Kasıblar məhəlləsində ömür sürən bir “bomj” - territoriyasındakı zibillikdə yad adamın eşələndiyini görüb, tez özünü çatdırır ki, görsün bu kimdir belə icazəsiz onun zonasına soxulub.
Yaxınlaşanda öz keçmiş butulka yoldaşını görüb həm sevinir, həm də təəccüblənir:
– Ay brat, xoş gördük səni! Sən hara, bura hara?
– Xoş günün olsun, qərdeşim! Buralardan keçirdim, dedim elə həm ziyarət, həm də ticarət, baxım görüm keçmiş məskəndə vəziyyət nə yerdədir?
– Ala, yekə kişisən, kimə gəlirsən? Sən, bizi atıb varlılar məhəlləsinə keçəndən saqqala salam vermirdin, indi yəqin nəisə olub ki, bizim bu kasıb məhəlləyə təşrif buyurmusan?
– Yox əşşi, nə olasıdır ki, demirəm elə-belə keçirdim burdan?
– Bura bax qədeş, özün bilirsən ki, mən təmiz söhbəti xoşlayıram, ona görə də gəl, təmiz danışaq!... Düzünü de görüm nə olub?
– Yaxşı, təmiz deyirsən, təmiz danışaq! Düzü, bir az acmışam ona görə bu tərəflərə gəlmişəm.
– Necə yəni acmışam? O boyda varlıların həyətində bir şey tapmırsan yeməyə?
– Əşşi nə varlı, varlı, salmısan, sən demə, elə onların yalnız adları var imiş. Bu zalım uşaqları heç elə bil evdə yemək yemirlər? Bir artıq-urtuqdan zaddan çölə atmırlar ki, biz də dolanaq. Özün görürsən də o tərəfə keçəndən əməlli-başlı arıqlamışam, – deyə köhnə dost qurumuş bədənini göstərib gileylənir.
– Ala, günah sənin özündə oldu də, bizi bəyənmədin, mən deyəndə ki, bu varlıları yaxşı tanıyıram inanmadın. İndi əmin oldun ki, kasıb camaat olmasa biz acından ölərik!?
– Bağışla qərdeşim, bir səhv idi elədim, səni eşitmədim, sən dahi adam imişsən, sənin yerini bilən yoxdur ey?!
– Yerimi bilsəydilər, bu zibillikdə nə gəzirdim?
– Əşşi, buna da, min şükür!
– Elə şükür edə-edə özümüz də az qalmışıq zibilə dönək!
– Yaxşı də adam naşükür olmaz! Zibilliyin içində yaşasaq da vicdanımız təmizdir. Adam var “novostroykada” yaşayır, “Mersedes” sürür, amma özü heç zibil də deyil!...
– Hə, bax indi düz dedin! Adamın zibili yaman olur. Mən özüm elə zibillərin zibilinə düşdüm də. Gül kimi işim-gücüm var idi, yaxşı qazanırdım, beş kişidən biri idim!
– Bilirəm qərdeş, bilirəm! Gəl keçmişə qayıtmayaq! Mən də elələrinin zibilinə düşdüm. Bəlkə, xeyir elə bundadır!? Qurban olum bu kasıb məhəlləmizin zibilxanasına! Heyf deyilmiş buralar!? Əsl həyat elə bu zibilliklərdədir.
– Ala nəisə, yəqin səhərdən bu zonada bütün zibillikləri ələk-vələk etmisən, de görürəm, maraqlı nə tapmısan?
– Yox əşşi, hələ elə-belə bir-ikisinə baxmışam, ancaq tapdıqlarım artıq bəs edər. Bir bax! – deyə köhnə dost zibil qutusunun yanına səliqə ilə qoyduğu içi ərzaqla dolu torbanı göstərir – Arxa məhəllədən tapmışam, içində çörək, kolbasa, pendir, salat, dolma, pepsi, fanta ..., bir sözlə, hər cür desert, “xolodnıy”, “qoryaçiy” var. Deyəsən, süfrənin üstündə nə olub aşırıb hamısını töküblər bu torbaya.
– Ala, bu qədər qidaya rahat bir həftə bəy kimi dolanmaq olar ki!...
– Bəs nə, hələ gör burda nələr var ey! – deyə keçmiş həmkar əli ilə zibil qutusunun içindəki məişət əşyalarını, ayaqqabıları, pal-paltarları göstərib dedi: – Ele bil, hamısı indicə alınıb. Hələ bunları neçə il işlətmək olar! Sonra da camaat deyir ki, dolana bilmirik, çörək almağa pulumuz yoxdur!
– Ala, sözdür də danışırlar! Çörək almağa pul tapmayan bu qədər yemək-içməyi, şey-şüyü nəynən alır?
