Bu gün Xətai rayon Məhkəməsində "AbzasMedia işi" üzrə həbs olunan jurnalist Elnarə Qasımovanın və iqtisadçı Fərid Mehralızadənin həbs-qətimkan tədbirinin müddəti uzadılıb.

Bu barədə AzadlıqRadiosuna müdafiə tərəfləri məlumat verib.

Söhbət məhkəmə istintaqına qədər həbs-qətimkan tədbirinin uzadılmasından gedir.

E.Qasımovanın həbs müddəti noyabrın 13-nə, F.Mehralizadənin isə dekabrın 19-na qədər uzadılıb.

Bununla bağlı istintaq orqanının təqdimatı təmin edilib.

Onların həbs müddəti sentyabrın 20-də başa çatırdı.

F.Mehralızadə iyunun 1-də həbs edilib. E.Qasımova isə bu il yanvarın 15-də həbs olunmuşdu. Onun buna qədər də həbs müddəti artırılmışdı.

Onlara əvvəlcə Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (qrup halında qaçaqmalçılıq) maddəsi ilə ittiham irəli sürülüb. Daha sonra ittihamları ağırlaşdırılıb. Əlavə ittihamlar külli miqdarda gəlir əldə etməklə qanunsuz sahibkarlıq, habelə mütəşəkkil dəstə ilə qaçaqmalçılıq, vergidən yayınmaq, sənəd saxtalaşdırması və saxta sənədlərdən istifadə ilə bağlıdır.

Əvvəlki ittihamla onlara 8, sonrakı ittihamlarla isə 12 ilə qədər həbs cəzası verilə bilər. Onlar ittihamı qəbul etmirlər.

Onlardan başqa bu iş üzrə həbs edilən daha bir neçə nəfərin də ittihamı ağırlaşdırılıb.

Vəkil Cavad Cavadovun AzadlıqRadiosuna bildirməsinə görə, F.Mehralızadə məhkəmədə deyib ki, onun bu işlə, ümumiyyətlə, əlaqəsi yoxdur. O ehtimal edir ki, həbsi çoxsaylı iqtisadi təhlilə söykənən tənqidi çıxışları, yazıları ilə bağlıdır.

E.Qasımovanin vəkili Günay İsmayılovanın sözlərinə görə, o da həbsini jurnalist fəaliyyəti ilə izah edib.

Xatırlatma

Ötən ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 20 civarında jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Onların əvvəlcə çoxu "AbzasMedia işi" ilə əlaqəli olub. Həmin işdə öncə saytın direktoru Ülvi Həsənli, əməkdaşı Məhəmməd Kekalov, baş redaktoru Sevinc Vaqifqızı həbs edilib. Daha sonra bu işə aid həbslər jurnalistlər Hafiz Babalı, Nərgiz Absalamova və başqaları ilə davam edib. Amma onlar ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifariş ilə izah edirlər.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 250-300 siyasi məhbus var.

Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir.

Keçmiş səhiyyə naziri, Haqq Ədalət Partiyasının (HƏP) sədri Əli İnsanovun üzərində olan məhkumluq götürülüb. Sentyabrın 6-da Binəqədi rayon Məhkəməsində hakim Vüsal Tağıyev buna qərar verib.

AzadlıqRadiosuna məhkəmədən verilən məlumata görə, Ə.İnsanov məhkumluğunun vaxtından əvvəl götürülməsindən ötrü 6 ay əvvəl ərizə vermişdi. 2024-cü ilin mayından Binəqədi rayon Məhkəməsində bu məsələyə baxılırdı.

Sabiq nazir deyir ki, məhkumluq ona bir sıra məhdudiyyətlər yaradır.

Keçmiş səhiyyə naziri 2005-ci ildə 11 il azadlıqdan məhrum edilmişdi. Cəzasının bitməsinə az vaxt qalmış ona əlavə ittiham verilmişdi. Eks-nazirə 2016-cı ildə əlavə 7 il 5 ay azadlıqdan məhrumetmə cəzası təyin edilib.

Prezidentin 2019-cu ildə imzaladığı əfv sərəncamı ilə Ə.İnsanov azadlığa buraxılıb.

Sülh müqaviləsinin mətninin təqribən 80 faizi artıq razılaşdırılıb.

AZƏRTAC-ın xəbərinə görə, bu sözləri sentyabrın 6-da prezident İlham Əliyev Beynəlxalq Çernobbio Forumunda "Yeni geosiyasi şəraitdə Azərbaycanın rolu" adlı sessiyada çıxışında deyib.

Daha sonra o, sərhədin delimitasiya və demarkasiyası prosesindən bəhs edib.

"13 kilometrlik hissə demarkasiya edilib. Bizim Ermənistanla 1000 kilometrlik sərhədimiz var. Ancaq bu, düzgün istiqamətdə atılmış addımdır və ümid edirik ki, sülh danışıqları ilə bağlı Azərbaycanın irəli sürdüyü bu təşəbbüs sülh sazişinin imzalanması ilə nəticələnəcək", - o vurğulayıb.

Ermənistandan deyilənlər...

Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan bugünlərdə demişdi ki, sülh sazişi layihəsinin 17 bəndindən 13-ü tam razılaşdırılıb. "Təklif edirik ki, indiki məqamda razılaşdırılanları imzalayaraq ratifikasiya edək, qalan məsələlər üzrə müzakirələri davam etdirək", – o bildirib.

Azərbaycan prezidenti İ.Əliyev isə bundan əvvəl bəyan edib ki, Ermənistanın mövcud konstitusiyasının dəyişdirilməsi sülh sazişinin imzalanmasından ötrü vacib şərtdir. Bakı həmin sənəddə Azərbaycana qarşı ərazi iddialarının olduğunu bildirir.

Son illər Azərbaycan və Ermənistan arasında həm Avropa İttifaqı, həm də Rusiyanın ayrı-ayrı vasitəçiliyi ilə sülh danışıqları aparılsa da, hələlik, nəticə əldə edilməyib. Amma ötən ildən başlayaraq tərəflər sərhədin delimitasiyası üzrə birbaşa danışıqlara başlayıblar. Bu danışıqlar çərçivəsində bu ilin aprelində Azərbaycana nəzarətində olmayan dörd kəndin, Ermənistana isə müəyyən ərazilərin qaytarıldığı açıqlanıb.

Bu ilin aprelinə qədər Azərbaycan səkkiz kəndinin, Ermənistan isə 30-dan çox kəndinin ərazilərinin işğalda olduğunu deyirdi.

Xatırlatma

1990-cı illərin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olmuşdu. Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə, 2023-cü ildə birgünlük əməliyyatla Qarabağ üzərində nəzarətini, ərazi bütövlüyünü bərpa edib. Amma tərəflər sülh sazişi imzalamayıb, sərhədlər demarkasiya olunmayıb.

ABŞ Müdafiə Kəşfiyyat İdarəsinin Avropa-Avrasiya Mərkəzinin rəhbəri Patrik Prayor məsləhətləşmələr aparmaq üçün Bakıya gəlib.

Bu barədə ABŞ səfirliyinin X sosial şəbəkəsindəki hesabında bildirilib.

Hələlik, bu səfər çərçivəsində keçirilən görüşlərlə bağlı məlumat verilmir.

Həbsdə olan politoloq Bəhruz Səmədovun mənzilində axtarış aparılması ilə bağlı şikayəti təmin edilməyib.

Bu barədə vəkil Zibeydə Sadıqova məlumat verib. Onun sözlərinə görə, sentyabrın 5-də Səbail rayon Məhkəməsində keçirilən prosesdə müdafiə tərəfi avqustun 21-də B.Səmədovun Bakıda yaşadığı evində aparılmış axtarış üzrə protokolu qanunsuz saymağı və müsadirə olunmuş əşyaları qaytarmağı xahiş edib. Lakin məhkəmə şikayəti təmin etməyib.

Səmədov avqustun 21-də saxlanılıb, iki gün sonra məhkəmə onu dövlətə xəyanət ittihamı ilə 4 ay müddətinə həbs edib. O, ittihamı qəbul etmir.

Avropa İttifaqı və bir sıra beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatları (QHT) Səmədovun həbsini pisləyib.

Xatırlatma

B.Səmədov Praqadakı Karlov Universitetinin doktorantura pilləsində təhsil alır. O, müharibə əleyhinə yazıları ilə seçilir. Xüsusilə Azərbaycan və Ermənistan arasında 2020-ci ildə 44 günlük savaş və ötən il Qarabağda keçirilən hərbi əməliyyatlar zamanı o, rəsmi Bakının mövqeyi ilə üst-üstə düşməyən açıqlamalar verib.

