb.
Bu barədə Serbiyanın prezidenti Aleksandar Vuçiç bildirib.
"Səhər bizə daha bir pis xəbər çatdı. Azərbaycanlı dostlarımızdan məlumat aldıq ki, bugündən (yanvarın 10-dan) etibarən gündəlik aldığımız 1.7 milyon kubmetr qaz tədarükünə artıq güvənə bilməyəcəyik. Artıq rezervlərimizdən daha ehtiyatlı şəkildə istifadə etməyə başlayacağıq. Mənə əvvəllər "dəlisov Vuçiç" deyənlər indi görəcəklər ki, ehtiyat toplamaq qərarımız nə qədər düzgün olub. Ümid edirəm ki, bir və ya iki aya bu məsələni həll edəcəklər. Əks halda, növbəti dörd ay ərzində ehtiyatlardan istifadə etməyə davam edəcəyik. Amma qaz və neft çatışmazlığı olmayacaq", –prezident deyib.
"Politico" nəşri Serbiyanın neft və qaz şirkəti "Naftna Industrija Srbije"nin (NIS) Rusiya ilə əlaqələrinə görə ABŞ sanksiyalarına məruz qaldığı bir zamanda Azərbaycandan qazın nəqlində yaranan fasilənin Vuçiçin Qərb, Rusiya və Çin arasında saxlamağa çalışdığı həssas geosiyasi balansa təhdid kimi xarakterizə edib.
+++
Azərbaycan Trans-Adriatik Boru Kəməri (TAP) vasitəsilə Cənub-Şərqi Avropanın böyük bir hissəsi, eləcə də İtaliya üçün alternativ qaz mənbəyi kimi çıxış edir.
Yanvarın 10-da "Şahdəniz" qaz yatağının texniki operatoru olan "BP-Azerbaijan" şirkəti yataqdakı "Alpha" platformasının işini dayandırdığını açıqlayıb. Şirkət bunu kondensatın (qazla birlikdə çıxan neft) nəqli üçün nəzərdə tutulmuş sualtı boru kəmərindəki texniki nasazlıq səbəbindən olduğunu bildirib.
"Şahdəniz" qazının Avropaya nəqlini nəzərdə tutan Cənub Qaz Dəhlizi 2018-ci ildə işə düşüb.