– Paradoksdur də qərdeşim, paradoks! Mən iki aydan çoxdur milyonerlərin məhəlləsində sülənirəm, heç görməmişəm ki, onların evindən bu qədər zibil çıxa!
– Eşitməmisən, kasıb, elə ona görə kasıbdır ki, nə alacağın bilir, nə də çıxacağın! Əlinə pul düşən kimi aparır verir zir-zibilə, sonrada atır zibilliyə.
– Bəs nə, kasıb xərcini bilsəydi, “Mersedesdə” gəzərdi!
– Ala, sənə deyim ki, biz özümüz də yaman fərsizik ey! İbişi tanıyırdın də?
– Hansı İbişi? Əvvəllər sənin yanında zibil daşıyırdı, onu deyirsən?
– Hə, bax o, indi bu zibilliyin hesabına özünə ev də alıb, maşın da. Bazarda da bir “toçka” açıb, zibillikdən tapdıqların orda satdırır. Necə deyərlər qaz vurub qazan doldurur.
– Sağol İbiş, o, elə cavanlıqda biznesmen olmuşdu də, deyəsən!? İndi gəlib-gedir buralara?
– Yox, ay brat! İndi o, Suraxanı zibilliyinin bir hissəsinə nəzarət edir. Özünə işçilər də tutub. Onlara beş-on manat verib zibilliyi axtartdırır, tapılan şeyləri təmizlətdirib maşınına doldurur və gətirir “vosmoy” bazarındakı “toçkasına”.
– Bu əla işdir ki, mən də istərdim belə işdə işləyim! Bəs nə əcəb, İbiş səni də öz yanına aparmır? Nə qədər olmasa kişini əlini çörəyə sən çatdırmısan axı?
– Mənim əlimin duzu yoxdur də! İndi, İbiş də sənin kimi saqqala salam vermir!
– Eyyy, yenə də başlama görək də! Yaxşısı budur gedək bir xudmani yer tapaq, oturub bugünkü görüşümüzü həm ürəkdən qeyd edək, həm də bir az xoş günlərdən danışaq!
– Nə deyirəm, “qeyd edək” deyirsən, edək də!
– Bax yemək məndən, içki səndən! – deyə köhnə dost tez dillənir.
– Sən hələ də “krisalığını” tərgitməmisən də, yaxşı, gedək, xeyli boş butulka toplamışam, onları təhvil verək, görək “vurmağa” nə ala bilirik!?
Beləliklə köhnə dostlar getdilər bu görüşü “yumağa”...
Yaxınlaşanda öz keçmiş butulka yoldaşını görüb həm sevinir, həm də təəccüblənir:
– Ay brat, xoş gördük səni! Sən hara, bura hara?
– Xoş günün olsun, qərdeşim! Buralardan keçirdim, dedim elə həm ziyarət, həm də ticarət, baxım görüm keçmiş məskəndə vəziyyət nə yerdədir?
– Ala, yekə kişisən, kimə gəlirsən? Sən, bizi atıb varlılar məhəlləsinə keçəndən saqqala salam vermirdin, indi yəqin nəisə olub ki, bizim bu kasıb məhəlləyə təşrif buyurmusan?
– Yox əşşi, nə olasıdır ki, demirəm elə-belə keçirdim burdan?
– Bura bax qədeş, özün bilirsən ki, mən təmiz söhbəti xoşlayıram, ona görə də gəl, təmiz danışaq!... Düzünü de görüm nə olub?
– Yaxşı, təmiz deyirsən, təmiz danışaq! Düzü, bir az acmışam ona görə bu tərəflərə gəlmişəm.
– Necə yəni acmışam? O boyda varlıların həyətində bir şey tapmırsan yeməyə?
– Əşşi nə varlı, varlı, salmısan, sən demə, elə onların yalnız adları var imiş. Bu zalım uşaqları heç elə bil evdə yemək yemirlər? Bir artıq-urtuqdan zaddan çölə atmırlar ki, biz də dolanaq. Özün görürsən də o tərəfə keçəndən əməlli-başlı arıqlamışam, – deyə köhnə dost qurumuş bədənini göstərib gileylənir.
– Ala, günah sənin özündə oldu də, bizi bəyənmədin, mən deyəndə ki, bu varlıları yaxşı tanıyıram inanmadın. İndi əmin oldun ki, kasıb camaat olmasa biz acından ölərik!?
– Bağışla qərdeşim, bir səhv idi elədim, səni eşitmədim, sən dahi adam imişsən, sənin yerini bilən yoxdur ey?!
– Yerimi bilsəydilər, bu zibillikdə nə gəzirdim?
– Əşşi, buna da, min şükür!
– Elə şükür edə-edə özümüz də az qalmışıq zibilə dönək!