Həmin hərbi əməliyyatlar zamanı rəsmi Bakı bütün ölkə ərazisində suverenliyinin bərpa olunduğunu açıqlayıb. Üstəlik, rəsmi Bakı Qarabağda birgünlük hərbi əməliyyatları "lokal antiterror tədbirləri" adlandırmışdı. Ermənistan isə Qarabağda keçirilən həmin əməliyyatı "etnik təmizlənmə" sayırdı. Həmin əməliyyatdan sonra Qarabağdan erməni əhali köç edib.

B.Səmədov ötən il açıqlamalarının birində vurğulamışdı ki, Azərbaycan hökumətinin dialoq yox, güc tətbiq etməsi onun demokratik olmasına mane olur.

Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi (AİHM) sentyabrın 5-də Azərbaycandan göndərilmiş bir neçə şikayət üzrə qərarlarını açıqlayıb.

Qərarlardan biri hazırda mühacirətdə olan jurnalist Əfqan Muxtarlının şikayəti ilə əlaqəlidir.

Həmin məhkəmə işi Ə.Muxtarlının 2017-ci ildə müvəqqəti yaşadığı Gürcüstandan oğurlanıb gizli şəkildə Azərbaycana gətirilməsi, pis rəftara məruz qalması, daha sonra onun həbs edilməsi və məhkəməyə qədər həbsdə saxlanmasının qanunsuzluğu iddiaları ilə bağlı idi. Ərizəçi iddia edirdi ki, məruz qaldığı bütün hərəkətlər onu susdurmaq və jurnalist fəaliyyətinə görə cəzalandırmaq məqsədi daşıyıb.

AİHM qərarında Gürcüstan dövlətinin ərizəçiyə münasibətdə Konvensiyanın 3-cü (işgəncələrin qadağan olunması) və 5-ci (azadlıq və toxunulmazlıq hüququ) maddələrinin pozulduğuna qərar verib.

Habelə Azərbaycana münasibətdə Konvensiyanın 5 və 8-ci (Şəxsi və ailə həyatına hörmət hüququ) maddələrinin pozulduğu hesab edilib.

Qərara görə, ərizəçiyə Gürcüstan hökuməti 10 min, Azərbaycan hökuməti isə 6 min avro mənəvi zərər əvəzi ödəməlidir. Bundan əlavə, ərizəçiyə xərcə, məsrəflərə görə Gürcüstan və Azərbaycan hökumətlərinin hərəsi ayrılıqda 2 min 500 avro ödəməlidir.

Hələlik, qərara Azərbaycanın və Gürcüstanın rəsmi qurumlarının münasibəti bəlli deyil.

Xatırlatma

Ə.Muxtarlı 2020-ci il martın 17-də həbsdən azad edilərək Almaniyaya, ailəsinin yanına göndərilib.

O, 2017-ci ildə həbs olunub, qaçaqmalçılıqda, sərhədi qanunsuz keçməkdə və hakimiyyət nümayəndəsinə zor tətbiq etməkdə günahlandırılaraq 6 il həbs cəzası alıb.

2014-cü ildən mühacirətə gedən jurnalist Gürcüstandan oğurlanaraq Azərbaycana gətirildiyini bəyan edib. O bu məsələdə Gürcüstanın hüquq-mühafizə orqanlarını da günahkar sayır. Amma həmin vaxt Gürcüstan baş naziri onlara qarşı ittihamların əsassız olduğunu açıqlamışdı.

"Amnesty International" insan haqları təşkilatı Azərbaycanda növbədənkənar parlament seçkiləri kampaniyası dövründə jurnalistlərin və fəalların həbsi ilə bağlı bəyanat yayıb. Təşkilatın Cənubi Qafqaz üzrə araşdırmaçısı Natalia Nozadze deyib: "Hökumətin tənqidçilərini hədəfə alan yeni həbslər təlaş yaradır və diqqətdən kənar qala bilməz. Beynəlxalq ictimaiyyət baş verənləri mümkün ən güclü ifadələrlə pisləməlidir. Son iki həftədə, seçki kampaniyası dövründə iki tanınmış xadim şübhəli ittihamlarla saxlanılıb, digərləri təhdid edilib, qısnama ilə üzləşib".

"Jurnalistlərin və fəalların, özəlliklə də Ermənistanla sülhü təbliğ edənlərin hədəfə alınması narazıları susdurmaq, ifadə azadlığını boğmaq cəhdindən başqa bir şey deyil", – Nozadze sözlərinə əlavə edib.

Bəyanatda deyilir ki, Azərbaycan bu ilin noyabrında COP29 iqlim tədbirinə ev sahibliyinə hazırlaşır və dünya liderlərinin hökumətdən davam edən insan haqları pozuntularına görə hesabat istəməsi vacibdir.

"Yalnız insan haqlarından istifadə etdiyinə görə saxlananların hamısının dərhal və qeyd-şərtsiz buraxılmasına çağırırıq. Azərbaycan həmçinin bu yaxınlarda imzaladığı COP29 Ev Sahibi Ölkə Sazişini dərc etməlidir", – bəyanatda vurğulanır.

Seçki bitdi, daha öncə baş verənlər

Beynəlxalq müşahidəçilər 1 sentyabr seçkisinin "məhdud siyasi və hüquqi mühitdə" keçirildiyini deyiblər. Hakimiyyət təmsilçiləri isə bu seçkini "milli demokratiyanın yeni səhifəsi" adlandırır.

Bəhruz Səmədov avqustun 23-də dövlətə xəyanət ittihamı ilə saxlanılıb. Özü ittihamı qəbul etmir. "Amnesty International" onun Azərbaycanın Qarabağ siyasəti barədə tənqidi məqalələri və ermənistanlı fəallarla əlaqələrinə görə həbs olunduğunu yazır.

İyulda isə talış hüquqları fəalı İqbal Əbilov dövlətə xəyanət ittihamı ilə həbs olunub. O da ittihamı qəbul etmir.

Azərbaycan hakimiyyəti ölkədə siyasi motivli həbslərin olmadığını bildirir. Amma ötən ilin noyabrından bəri 20-yə yaxın araşdırmaçı jurnalist, fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs olunub. Yerli və beynəlxalq insan haqları təşkilatları bu həbsləri ölkədə tənqidçi səslərin susdurulması niyyəti güddüyünü deyirlər.

Sentyabrın 2-də Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin (SOCAR) “Azneft” İstehsalat Birliyinin (İB) “28 May” neft-qaz çıxarma idarəsinin 4 saylı Dərin Dəniz Özülündə yanğın baş verdiyi, 1 nəfərin həlak olduğu bildirilir.

"Azneft" İB-dən bildirilib ki, hadisə yerinə yanğınsöndürən gəmilər cəlb edilib, qısa müddətdə alovun genişlənməsinin qarşısı alınıb və yanğın tam söndürülüb.

Əlavə edilib ki, hadisə nəticəsində "Azneft" İB-nin 1 saylı İxtisaslaşdırılmış Neft-Mədən xüsusi texnika idarəsinin bir əməkdaşı vəfat edib.

Qurumdan vurğulanıb ki, hadisənin şəraiti qiymətləndirilərək aidiyyəti üzrə müvafiq tədbirlər görülür.

Amma, hələlik, bu məlumata vəfat edən şəxsin yaxınlarından münasibət almaq mümkün olmayıb.

Son illər Xəzərin dalğaları onlarca neftçinin həyatına son qoyub, qəzalarda əlavə yaralananlar olub.

Son 10 ildə Xəzərin Azərbaycan sektorunda baş verən bədbəxt hadisələr arasında ən çox itki isə "Günəşli" neft yatağında yanğın zamanı baş vermişdi.

2015-ci il dekabrın 4-də baş verən həmin hadisədə orada olan 64 neftçidən yalnız 34-ü xilas edilmişdi. Qalanlarının isə həlak olduğu və itkin düşdüyü açıqlanmışdı.

Avropa İttifaqı (Aİ) Cənubi Qafqazda sülhü təbliğ edən gənc alim Bəhruz Səmədovun, eləcə də digər müstəqil jurnalistlər, insan haqları fəalları və vətəndaş cəmiyyəti təmsilçilərinin həbsindən narahatlığını bildirib. Aİ Azərbaycanı fundamental hüquqlarından istifadə etdiyinə görə saxlananları azadlığa buraxmağa, saxlananlar üçün ləyaqətli və təhlükəsiz şərait, o cümlədən onların tibbi və müstəqil hüquqi xidmətlərə tam çıxışını təmin etməyə çağırıb.

