ABŞ Konqresi martın 13-də İranın etnik azlıqlarının vəziyyəti haqda dinləmə keçirib. Həmin dinləmədə iştirak edən Azərbaycanlı Siyasi Məhbusları Müdafiə Assosiasiyasının sədri Faxtə Zamani bildirir ki, ABŞ-ın Dövlət Departamenti və Konqres uzun illər İranın etnik azlıqların məsələsinə diqqət yetirməyib. Bu da bilavasitə informasiya qıtlığının nəticəsi olub:
«Son vaxtlara qədər beynəlxalq insan haqları təşkilatları İranda etnik azlıqların, o cümlədən də azərbaycanlıların vəziyyəti haqda az bilirdilər. Bu barədə kifayət qədər sənəd toplanmamışdı. Bunun səbəbi isə bizim xaricdə yaşayan nümayəndələrimizin fəal olmamasında idi».
Hüquq müdafiəçisinin fikrincə, 2006-cı ilin kütləvi etirazları xaricdəki azərbaycanlılara da təkan verdi: «Biz doğurdan da bu boşluğu hiss etdik. Ona görə ki, İran kimi qeyri-demokratik ölkədə milyonlarla azərbaycanlının bir həftə boyu küçələrdə yürüş keçirməsi xarici mətbuatda əks etdirilmədi. Həlak olanlar, xəsarət alanlar və yüzlərlə həbs edilənlər barədə xəbər yayılmadı. Elə buna görə də humanitar təşkilatlar və hökumətlər vəziyyətdən xəbərsiz qaldı».
2004-cü ildə Amerikanın İllinoys ştatından seçilmiş konqresmen Mark Steven Kirk və Texas ştatının nümayəndəsi xanım Şeyla Cəkson Lee Amerika Konqresinin nəzdində İran üzrə İşçi Qrupu təşkil ediblər. Qrup İran haqda müxtəlif tədqiqatçı, ekspert və hüquq müdafiəçilərini dinləmələrə dəvət edir.
İranın etnik azlıqlarına gəldikdə isə qrupun bu haqda keçirdiyi ilk tədbir ötən həftə olub.
Xanım Zamaninin fikrincə, azərbaycanlıların xaricdəki fəaliyyətləri olmasaydı, heç ABŞ konqresi bu məsələ ilə maraqlanmayacaqdı:
«Hər şey daxildəki hərəkatdan asılıdır. İranda azərbaycanlıların milli şüurunun yüksəlməsilə onların xaricdəki nümayəndələrinin də fəaliyyəti artır. Onlar insan haqları təşkilatlarına müraciət edir. Beynəlxalq təşkilatların bu haqda verdiyi bəyanat insan haqlarını müdafiə etməyi özünə borc bilən hökumətləri də maraqlandırır».
Kanada da yaşayan xanım Zamani bildirir ki, o, ABŞ Azərbaycanlılar Şəbəkəsi (USAN) vasitəsilə Vaşinqtondakı insan haqları təşkilatları və daha sonra Amerikanın Konqres nümayəndələrilə tanış olub və beləliklə də martın 13-də ABŞ Konqresində İranın etnik azlıqlarının vəziyyəti haqda keçirilən növbəti dinləməyə dəvət edilib.
Dinləmədə İranda yaşayan digər etnik azlıqlardan kürdlər, ərəblər, bəluçlar və dini azlıqlardan bəhailərin nümayəndələri də iştirak edib.
Faxtə Zamani bildirib ki, İranda azərbaycanlıların ən elementar hüquqları pozulur. Onların öz dillərində təhsil almasına imkan verilmir. Bu isə İran İslam Respublikasının öz konstitusiyasına ziddir.
Hüquq müdafiəçisi çıxışında vurğulayıb ki, hüquqlarını tələb edən azərbaycanlı fəallar təqiblərə məruz qalır və qondarma ittihamlarla yenidən həbs olunurlar.