– Yaxşı də adam naşükür olmaz! Zibilliyin içində yaşasaq da vicdanımız təmizdir. Adam var “novostroykada” yaşayır, “Mersedes” sürür, amma özü heç zibil də deyil!...
– Hə, bax indi düz dedin! Adamın zibili yaman olur. Mən özüm elə zibillərin zibilinə düşdüm də. Gül kimi işim-gücüm var idi, yaxşı qazanırdım, beş kişidən biri idim!
– Bilirəm qərdeş, bilirəm! Gəl keçmişə qayıtmayaq! Mən də elələrinin zibilinə düşdüm. Bəlkə, xeyir elə bundadır!? Qurban olum bu kasıb məhəlləmizin zibilxanasına! Heyf deyilmiş buralar!? Əsl həyat elə bu zibilliklərdədir.
– Ala nəisə, yəqin səhərdən bu zonada bütün zibillikləri ələk-vələk etmisən, de görürəm, maraqlı nə tapmısan?
– Yox əşşi, hələ elə-belə bir-ikisinə baxmışam, ancaq tapdıqlarım artıq bəs edər. Bir bax! – deyə köhnə dost zibil qutusunun yanına səliqə ilə qoyduğu içi ərzaqla dolu torbanı göstərir – Arxa məhəllədən tapmışam, içində çörək, kolbasa, pendir, salat, dolma, pepsi, fanta ..., bir sözlə, hər cür desert, “xolodnıy”, “qoryaçiy” var. Deyəsən, süfrənin üstündə nə olub aşırıb hamısını töküblər bu torbaya.
– Ala, bu qədər qidaya rahat bir həftə bəy kimi dolanmaq olar ki!...
– Bəs nə, hələ gör burda nələr var ey! – deyə keçmiş həmkar əli ilə zibil qutusunun içindəki məişət əşyalarını, ayaqqabıları, pal-paltarları göstərib dedi: – Ele bil, hamısı indicə alınıb. Hələ bunları neçə il işlətmək olar! Sonra da camaat deyir ki, dolana bilmirik, çörək almağa pulumuz yoxdur!
– Ala, sözdür də danışırlar! Çörək almağa pul tapmayan bu qədər yemək-içməyi, şey-şüyü nəynən alır?
– Paradoksdur də qərdeşim, paradoks! Mən iki aydan çoxdur milyonerlərin məhəlləsində sülənirəm, heç görməmişəm ki, onların evindən bu qədər zibil çıxa!
– Eşitməmisən, kasıb, elə ona görə kasıbdır ki, nə alacağın bilir, nə də çıxacağın! Əlinə pul düşən kimi aparır verir zir-zibilə, sonrada atır zibilliyə.
– Bəs nə, kasıb xərcini bilsəydi, “Mersedesdə” gəzərdi!
– Ala, sənə deyim ki, biz özümüz də yaman fərsizik ey! İbişi tanıyırdın də?
– Hansı İbişi? Əvvəllər sənin yanında zibil daşıyırdı, onu deyirsən?
– Hə, bax o, indi bu zibilliyin hesabına özünə ev də alıb, maşın da. Bazarda da bir “toçka” açıb, zibillikdən tapdıqların orda satdırır. Necə deyərlər qaz vurub qazan doldurur.
– Sağol İbiş, o, elə cavanlıqda biznesmen olmuşdu də, deyəsən!? İndi gəlib-gedir buralara?
– Yox, ay brat! İndi o, Suraxanı zibilliyinin bir hissəsinə nəzarət edir. Özünə işçilər də tutub. Onlara beş-on manat verib zibilliyi axtartdırır, tapılan şeyləri təmizlətdirib maşınına doldurur və gətirir “vosmoy” bazarındakı “toçkasına”.
– Bu əla işdir ki, mən də istərdim belə işdə işləyim! Bəs nə əcəb, İbiş səni də öz yanına aparmır? Nə qədər olmasa kişini əlini çörəyə sən çatdırmısan axı?
– Mənim əlimin duzu yoxdur də! İndi, İbiş də sənin kimi saqqala salam vermir!
– Eyyy, yenə də başlama görək də! Yaxşısı budur gedək bir xudmani yer tapaq, oturub bugünkü görüşümüzü həm ürəkdən qeyd edək, həm də bir az xoş günlərdən danışaq!
– Nə deyirəm, “qeyd edək” deyirsən, edək də!
– Bax yemək məndən, içki səndən! – deyə köhnə dost tez dillənir.
– Sən hələ də “krisalığını” tərgitməmisən də, yaxşı, gedək, xeyli boş butulka toplamışam, onları təhvil verək, görək “vurmağa” nə ala bilirik!?
Beləliklə köhnə dostlar getdilər bu görüşü “yumağa”...