Bunu AzadlıqRadiosuna Aİ-nin xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə sözçüsü Peter Stano bildirib. Sözçü birliyin Azərbaycanda insan haqlarının vəziyyəti ilə bağlı narahatlığını daha öncə də açıq dilə gətirdiyini yada salır.

Müharibə əleyhinə fikirləri ilə tanınan B.Səmədov avqustun 23-də dövlətə xəyanət ittihamı ilə saxlanılıb. Özü ittihamı qəbul etmir.

Ötən ilin noyabrından ölkədə 20-yə yaxın jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə saxlansa da, onlar ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri ilə izah edirlər. Təhlilçilər müharibə əleyhdarlarına son təzyiqləri ölkədəki ümumi həbs dalğasının davamı sayırlar.

Konstruktiv və müsbət yanaşma gözləntisi

Aİ-nin sözçüsü P.Stano AzadlıqRadiosuna açıqlamasında Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh prosesində hər iki tərəfin marağı əsasında yaxından iştirak etdiyini də vurğulayır. Onun dediyinə görə, beynəlxalq tərəfdaşlarla sıx koordinasiya halında işləyən Aİ tərəflərin davamlı sülhə yönəlik işində kömək üçün diplomatik səyini əsirgəməyib, konkret nəticələr əldə olunub.

"Aİ bu kontekstdə dəstək göstərməyə davam edəcək. Biz tərəflərdən, iki ölkənin və xalqlarının əlaqələrinin normallaşdırılmasına, regionda davamlı sülhə gətirəcək konstruktiv və müsbət yanaşma gözləyirik", – P.Stano qeyd edir.

Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə, 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatla Qarabağ üzərində suverenliyini bərpa edib. Tərəflər sülh sazişi imzalamayıb, sərhədlər delimitasiya edilməyib. Son illər sülh danışıqları ABŞ, Aİ-nin, eləcə də Rusiyanın vasitəçiliyi ilə davam edib.

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan avqustun 31-də mətbuat konfransında Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həlli üçün vasitəçilik təklifini şərh edərkən deyib ki, Azərbaycanla vasitəçisiz danışıqlara üstünlük verir.

Azərbaycanda energetika nazirinin bərpa olunan enerji üzrə müavini qonşu Ermənistanda nüvə elektrik stansiyasında əməliyyatların həftəsonu təcili dayandırılmasından təəccüblənib, ermənilərin hazırda işlətdikləri müəyyən texnologiyalarla bağlı narahatlığını bildirib.

Nazir müavini Elnur Soltanov sentyabrın 1-də AzadlıqRadiosuna deyib ki, qonşuluqda atom stansiyaları dünya standartlarına uyğun olmaya bilər, qəza halında isə "yalnız ermənilər ziyan görməyəcəklər".

Avqustun 30-da axşam şimşək çaxmasından sonra Ermənistanın yeganə işlək Metsamor nüvə reaktorunun işi müvəqqəti dayandırılıb. Obyekt ertəsi gün işə salınıb.

Soltanov sentyabrın 1-də səhər Praqada keçirilən "Globsec" təhlükəsizlik konfransı çərçivəsində AzadlıqRadiosuna danışıb.

Radionun müxbiri Endi Heyl yazır ki, nazir müavini əvvəlcə hansı böhrandan söhbət getdiyini anlamayıb. 36 saat qabaq Ermənistanda baş verənləri öyrənincə, "Gerçəkdənmi? Bilmirdim. Aman Allah", – sözlərini dilə gətirib.

Noyabrda Bakıda keçiriləcək COP29 iqlim sammitindən danışan Soltanov Ermənistanın Bakının tədbirə ev sahibliyi etməsinə vetonu qaldırılması ilə nəticələnən qarşılıqlı dəstəkdən danışıb.

O, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə nüvə texnologiyasının və onun təhlükəsizliyinin vacibliyini qeyd edib.

"Çünki Ermənistanın hazırda istifadə etdiyi müəyyən texnologiyalarla nə baş verdiyini bilirik", – o əlavə edib.

Ermənistanın yeganə atom elektrik stansiyası paytaxt Yerevanın 36, Azərbaycan ərazisinin isə 100 km-dən də az məsafədə yerləşir.

"Metsamor"un dizayn olunduğu texnologiyanın zəlzələyə davamlılığı məhduddur. Region isə yüksək seysmik zonada yerləşir.

AES-in hər iki reaktoru 1990-cı illərin sonlarında bağlanıb, 1995-ci ildə enerjiyə tələbat artanda yenidən açılıb.

Vəkil Fariz Namazlı bildirir ki, Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin (DTX) əməkdaşları dünən, avqustun 31-də axşam saat 9-da onu bir cinayət işi ilə bağlı şahid qismində ifadə verməyə aparıblar.

O əlavə edib ki, həmin cinayət işi ilə bağlı hər hansı məlumat verə bilməyəcək.

"Ümid edirəm ki, mənim axşam, iş vaxtından sonra heç bir səbəb göstərilmədən idarəyə aparılmağım barədə Kollegiya rəhbərliyi və Baş Prokurorluğu məlumatlandırıblar. Bu, faktiki olaraq tutulmağa bərabərdir və vəkil tutulduqda dərhal həmin qurumlara məlumat verilməlidir", - o vurğulayıb.

F.Namazlının sözlərinə görə, digər tərəfdən, vəkilləri də artıq şahid qismində dindirməyə cəhd edirlər, bu da onların peşə fəaliyyətini keyfiyyətli şəkildə həyata keçirməsinə mane olur.

Hələlik, bu açıqlamaya DTX və başqa aidiyyəti qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

+++

F.Namazlı avqustun 31-də saxlanmamışdan bir neçə saat öncə Səbail rayon Məhkəməsində DTX İstintaq Baş İdarəsində istintaqı aparılan bir cinayət işi üzrə məhkəmə prosesində iştirak edib. Söhbət 'Talış Milli Akademiyasının xəbərləri'nin baş redaktoru İqbal Əbilovun ev dustaqlığına buraxılması ilə bağlı məhkəmə prosesindən gedir.

İ.Əbilova qarşı dövlətə xəyanət ittihamı irəli sürülüb. Onun vəkillərindən biri F.Namazlıdır.

İ.Əbilov ittihamı qəbul etmir. Onun şikayəti və ev dustaqlığına buraxılması ilə bağlı vəsatət təmin edilməyib.

FHN: Yanğın tam söndürülüb

SOCAR-ın Eksperimental Təcrübə-Sınaq İşləri Müəssisəsindəki yanğın daha geniş sahəyə yayılmasına imkan verilmədən tam söndürülüb.

Bu barədə axşam saatlarında FHN-in Mətbuat xidmətindən bildirilib.

Hələlik, yanğında xəsarət alanların olub-olmaması barədə məlumat verilmir.

+++

Bu gün, avqustun 30-da, günün ikinci yarısında Bakı şəhəri, Suraxanı rayonundakı Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) "Neftqazelmitədqiqatlayihə" İnstitutunun Eksperimental Təcrübə-Sınaq İşləri Müəssisəsinin ərazisində yanğın baş verib.

Bu barədə Fövqəladə Hallar Nazirliyi (FHN) məlumat yayıb.

Nazirliyin açıqlamasına görə, yanğının ətraf ərazilərə, o cümlədən yaxınlıqdakı evlərə keçməsinin qarşısı alınıb: "Hazırda yanğınla mübarizə tədbirləri davam etdirilir".

Daxili İşlər Nazirliyinin Nəqliyyatı İntellektual İdarəetmə Mərkəzindən isə deyilib ki, yanğın səbəbindən A.Rzayev küçəsi və Zığ şosesi - Hava limanı yolu istiqamətində nəqliyyatın hərəkətinə məhdudiyyət tətbiq edilib.

Yanğının, hələlik, səbəbi açıqlanmır.

Azərbaycanla Ermənistan delimitasiya və sərhəd təhlükəsizliyi məsələləri üzrə komissiyaların birgə fəaliyyəti haqqında əsasnaməni imzalayıb.

AZƏRTAC-ın xəbərinə görə, bu barədə Azərbaycan ilə Ermənistan arasında dövlət sərhədinin delimitasiyası üzrə Dövlət Komissiyasının avqustun 30-da yayılan məlumatında bildirilir.

