-
Əli Şirin Şükürlü
asılı olmayan hadisələr
bir-birindən
asılı olmayan hadisələr var
və biri o birinə səbəb ola bilməz
bir-birindən asılı deyilsə.
baxaq:
qarabağı itirdik gözgörəsi.
cövhər dudayevi güllələdilər çeçenistanda.
səddam hüseyni asdılar deyəsən iraqda.
livanda qəddafini qətlə yetirdilər biabırcasına.
suriya hökuməti əldən vermir hakimiyyəti.
iran nüvə düzəldir.
amerika zəncir çeynəyir qəzəbindən.
bir yeniyetmə qız rəqs eləyir inaqurasiyada.
on bir yaşlı qız cihada qalxır fələstində.
bir körpə doğulur – milyonçu.
bir uşaq ölür acından.
və sairə.
kifayətdir, məncə.
bir-birindən
asılı olmayan hadisələr var – deyilmi?
bir-birindən asılı olmayan hadisələr
çoxluqlardı riyaziyyatda;
bir-biri ilə kəsişməyən, yəni
ortaq elementi olmayan.
amma, bu yerdə təəssüf! -
həyat riyaziyyat deyil təkcə.
həyatda bir-biri ilə kəsişməsə də,
bir-birinin içindədir bütün hadisələr.
şair və aktyor
deməli belə: mən bayılda yaşayıram,
ikimərtəbəli evin birinci mərtəbəsində.
pilləkənlə qalxıram yaşadığım mənzilə,
pilləkənlə də enirəm.
şeir yazır, elmlə baş qatıram.
hər qalxıb-enmədə həm azalır,
həm də çoxalıram. bilirsiz niyə? -
axı yaşamaq daha çox itirməkdi əslində.
qalxırsan, sonra enirsən. enirsən, sonra da
qalxırsan. təzədən enirsən... və təsviri
sinisoid əyrisinə bənzəyər, lakin və lakin
enmələr hardasa qalxmaları üstələr; nə vaxtsa
çevrilib düz xəttə enmə əyrisi yerlə bərabər olar –
həyat kardioqraması çəksən şəklini.
o isə aktyordu. həm də rejissorluq edir.
mənzili yasamalda doqquzmərtəbəli evin
yeddinci mərtəbəsində.
əsasən liftlə qalxıb-enir mənzilinə. amma
nə də olsa o da qalxıb-enər daima.
neçə ildi dostluq edirik. oturub
bəzən uzun-uzadı söhbət edirik
şeirdən, sənətdən və zəmanədən.
neçə ildi ayr-ayrı mənzillərdə yaşasaq da
ikimiz də
“eyni yolu gedirik Zaman kişi” ilə əl-ələ.
mənim saçım ağarır get-gedə, onun saçı tökülür.
amma bir məsələ var – çox qəribədi;
hər dəfə ayr-ayrı insan olaraq
fərqimiz barədə düşünərkən
ağlıma ilk gələn bu fikir olur:
o, liftlə qalxıb-enir mənzilinə,
mən pilləkənlə.
otaqda qara milçək
əsas olan qələbədi, həqiqət deyil! – eristik dialektika.
daima qələbəyə canatım daimi məğlubiyyətə düçar edib bəşəriyyəti –
anlayanda bu həqiqəti büsbütün ititrir mənasını xöşbəxtlik anlayışı.
xöşbəxtlik axtarmaq həyatda – bilirsiz bu, nəyə bənzəyir:
zibillikdə çiçək axtarışına.
25 damcı valeriana azca su qatıb çəkdi başına
azca dincəlsin keçib masa arxasına. şəffaflıq işə qarışsa da
dəf edə bilmir otaqda hökm sürən xoşagəlməz valerian qoxusunu.
iri qara bir milçək vızıltı ilə çırpır özünü pəncərə şüşəsinə.
sonra qonur dibçəkdə məyus dayanmış gül koluna.
qara milçək heç yaraşmır sarı çiçəklərə - bir yandan da
qələbə marşı kimi səslənən vızıltısı.
öldürmək istəmir – canlıdı axı! açıb pəncərəni,
çox səy göstərir qovmaq üçün milçəyi bayıra.
əməlli-başlı mübarizə gedir
qələbə marşı çalan qara milçəklə
valerian içib azca dincəlmək istəyən adam arasında.
qara milçək azadlığı əldən vermək istəmir
sarı çiçəklərin boylandığı otaqda,
adam hakimiyyət əzmini. və
milçəyin də, adamın da öz həqiqəti var yəqin
qələbə uğrunda gedən bu mübarizədə.
inanırsız,
xeyli vaxt keçsə də, hələ də başa çatmayıb
hakimiyyət uğrunda gedən bu qlobal mübarizə.
sarı çiçəklərdən hər biri
təbəssümlə seyr edir bu mənzərəni
pəncərə önündə
əbədi məhkum olunduğu dibçəkdən.
nisbilik nəzəriyyəsi
qəribə, bəzən də qəribə olduğu qədər də
qorxulu fikirlər gəlir ağlıma –
bir az da maraqlı fikirlər, doğrusu.
gözümü yumuram; məsələn,
ağlıma gəlir ki, uçuram işıq sürətilə.
uçuram hara – bilmirəm - uçuram
və uzaqlaşıram bir göz qırpımında yaşadığım şəhərdən,
yaşadığım şəhərin yerləşdiyi ölkədən, yaşadığım ölkənin
sığındığı kürədən. uzaqlaşıram bir anın içində...
sonra heç nə xatırlamıram.
açıram gözümü; qayıtmışam.
az qala heç kəsi və heç nəyi tanımıram.
məkan tanınmaz dərəcədə dəyişilib.
tanışlar həyatda yoxdu artıq.
məndən sonra doğulanlar qocalıb hətta.
dəyişməyən, deyəsən, mənəm təkcə. ya da
dəyişsəm belə, bu, nəzərə çarpmayacaq dərəcədə.
lakin...
sanki
ömürdən hansısa bir parçanı
salıb itirmişəm.
dəhşətə gəlirəm
və yaşanmış ömrümü gəzirəm
bütün bu dəyişmələr içində.