"Komissiyaların birgə fəaliyyəti haqqında Əsasnamə müvafiq qaydada 2024-cü il avqustun 30-da imzalanıb. Hazırda Azərbaycan Respublikası və Ermənistan Respublikası dövlətdaxili prosedurların keçirilməsinə başlayıblar", - məlumatda qeyd edilib.

Hələlik, məsələ ilə bağlı Ermənistan tərəfdən hər hansı açıqlama yayılmayıb.

Əsasnamənin daha tez razılaşdırılması nəzərdə tutulsa da, bu proses bir neçə ay idi yubanırdı.

Xatırlatma

1990-cı illərin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olmuşdu.

Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə, 2023-cü ildə birgünlük əməliyyatla Qarabağ üzərində nəzarətini, ərazi bütövlüyünü bərpa etdiyini açıqlayıb. Amma tərəflər sülh sazişi imzalamayıb, sərhədlər demarkasiya olunmayıb. Son illər Azərbaycan və Ermənistan arasında həm Avropa İttifaqı, həm də Rusiyanın ayrı-ayrı vasitəçiliyi ilə sülh danışıqları aparılsa da, hələlik, nəticə əldə edilməyib.

Amma ötən ildən başlayaraq tərəflər sərhədin delimitasiyası üzrə birbaşa danışıqlara başlayıblar. Bu danışıqlar çərçivəsində bu ilin aprelində Azərbaycana nəzarətində olmayan dörd kəndin, Ermənistana isə müəyyən ərazilərin qaytarıldığı açıqlanıb.

Bu ilin aprelinə qədər Azərbaycan səkkiz kəndinin, Ermənistan isə 30-dan çox kəndinin ərazilərinin işğalda olduğunu deyirdi.

Bir qrup alim Azərbaycanda həbsdə olan Bəhruz Səmədov və digər elm adamlarına dəstək məktubunu imzalayıblar. Onlar Azərbaycan hökumətini akademik azadlıqlara sayqı göstərməyə, tələbələri, tədqiqatçıları və jurnalistləri hədəfə almağı dayandırmağa çağırırlar.

Praqadakı Karlov Universitetinin siyasi elmlər üzrə doktorantı B.Səmədov avqustun 23-də Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (DTX) tərəfindən saxlanılıb, dövlətə xəyanətdə ittiham olunub. O, ittihamı qəbul etmir. Məktub müəllifləri onun məhz akademik və jurnalist yazıları ilə Azərbaycandakı rejimi qəzəbləndirdiyini qeyd edirlər.

Səmədovun Karlov Universitetində doktorluq dissertasiyası Azərbaycanda avtoritarizm və siyasi diskurs barədədir. O, Azərbaycanda baş verənlərə, o cümlədən Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi ilə bağlı hakimiyyətin siyasətinə tənqidi yanaşması ilə fərqlənib.

Qarabağda qələbədən sonra güclənən təzyiq

127 nəfərin imzaladığı məktubda son illər hökumətin jurnalistlərə, müstəqil fikir sahiblərinə, fəallara təzyiqləri gücləndirdiyi, bunun 2020-ci ilin noyabrında İkinci Qarabağ müharibəsində qələbədən sonra daha qabarıq göründüyü vurğulanır. Ötən ilin noyabrından, yəni Azərbaycan ərazi bütövlüyünü tam bərpa edəndən sonra hökumət "AbzasMedia", Kanal13, ToplumTV kimi müstəqil media orqanlarından 10-dan çox jurnalisti saxlayıb.

"2024-cü ilin noyabrında ölkədə keçiriləcək COP29 iqlim konfransı öncəsi rejim tənqidçiləri susdurmaq üçün radikal tədbirlərə əl atır, tələbələri, tədqiqatçıları, sülh fəallarını saxlayır", – məktubda deyilir.

Müəlliflər həmçinin ötən il saxlanmış, bu ilin aprelində ev dustaqlığına buraxılan iqtisadçı Qubad İbadoğlunun, ötən ilin avqustunda İstanbulda saxlanılaraq Bakıya gətirilən iqtisadçı Fazil Qasımovun, bu ilin mayında saxlanılan iqtisadçı Fərid Mehralızadənin, iyulda saxlanılan etnoqraf İqbal Əbilovun adlarını çəkirlər.

Azərbaycan hakimiyyəti ölkədə siyasi motivli həbslərin olmadığını deyir. Ancaq ölkə bir sıra beynəlxalq insan haqları reytinqlərində də aşağı yerləri tutur.

Vaslav Havel İnsan Haqları Mükafatının seçmə paneli 2024-cü ilin mükafatına namizədlərin ilkin siyahısını elan edib.

Praqada mənzillənən palataya dünya üzrə insan haqlarının müdafiəsi sahəsində müstəqil fiqurlar daxildir.

Palataya Avropa Şurası Parlament Assambleyasının prezidenti Teodoros Rusopulos sədrlik edir.

Hazırda qısaldılmış siyahıya daxil edilmiş üç namizəddən biri Azərbaycandandır.

İnsan haqları müdafiəçisi, siyasi fəal və Azərbaycan vətəndaş cəmiyyətinin fəal üzvü Akif Qurbanov Demokratik Təşəbbüslər İnstitutunun və Üçüncü Respublika Platformasının qurucu üzvlərindən biri və spikeridir. O 2024-cü ilin martında, Azərbaycanda jurnalist və fəalları hədəfləyən həbslər dalğası əsnasında həbs olunub.

Namizədlər siyahısına habelə Venesuela müxalifətinin lideri Mariya Korina Maçado və Gürcüstandan aparcı feminist fəal Babutsa Pataraya daxildir.

Palatanın ilkin seçimini elan edən AŞPA prezidenti insan haqlarını, bəzən hətta həyatları bahasına müdafiə edənlərə dərin təşəkkürünü bildirib.

2024-cü il üçün Vaslav Havel Mükafatının yekun laureatı sentyabrın 30-da AŞPA-nın payız sessiyasının plenar iclasında elan ediləcək. Mükafat 60 min avro, kubok və diplomdan ibarətdir.

Buna da bax:

ABŞ Azərbaycanda Bəhruz Səmədovun həbsini 'narahatlıqla izləyir'

Xatırlatma

Bu mükafat Avropada və onun hüdudlarından kənarda insan haqlarının müdafiəsi üçün vətəndaş cəmiyyəti üzlərinin müstəsna fəaliyyətinə görə verilir.

Vaslav Havel İnsan Haqları Mükafatı təsis edildiyi gündən bəri Osman Kavalaya (2023), Vladimir Kara-Murzaya (2022), Mariya Kalesnikavaya (2021), Luajen Alhatlula (2020), İlham Tohtiyə (2019), Oyub Titiyevə (2018), Murat Arslana (2017), Nadia Murada (2016), Lyudmila Alekseyevaya (2015), Anar Məmmədliyə (2014) və Ales Byalyatsiyə (2013) verilib.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin ilə Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev arasında telefon danışığı olub. Bu barədə Kremlin rəsmi saytında məlumat yerləşdirilib.

Məlumatda deyilir ki, liderlər Rusiya prezidentinin Azərbaycana ötənhəftəki səfərinin uğurlu nəticələrindən məmnunluq bildiriblər. Qeyd ediblər ki, danışıqlar zamanı əldə olunan razılaşmaların ardıcıl gerçəkləşdirilməsi Rusiya-Azərbaycan arasında müttəfiqlik və tərəfdaşlıq əlaqələrinin daha da dərinləşməsinə töhfə verəcək.

Kreml bildirir ki, Cənubi Qafqazda mövcud vəziyyətin fərqli aspektləri, o cümlədən Azərbaycan-Ermənistan sülh sazişinin hazırlanması, sərhədin delimitasiya və demarkasiyası, iki ölkə arasında nəqliyyat kommunikasiyalarının açılması müzakirə edilib. Rusiya tərəfi Bakı və Yerevan arasında uyğun qarşılıqlı məqbul qərarların hazırlanmasına mümkün töhfəni verməyə hazır olduğunu vurğulayıb.

+++

Azərbaycan Prezidenti Mətbuat xidmətinin məlumatına görə, telefon danışığı zamanı Azərbaycanın Qərb rayonları və Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında nəqliyyat dəhlizinin açılması ilə bağlı fikir mübadiləsi aparılıb.

Tərəflər həmin yolun Ermənistanın Sünik bölgəsindən keçməsini nəzərdə tutur. Rusiya orada yola onun nəzarət etməsini istəyir, amma Ermənistan buna qarşıdır. Ermənistan hökumətinin fikrincə, bu yol onun suverenliyinə xələl gətirməməlidir.

+++

Rusiya prezidenti avqustun 18-19-da Bakıda səfərdə olub. O, səfər zamanı demişdi ki, Ermənistan və Azərbaycana sülh müqaviləsinin imzalanmasında, sərhədin delimitasiyasında kömək göstərə bilər. Sonradan Putin avqustun 23-də Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanla telefon söhbətində oxşar fikirlər səsləndirib.

Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə, 2023-cü ildə birgünlük əməliyyatla Qarabağ üzərində nəzarətini, ərazi bütövlüyünü bərpa edib. Amma tərəflər sülh sazişi imzalamayıb, sərhədlər demarkasiya olunmayıb. Son illər həm Rusiya, həm də Qərbin vasitəçiliyi ilə sülh danışıqları aparılıb.

Azərbaycanda son bir ildə - 2023-cü il iyulun 31-dən 2024-cü il iyununa kimi siyasi məhbusların sayının 100-dən çox artdığı bildirilir.

Bu barədə Siyasi Məhbusların Monitorinqi Mərkəzinin "Hüquqi Azərbaycan" hesabatında bəhs edilir.

"Hazırda cəzaçəkmə yerlərində siyasi motivlərlə həbs olunan ən azı 303 nəfər saxlanılır", - hesabatda əlavə edilir.

Hesabatda vurğulanır ki, "siyasi məhbusların əksəriyyəti dindarlardır, lakin son bir ildə həbs olunan fəalların və jurnalistlərin sayı kəskin şəkildə artıb".

2024-cü ilin mayında Azərbaycan prezidenti 154 nəfərin əfv edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb. Lakin bu sərəncam siyasi məhbus siyahılarında yer alan heç bir şəxsə şamil edilməyib.

Siyasi Məhbusların Monitorinq Mərkəzini 2014-cü ilin oktyabrında bir qrup keçmiş "vicdan məhbusu" yaradıb.

Hələlik, hesabata rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

Azərbaycanda siyasi məhbus sayılan şəxslərlə bağlı vahid siyahı yoxdur. Bir sıra hüquq müdafiəçilərinin hazırladıqları belə siyahılarda 300-dən, bəzilərində isə hətta 100-dən az məhbusun adı yer alır.

Təkcə ötən ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 20 civarında jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Amma onların hamısı ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifariş ilə izah edirlər. Sonradan onlardan bəzilərinin ittihamı hətta ağırlaşdırılıb.

Azərbaycan rəsmiləri isə ölkədə siyasi məhbusların olması ilə bağlı deyilənləri qəbul etmirlər. Onların vurğulamasına görə, siyasi məhbus siyahılarında yer alan şəxslər sırf törətdikləri əmələ görə məsuliyyətə cəlb ediliblər.

Azərbaycanda son aylar jurnalist və fəalların artan həbsi ilə bağlı Avropa İttifaqının açıqlamasına Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyindən belə cavab vermişdilər: "Azərbaycanda hər hansı bir vətəndaşın siyasi əqidəsinə, fikirlərinə görə təqib olunduğu, özlərini jurnalist və ya hüquq müdafiəçisi kimi təqdim edən şəxslər barədə cinayət işlərinin siyasi motivli olduğuna dair fikirlər kökündən yanlışdır".

Dünən, avqustun 25-də Bakı Dövlət Universitetinin müəllimi, deputatlığa namizəd Nəsiman Yaqublunun avtomobil qəzası nəticəsində öldüyü açıqlanıb.

Qəzanın onun namizəd olduğu 125 saylı Zəngilan-Qubadlı seçki dairəsinin seçiciləri ilə görüşmək məqsədilə Zəngilan rayonuna etdiyi səfərdən geri dönərkən Cəbrayıl rayonu ərazisində baş verdiyi bildirilir.

Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) Mətbuat xidmətinin məlumatına görə, N.Yaqublu idarəetməni itirərək maşını yol kənarına aşırıb: "Nəsiman Yaqublu müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri alaraq xəstəxanaya çatdırılıb. Tibbi müdaxilələrə baxmayaraq onun həyatını xilas etmək mümkün olmayıb. Faktla bağlı araşdırma aparılır".

Müsavat: “Müəmma var”

Ölümlə bağlı onun ailəsi hər hansı açıqlama yaymayıb.

Üzv olduğu Müsavat Partiyasından isə bildiriblər ki, ölümdə müəmmalar var.

"Çünki dümdüz yolda qəza niyə olmalıdır? Nəsiman bəy də gənclikdən maşın sürən bir adam olub. İkinci məsələ ondan ibarətdir ki, qəzaya düşəndən sonra o, xəstəxanaya çox gec çatdırılıb", - deyə partiyadan qeyd edib.

Partiyadan vurğulayıblar ki, qəza Cəbrayıl rayon ərazisində baş verib:

“Orada xəstəxana olmadığı üçün onu gətiriblər Füzuliyə. Hadisə yerindən xəstəxanaya qədər yarım saatlıq yoldur. Amma Nəsiman bəy xəstəxanaya təxminən 1 saat 20 dəqiqədən sonra çatdırılıb. Ona görə də ölüm səbəblərinin araşdırılması çox vacibdir".

Lakin partiyadan bu deyilənlərə, rəsmi qurumlardan, hələlik, münasibət öyrənmək mümkün olmayıb.

Artıq Nəsiman Yaqublunun ölümü ilə bağlı cinayət işi başlanılıb.

Cəbrayıl Rayon Polis Şöbəsində Cinayət Məcəlləsinin 263.2-ci ( Yol hərəkəti və ya nəqliyyat vasitəsinin istismarı qaydalarının pozulması-ölümlə nəticələndikdə) maddəsi ilə istintaq aparılır.

Nəsiman Yaqublu kimdir?

N.Yaqublu 1962-ci il fevralın 22-də Zəngilan rayonunun Zəngilan kəndində doğulub. Orta məktəbi bitirdikdən sonra Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsində təhsil alıb.

1983-cü ildə təhsilini davam etdirmək üçün Rusiyaya gedib və Sankt-Peterburq Universitetinin Jurnalistika fakültəsində oxuyub.

N.Yaqublu 1990-cı ildə stalinizmin qurbanları haqqında "Ağrılı ömürlər" kitabını, 1991-ci ildə isə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və onun yaradıcısı olan Məhəmməd Əmin Rəsulzadə haqqında əsərini nəşr etdirib.

2001-ci ildə "Azərbaycan Milli İstiqlal mübarizəsi və Məhəmməd Əmin Rəsulzadə" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını, 2014-cü ildə "Azərbaycan milli istiqlal mücadiləsi və mühacirət mətbuatı" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib.

O, 1993-cü ildən Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsində baş müəllim olaraq fəaliyyət göstərib.

N.Yaqublu namizədliyini müxalifətdə olan Müsavat Partiyasindan vermişdi.

Embed paylaş

Nəsiman Yaqublu: 'Gələn il yüzillik yubiley günlərində aparıb bir dəstə gül qoymağa bir məzar tapmayacağıq'

by AzadlıqRadiosu

Embed paylaş

Kod yaddaşa götürüldü

The URL has been copied to your clipboard

---

No media source currently available

0:00 0:07:18 0:00

Pop-out üçün

Xatırlatma

Azərbaycanda sentyabrın 1-də növbədənkənar parlament seçkiləri keçiriləcək.

Seçkilərin bu ilin noyabrında keçiriləcəyi gözlənirdi. Hakim Yeni Azərbaycan Partiyası (YAP) həmin ay ölkədə BMT-nin iqlim konfransının (COP29) keçiriləcəyini səbəb göstərərək parlamentin vaxtından əvvəl buraxılması təşəbbüsü ilə çıxış edib. Təşəbbüs parlamentdə qəbul edilib.

Bundan əvvəlki parlament seçkiləri də Azərbaycanda növbədənkənar olub. Onda parlament seçkilərinin önə çəkilməsi "prezidentin apardığı islahatlarla ayaqlaşmaq istəyi" ilə izah edilmişdi.

Bir sıra müxalifət partiyaları isə bəyan etmişdi ki, hakimiyyət seçkiləri önə çəkməklə onu tələsik saxtalaşdırıb.

Qardaşı Nəsimi Məmmədli bildirir ki, həbsdə olan "Toplum" internet televiziyasının təsisçisi Ələsgər Məmmədliyə cərrahi əməliyyat lazımdır.

N.Məmmədli deyir ki, bu gün, avqustun 26-da Ə.Məmmədli ilə telefonla danışıb: "Boğulma halları qalıb və bu məsələdə heç bir pozitiv dinamika yoxdur. Qalxanabənzər vəzində olan şiş cərrahi əməliyyatla götürülməlidir. Amma indiki şəraitdə bu, təəssüf ki, məqsədəuyğun deyil".

Onun sözlərinə görə, həmin şişin olması qardaşının səhhətinə ciddi ziyan vurur: "Qan təzyiqi yenə gah yuxarı qalxır, gah aşağı enir, qardaşım başağrısından əziyyət çəkir".

Qardaşının bu açıqlamasına, hələlik, rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

Yaxınları bundan əvvəl də bir neçə dəfə Ə.Məmmədlinin səhhətindən narahat olduqlarını açıqlayıblar.

Ə.Məmmədli bu il martın 8-də həbs olunub. Xətai rayon Məhkəməsi onun barəsində 4 aylıq həbs-qətimkan tədbiri seçib. Daha sonra qətimkan tədbirinin müddəti daha 3 ay uzadılıb.

Ə.Məmmədli Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2 (qaçaqmalçılıq - qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs tərəfindən törədildikdə) maddəsi ittiham olunur. O, özünü təqsirli bilmir və həbsini peşə fəaliyyəti ilə əlaqələndirir.

Xatırlatma

Ümumilikdə ötən ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 20 civarında jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Amma onların hamısı ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifariş ilə izah edirlər. Sonradan onlardan bəzilərinin ittihamı hətta ağırlaşdırılıb.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 250-300 siyasi məhbus var. Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir.

Ötən ay milli ədavətin qızışdırılması və dövlətə xəyanət ittihamı ilə həbs edilən 'Talış Milli Akademiyasının xəbərləri'nin baş redaktoru İqbal Əbilov bugün, avqustun 23-də valideynlərinə zəng vurub. Bu barədə AzadlıqRadiosuna onun atası Şahin Əbilov məlumat verib.

Atasının vurğulamasına görə, istintaq oğluna valideyinləri ilə əlaqə saxlamasına məhdudiyyət qoymuşdu:

“Məhdudiyyət götürülüb. Düzdür, hələlik, görüşməmişik,amma telefonla danışdıq”.

Atasının bu dediklərinə, hələlik, rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

***

İyulun 31-də Bakı Apellyasiya Məhkəməsində 'Talış Milli Akademiyasının xəbərləri'nin baş redaktoru İqbal Əbilovun həbsindən verilən şikayətə baxılıb. Amma şikayət təmin edilməyib. Müdafiə tərəfindən verilən məlumata görə, o, ittihamları rədd edib.

“İqbal Əbilov bildirdi ki, o, sırf elmi fəaliyyət və tədqiqatla məşğul olub. O, ittihamı, ümumiyyətlə, başa düşmədiyini bildirdi”, – deyə vəkil Rövşanə Rəhimova qeyd edib.

Müdafiə tərəfi də hesab edir ki, ittihamın maddi hüquqi əsası yoxdur və yalnız istintaqın subyektiv fərziyyələrinə əsaslanır. Vəkil bildirib ki, Əbilovun hüquqlarının müdafiəsi və bərpası üçün bütün hüquqi addımlar atılacaq.

"Oğlum siyasətlə məşğul olmayıb"

İyulun 24-də Səbail rayon Məhkəməsi İ.Əbilov barəsində 4 ay müddətinə həbs-qətimkan tədbiri seçmişdi. O, Cinayət Məcəlləsinin 283 (milli ədavətin qızışdırılması) və 274 (dövlətə xəyanət) maddələri ilə ittiham olunur.

Onun atası Şahin Əbilov da deyirdi ki, İ.Əbilov ona qarşı irəli sürülən ittihamları qəbul etmir.

O əlavə edib ki, oğlu uşaqlıqdan Belarusda yaşayıb: "Oğlum siyasətlə məşğul olmayıb. O, geniş elmi araşdırmalar aparıb. Onun tədqiqatları təkcə talışlarla bağlı deyil, Çindən Türkiyəyə qədər bütün geniş regiona aid olub".

Bəzi yaxınları isə onun həbsini müxtəlif milli azlıqlar, o cümlədən Azərbaycan talışları ilə bağlı araşdırmaları ilə izah edirlər.

Atasının və yaxınlarının bu açıqlamasına, hələlik, rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

Amma yerli saytlarda yer alan iddialara görə, İ.Əbilov üçüncü ölkə ərazisində məskunlaşıb xarici xüsusi xidmət orqanının tapşırıqlarını icra etməklə dövlətə xəyanətdə, Azərbaycan ərazisində etnik zəmində nifrət və düşmənçiliyin salınmasına yönələn hərəkətlərdə təqsirləndirilir.

DTX saxlayıb

Belarusdan Azərbaycana məzuniyyətə gələn Azərbaycan vətəndaşı İ.Əbilovu iyulun 22-də Masallı rayonunun Bala Kolatan kəndində Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin (DTX) əməkdaşları saxlayıb.

35 yaşlı İ.Əbilov virtual "Talış Milli Akademiyası"nın mətbu orqanı olan "Talış Milli Akademiyasının xəbərləri"nin baş redaktorudur. Saytda talış folklor nümunələri, talışlarla bağlı nəşr olunmamış tarixi sənədlər, tədqiqatlar dərc edilib.

İ.Əbilov Belarus Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər ixtisası üzrə 2012-ci ildə bakalavr, 2013-cü ildə isə magistraturasını bitirib. 2016-cı ildə həmin universitetin aspiranturasına daxil olub.

Avqustun 23-də Bakı hava limanında Tbilisiyə gedərəkən dostlarına saxlandığını bildirən yazıçı, ictimai fəal Səməd Şıxı bu gün, avqustun 24-də sərbəst buraxıldığını açıqlayıb.
Amma S.Şıxı heç bir təfərrüat barədə danışmaq istəmədiyini qeyd edib.

Məsələ ilə bağlı hüquq mühafizə orqanları ilə də, hələlik, danışmaq mümkün olmayıb.

***

Azərbaycanda yaxınları yazıçı, ictimai fəal Səməd Şıxının avqustun 23-də saxlandığını bildirirlər.

Onların verdiyi məlumata görə, S. Şıxı Gürcüstan paytaxtı Tbilisiyə gedərkən Bakı hava limanında saxlanıb. "Səməd nəzarətdən keçib, amma yarım saatdan sonra bizə saxlandığını yazdı. Haradasa saat 16:43-də. Daha sonra ona zəng çatmadı", deyə yaxınları vurğulayıb.

S. Şıxının dostları hazırda onun barəsində hər hansı məlumat ala bilmədiklərini qeyd edirlər.

Hələlik, onun taleyinə hüquq-mühafizə orqanlarından da aydınlıq gətirmək mümkün olmayıb.

Ötən il avqustun 11-də Səməd Şıxı Abşeron Rayon Polis İdarəsinin Qobu qəsəbəsində yerləşən bölməsinə aparıldığını və sonra da sərbəst buraxıldığını bildirmilşdi. O bunu yazdığı statuslarla izah etmişdi. Amma həmin məsələyə onda Daxili İşlər Nazirliyindən konkret münasibət almaq mümkün olmamışdı.

Dövlətə xəyanət ittihamı ilə həbs

S.Şıxının bundan əvvəl müharibə əlehinə mövqeyi ilə diqqət çəkdiyi bildirilirdi. Bu gün, avqustun 23-də Bakının Sabail rayon Məhkəməsində başqa bir müharibə əleyhdarı olan politoloq Bəhruz Səmədov haqqında isə 4 aylıq həbs qəti imkan tədbiri seçilib. O, Cinayət Məcəlləsinin 274-ci maddəsi (dövlətə xəyanət) ilə ittiham edilir.

B.Səmədov məhkəmədə özünü təqsirli bilməyib. O, Azərbaycan və Ermənistan arasında 2020-ci ildə 44 günlük savaş və ötən il Qarabağda keçirilən bir günlük hərbi əməliyyatlar zamanı rəsmi Bakının mövqeyi ilə üst-üstə düşməyən açıqlamalar vermişdi. Həmin hərbi əməliyyatlar zamanı rəsmi Bakı bütün ölkə ərazisində suverenliyin bərpa olunduğunu açıqlayıb. Üstəlik, rəsmi Bakı Qarabağda birgünlük hərbi əməliyyatı "lokal antiterror tədbirləri" adlandırmışdı. Ermənistan isə Qarabağda keçirilən əməliyyatı "etnik təmizlənmə" sayırdı. Həmin əməliyyatdan sonra Qarabağdan erməni əhali köç edib. B.Səmədov ötən il açıqlamalarının birində vurğulamışdı ki, Azərbaycan hökumətinin dialoq yox, güc tətbiq etməsi onun demokratik olmasına mane olur.

Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzinin rəhbəri Anar Məmmədlinin həbs müddəti 3 ay uzadılıb.

Bununla bağlı avqustun 22-də Xətai rayon Məhkəməsi istintaq orqanın vəsatətinə baxaraq qərar çıxarıb.

A.Məmmədlinin vəkillərinin sözlərinə görə, istintaq müddətinin uzadılması üçün heç bir əsas yoxdur. "Qərardan apellyasiya şikayəti veriləcək", - onlar vurğulayıblar.

A.Məmmədli aprelin 29-da saxlanıb. Aprelin 30-da Xətai rayon Məhkəməsi onun barəsində 3 ay 28 gün müddətinə həbs-qətimkan tədbiri seçib.

A.Məmmədli Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (qaçaqmalçılıq, əvvəlcədən əlbir olan bir qrup şəxs tərəfindən törədildikdə) maddəsi ilə ittiham olunur. O, ittihamı qəbul etmir.

Bundan əvvəl

Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzinin (SMDT) rəhbəri A.Məmmədli bundan əvvəl 2013-cü ilin sonlarında saxlanıb. O, vergidən yayınma və başqa ittihamlar ilə 5 il 6 ay müddətə həbs edilib. Amma ittihamları qəbul etməyib. Bir sıra yerli və beynəlxalq təşkilatlar onu siyasi məhbus kimi tanıyıblar.

Məmmədli 2016-cı il martın 17-də əfv sərəncamı ilə azadlığa buraxılıb. SMDT o, azadlığa çıxdıqdan sonra da fəaliyyət göstərib. Azərbaycanda bir çox seçkilərin monitorinqini aparan bu təşkilatın hesabatları, bir qayda olaraq, tənqidi xarakter daşıyıb. Azərbaycan rəsmiləri isə ölkədə seçkilərin azad və ədalətli keçirilmədiyinə dair tənqidləri qəbul etmir.

Təqribən 10 gün sonra, sentyabrın 1-də Azərbaycanda parlament seçkiləri keçirilməlidir.

Xatırlatma

Ümumilikdə ötən ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 20 civarında jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Bugünlərdə isə onların bəzilərinin ittihamı daha bir neçə maddə ilə ağırlaşdırılıb. Söhbət külli miqdarda gəlir əldə etməklə qanunsuz sahibkarlıqdan, habelə mütəşəkkil dəstə ilə qaçaqmalçılıqdan, vergidən yayınmaqdan, sənəd saxtalaşdırma və saxta sənədlərdən istifadədən gedir. Amma onların hamısı ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifariş ilə izah edirlər.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 250-300 siyasi məhbus var. Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir.

"AbzasMedia" nəşrinin həbsdəki direktoru Ülvi Həsənlinin xanımı Rubabə Quliyeva deyir ki, əri saxlandığı 1 saylı Bakı İstintaq Təcridxanasında ölümlə hədələndiyini bildirir.

R.Quliyevanın sözlərinə görə, avqustun 21-də Ü.Həsənli onunla növbəti telefon danışığında bildirib ki, işgəncə faktları barədə yazandan sonra kamerasındakı bir nəfər ona qarşı xüsusilə təxribat xarakterli hərəkətlər edir: "Hətta bir neçə dəfə cibindən kəsici alət çıxararaq Ülvini hədələyib".

R.Quliyeva qeyd edib ki, bu məsələ ilə bağlı həm Ü.Həsənli, həm də vəkili Zibeydə Sadıqova təcridxana rəisinə, rəis müavininə 10 gündən çoxdur şikayətlərini ünvanlasalar da, heç bir tədbir görülməyib: "Ombudsman Aparatının, Penitensiar Xidmətin dərhal bu işi araşdırmasını, Ülvinin təhlükəsizliyini təmin etməsini tələb edirəm".

Penitensiar Xidmətdən cavab

Penitensiar Xidmətdən "AbzasMedia" nəşrinin həbsdəki direktoru Ülvi Həsənlinin xanımı Rubabə Quliyevanın açıqlamasına münasibət bildiriblər.

Qurumdan "Turan"a deyiblər ki, penitensiar müəssisələrdə saxlanılan məhkum və həbs edilmiş şəxslərin bütün hüquqları, o cümlədən şəxsi təhlükəsizlik hüquqları təmin olunur, qanuni mənafeləri qorunur: "Ülvi Həsənli, onun hüquqlarını müdafiə edən vəkilləri tərəfindən Penitensiar Xidmətə, eləcə də Bakı İstintaq Təcridxanasına ona qarşı qanunsuzluqlarla bağlı heç bir rəsmi müraciət və məlumat daxil olmayıb".

+++

Ötən ay Ü.Həsənli 1 saylı Bakı İstintaq Təcridxanasında işgəncələrin olması ilə bağlı açıqlama yaymışdı. Orda vurğulanırdı ki, "bəzi məhbusları çarmıxa çəkib döyür, dəhlizlərdəki reşotkalardan asırlar".

O, müraciətində qeyd edirdi ki, dəfələrlə Penitensiar Xidmətin, İstintaq Təcridxanasının rəhbərliyinə, Ombudsmana müraciət etsə də, heç bir tədbir görülməyib.

Öz növbəsində Penitensiar Xidmətdən bildirmişdilər ki, bu müraciətdə deyilənlər reallığa uyğun gəlmir.

Xatırlatma

Ü.Həsənli və daha bir neçə "AbzasMedia" əməkdaşı 2023-cü ilin noyabrında valyuta qaçaqmalçılığı ittihamı ilə həbs edilib.

Onların işi üzrə istintaq davam edir. Bugünlərdə isə onların ittihamı daha bir neçə maddə ilə ağırlaşdırılıb. Söhbət külli miqdarda gəlir əldə etməklə qanunsuz sahibkarlıqdan, habelə mütəşəkkil dəstə ilə qaçaqmalçılıqdan, vergidən yayınmaqdan, sənəd saxtalaşdırma və saxta sənədlərdən istifadədən gedir.

Ümumilikdə isə ötən ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 20 civarında jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Amma onların hamısı ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifariş ilə izah edirlər.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 250-300 siyasi məhbus var.

Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir.

Rusiyanın Rostov vilayətindəki neft bazasında ötən bazar başlanmış yanğını söndürmək hələ də mümkün olmayıb.

Üç sutkadır ki, davam edən yanğın hazırda 10 min kvadrat metri əhatə edir.

Neft bazasının yerləşdiyi Proletarsk rayonunda səmanı qara tüstü örtüb.

TASS xəbər verir ki, yanğının söndürülməsinə 500 nəfər cəlb edilib. Bundan əvvəlki günlərdə yanğını üç yanğınsöndürən qatarın və 80 xüsusi maşının köməyi ilə dayandırmağa çalışırdılar. Bu da xəbər verilir ki, yanğının söndürülməsi üçün xüsusi aviasiya hazırlanır.

Bundan əvvəl

Rostov vilayətinin Proletarsk rayonundakı neft bazasında yanğının söndürülməsi zamanı Fövqəladə Hallar Xidmətisinin 18 əməkdaşı xəsarət alıb. Həkimlər onların vəziyyətini “ağır” olaraq qiymətləndiriblər.

Rostov vilayətinin qubernatoru Vasili Qolubev bildirib ki, Ukraynanın dron hücumu nəticəsində başlanmış yanğını artıq ikinci sutkadır ki, söndürmək mümkün olmur.

Proletarsk rayonunda fövqəladə vəziyyət rejimi elan edilib.

Rayon administrasiyasının başçısı Valeri Qoriç deyib ki, "hələlik heç nə dəyişməyib, yanğının sahəsini azaltmaq olmur”.

Bu yaxınlarda Rostov şəhərinin sənaye zonasının ərazisi Ukrayna dronlarının hücumuna məruz qalmışdı. Proletarskdakı yanğının başlanmasına da elə bu səbəb olub. Region rəhbərliyi bildirir ki, vurulan dronların qırıntıları yanacaq çənlərinin üstünə düşüb. Bunun dərhal ardınca daha bir dron hücumu olub və yanğının söndürülməsi bu səbəbdən dayandırılıb.

Ukrayna silahlı qüvvələri bildirir ki, Proletarskdakı neft bazasına dron hücumunu Ukrayna hərbi kəşfiyyatı həyata keçirib.

Son bir neçə ayda Proletaskdakı bazaya bir neçə dəfə hücumlar edilib.

Üçüncü körpü də dağıdılıb?

Bu arada Rusiyanın hərbi blogerləri Vladimir Romanov və Yuri Podalyaka yazıblar ki, Ukrayna hərbçiləri Kursk vilayətində, Seym çayı üzərindəki üçüncü körpünü də dağıdıblar.

Kursk vilayəti qubernatorunun müşaviri Roman Alyoxin Podolyakanın xəbərinə istinad etsə də, onu “yoxlanmış məlumat” adlandırıb.

Xəbər verilir ki, Rusiya hərbçiləri hazırda çaydan keçmək üçün ponton körpülərindən istifadə edirlər.

Körpünün dağılmasına dair rəsmi xəbər yoxdur. Ukrayna tərəfi də bu xəbəri hələ ki, şərh etməyib.

Seym çayı üzərindəki birinci körpü avqustun 16-da, ikinci körpü isə avqustun 18-də dağıdılıb. Hər iki körpünün dağıdılması üçün məsuliyyəti öz üzərinə Ukrayna tərəfi götürüb.

Blogerlər Krıja kəndi yaxınlığındakı körpünü sonuncu körpü adlandırırlar, amma Kekino kəndi yaxınlığında daha bir körpünün olduğu deyilir. Podolyakanın sözlərinə görə bu körpü tam olaraq Ukrayna ordusunun atəş nəzarəti altındadır.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski deyib ki, Ukrayna ordusunun əsas vəzifəsi Kursk vilayətində “bufer zonası” yaratmaqdır.

Ukrayna körpüləri dağıdır

Bundan əvvəl verilən xəbərlərdə deyilirdi ki, Ukrayna silahlı qüvvələrinin komandiri deyir ki, Rusiyanın Kursk vilayətində ikinci körpü vurulub. Kiyev Rusiyanın bu ərazidə döyüş əməliyyatlarını zəiflətməyə çalışır.

"Daha bir körpünü çıxaq", – Hava qüvvələrinin komandiri Mikola Oleşçuk avqustun 18-də Telegram-da yazıb.

"Hava qüvvələri dəqiq hava zərbələri ilə düşməni logistika qabiliyyətindən məhrum etməkdədir, bu isə əməliyyatların gedişatına ciddi təsir göstərir", – komandir yazır.

Moskva bu zərbə ilə bağlı şərh verməyib. Ukrayna iki həftəyə yaxındır Rusiyanın Kursk vilayətinə qəfil əks-hücuma keçib ki, bu isə iki il yarımdır gedən müharibənin dinamikasını dəyişib, 120 min nəfər evini tərk etməli olub.

Vurulan körpü

Rusiya hərbi bloqerləri əvvəlcə vurulan birinci körpünün fotosunu yerləşdiriblər. Bu körpü Kurskdakı Zvannoye kəndi yaxınlığından keçən Seym çayı üzərindədir.

Rusiya təhlükəsizlik rəsmilərinin sözlərinə görə, bu körpünün dağıdılması Qluşkov rayonunun bir hissəsi ilə əlaqəni kəsib, bu da regiondakı mülki evakuasiyanı çətinləşdirib.

Avqustun 16-da Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi Ukraynanı Amerikanın uzaqmənzilli raketləri ilə Qluşkovdakı əsas körpünü dağıtmaqda, bu zaman mülkilərin evakuasiyasına kömək edən könüllüləri öldürməkdə ittiham edib.

Təhlilçilərin fikrincə, Seym üzərində körpülərin vurulması Ukraynaya Kurskda hücumu üçün təhlükəsiz cinah təmin etməkdən ötrü vacibdir. Belə ki, bu zaman Moskvanın çayın cənubundakı qüvvələrini təchiz etməsi çətinləşir.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski avqustun 18-də axşam müraciətində deyib ki, Ukraynanın Kurskdakı əməliyyatı "hələ də Rusiya ordusu və dövlətinə, müdafiə sənayesi və iqtisadiyyatına ziyan vurur". O, cəbhədə bütün istiqamətlərdə "yaxşı" nəticələrin olduğunu söyləyib.

Dron və raket hücumları

Bu arada Ukraynanın şərqi Donetsk vilayətində döyüşlər davam edir, Ukrayna tərəfi bəzi ərazilərdə evakuasiya göstərişi verib.

Ukrayna ordusunun baş qərargahı Rusiyanın Rostov vilayətində neft və neft məhsullarının saxlandığı bir obyektin vurulduğunu bəyan edib. Həmin məhsullar Rusiya ordusu tərəfindən istifadə olunur. Baş qərargah ərazidə azı iki yanğının qeydə alındığını açıqlayıb.

Rusiya Müdafiə Nazirliyi ötən gecə Belqorod, Kursk və Rostov vilayətləri üzərində Ukraynanın beş dronunu tutduğunu bildirib. Kiyev adətən dron hücumları barədə şərh vermir.

Kiyev hərbi administrasiyasının başçısı Sergey Popko isə avqustun 18-də deyib ki, Rusiya bu ay Ukrayna paytaxtına üçüncü ballistik raket hücumunu edib. O, Rusiya qüvvələrinin Kiyevə doğru qanadlı raket buraxdığını söyləyib.

Popkonun sözlərinə görə, Rusiyanın Şimali Koreya istehsalı KN-23 raketindən istifadə etdiyi güman olunur.

Azərbaycan BRICS-ə (təşkilatın adı Braziliya, Rusiya, Hindistan, Çin və Cənubi Afrika Respublikasının adlarının baş hərflərindən götürülüb) daxil olmaq üçün rəsmi müraciət edib.

Bunu Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) mətbuat katibi Ayxan Hacızadə deyib.

Bu ilin iyulunda "Azərbaycan Respublikası ilə Çin Xalq Respublikası arasında strateji tərəfdaşlığın qurulması haqqında Birgə Bəyannamə” imzalanıb. Həmin vaxt Azərbaycan tərəfi BRICS-ə daxil olmaq arzusunu ifadə edib və Çin bunu alqışlayıb.

BRICS 2006-cı ildə yaradılıb. Təşkilatın hazırda üzvləri Braziliya, Rusiya, Hindistan, Çin, Cənubi Afrika Respublikası, Misir, Efiopiya, İran və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləridir.

Təşkilat yaradılarkən əvvəlcə əsasən iqtisadi məqsədlərdən bəhs edilsə də, indi bəzi təşkilatçı ölkələrin onun fəaliyyətində geosiyasi maraqlar da güddüyü bildirilir

Buna da bax:

Naxçıvandan Bakıya gələ bilməyənlərin şikayəti

Müxalifət nədən narazıdır?

Lakin Azərbaycanın bir sıra müxalif qüvvələri isə ölkəni Avropa İttifaqında (Aİ) görmək istəyirlər. Azərbaycan Aİ ilə 2009-cu ildə yaradılan Şərq Tərəfdaşlığı Proqramı (Azərbaycandan başqa, Ukrayna, Belarus, Moldova, Gürcüstan və Ermənistan qoşulmuşdu) çərçivəsində əməkdaşlıq edir.

Qurum həmin ölkələrdən bəziləri ilə assosiativ, Ermənistanla isə tərəfdaşlıq sazişi imzalayıb. Azərbaycanla da 2017-ci ildən tərəfdaşlıq sazişinin imzalanması ilə bağlı danışıqlar aparılsa da, hələlik, nəticə yoxdur. Belarus isə Aİ ilə əməkdaşlıqdan çıxıb.

Aİ ilə Azərbaycan danışıqlarının indiyə kimi səmərə verməməsini müxalifət hakimiyyətin gerçək siyasi, iqtisadi islahatlara hazir olmamasi ilə izah edir. Hakimiyyət rəsmiləri isə belə dəyərləndirməni qəbul etmir, ölkənin maraqlarını qoruduqlarını vurğulayırlar.