ABŞ Gürcüstanın hakim partiyası olan "Gürcü arzusu"nun qurucusu, keçmiş baş nazir Bidzina İvanişviliyə maliyyə sanksiyaları tətbiq edib. Qərar ABŞ Maliyyə Nazirliyinin saytında dərc edilib.

"Gürcü arzusu" partiyasının liderləri deyirdilər ki, İvanişvili "qlobal müharibə partiyası"nın təsiri altında olan amerikalı siyasətçilər və bürokratlarla görüşdən maliyyə şantajı səbəbiylə yayınır. Partiya "Credit Suisse" bankında İvanişviliyə aid 2 milyard dolların bloklanmasını "qeyri-rəsmi sanksiya" adlandırıb.

"Gürcü Arzusu" Qərbə qarşı "qlobal müharibə partiyası" ifadəsini işlədir.

Bu ilin oktyabrında “Imedi” telekanalına müsahibəsində İvanişvili Sinqapurda məhkəmə prosesinin müsbət nəticələndiyini deyib. Onun sözlərinə görə, bu nəticədən sonra Qərb siyasətçiləri ilə görüşlərə heç bir maneə qalmayıb. Daha sonra o, Fransa prezidenti Emmanuel Makronla telefonla da danışıb.

Milyarderin sərvətinin hansı hissəsinin hələ də Qərb ölkələrində olduğu bilinmir. Daha əvvəl onun özünə aid incəsənət əsərlərini Londondan və Nyu-Yorkdan çıxardığı barədə məlumatlar yayılmışdı.

"Bloomberg"in məlumatına görə, İvanişvilinin sərvəti son bir il ərzində 955 milyon dollar artaraq 7.6 milyard dollara çatıb.

Slovakiya Ukrayna savaşına son qoyacaq sülh danışıqlarına ev sahibliyi etməyə hazırdır. Bu bilgini dekabrın 26-da Ali Avrasiya İqtisadi Şurası iclasının yekunlarına dair mətbuat konfransında Rusiya prezidenti Vladimir Putin dilə gətirib və ardınca deyib: "Biz buna qarşı deyilik. Fikrimizcə, Slovakiya tərəfsiz mövqe tutur və bu, bizim üçün məqbul variantdır".

Rusiya lideri Ukraynadakı münaqişəyə son qoymağa çalışdığını söyləyib, amma ölkəsinin "xüsusi hərbi əməliyyat"ın (Rusiya Ukrayna savaşını belə adlandırır - red.) məqsədlərinə 2025-ci ildə də nail olmağa davam edəcəyini bildirib.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski Robert Fitsonun Moskvaya səfərini kəskin qınayıb. O, Slovakiya hüquq-mühafizə və xüsusi xidmət orqanlarının səfərlə yaxından maraqlanmasını tövsiyə edib. Zelenskinin fikrincə, Fitsonun bu addımı təkcə Slovakiyanın deyil, bütün Avropanın güvənliyini təhlükəyə ata bilər.

2022-ci ilin fevralında Rusiyanın Ukraynaya tammiqyaslı təcavüzündən sonra Fitso Putinlə yaxşı münasibətləri qoruyub saxlayan az sayda Avropa ölkəsi liderlərindən biridir.

Bildirilir ki, R.Fitsonun dekabrın 22-də Moskvaya səfəri rəsmi Kiyevin Rusiya qazının tranziti ilə bağlı bu il bitəcək müqaviləni uzatmamaq bəyanatına reaksiya idi. Görüş zamanı Ukraynadakı hərbi durum və savaşın tez bir zamanda danışıqlar yolu ilə bitməsi müzakirə edilib.

ABŞ-nin seçilmiş prezidenti Donald Tramp Ukraynanın NATO-ya üzvlüyünü ertələməyi təklif edib. Bu təklifə toxunan Putin deyib ki, o, hələ 2021-ci ildə bunu Co Baydenlə müzakirəyə çıxarıb. Putin Qərb ölkələrinə hədə-qorxu gələrək, gərəkərsə, "Oreşnik" kimi daha güclü ortamənzilli ballistik raketlərdən yararlana biləcəyini də söyləyib.

"Ancaq biz tələsmirik", - Putin belə deyib.

Yeni il yaxınlaşır, amma Rusiyanın Ukrayna infrastrukturuna şiddətli hava zərbələri səngimək bilmir. Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski Rusiyanın çox soyuq havada yüz minlərlə insanın işıqsız və istiliksiz qalmasına yol açan bu hava hücumunu "insana yaraşmayan" davranış adlandırıb: "Putin bilərəkdən hücum üçün Milad bayramını seçdi. Bundan qeyri-insani nə ola bilər? Ballistik raketlər daxil, 70-dən çox raket, yüzdən çox PUA atılıb".

Yanvarın 20-də Ağ evi tərk edəcək Co Bayden sözügedən hücumla bağlı Ukraynaya yeni dəstək və yardım sözü verib.

"Müdafiə Nazirliyinə tapşırmışam ki…"

"Bu dəhşətli hücumun məqsədi Ukrayna xalqını qışda istilik və elektrik enerjisindən məhrum etmək və enerji sisteminin güvənliyini təhlükəyə atmaqdır", - Baydenin sözləridir. ABŞ prezidenti əlavə edib ki, Ukrayna Rusiya təcavüzünə son qoyanadək ölkəsi və beynəlxalq ictimaiyyət bu ölkəni dəstəkləməlidir: "Müdafiə Nazirliyinə tapşırmışam ki, Ukraynaya silah tədarükünü fəal şəkildə davam etdirsin. Rusiya ordusundan müdafiə olunan Ukraynanın öz mövqelərini gücləndirməsi üçün ABŞ yenə dayanmadan çalışacaq".

Hava hücumu nəticəsində Dnepropetrovsk vilayətində bir nəfər ölüb, Xarkovda isə altı nəfər yaralanıb. Şəhərin mülki qeyri-yaşayış infrastrukturuna da ziyan dəyib. Xarkov, Dnepropetrovsk və Çerniqov zərbələrin əsas hədərlərinə çevrilib.

Zərbələrin Ukraynanın hərbi-sənaye kompleksini enerjiylə təchiz edən çox önəmli obyektlərə endirildiyini deyən Rusiya Müdafiə Nazirliyi bütün hədəflərin vurulduğunu bildirib.

Rusiya rəsmilərinin bilgisinə görə, Ukrayna ordusunun Kursk vilayətinin Liqov şəhərinə hücumu nəticəsində dörd nəfər ölüb, bir yaşayış evinə ziyan dəyib. Belqorod və Voronej vilayətləri də Ukrayna PUA-larının hücumuna məruz qalıb.

"Ukraynada silahlar sussun"

Böyük Britaniyanın baş naziri Kir Starmer Ukraynanın enerji infrastrukturuna davam edən hücumu qınayıb.

Roma Papası Fransisk bütün insanlara, xalqlara və millətlərə üz tutaraq, onları fikir ayrılıqlarını arxada qoymağa və silahları susdurmağa çağırıb: "Qoy günahsız əziyyət çəkən Ukraynada silahlar sussun".

Ukrayna əhalisinin çoxu pravoslav xristianlardır. Ancaq ard-arda ikinci ildir ki, ölkə Milad bayramını Qərb ölkələriylə birgə - dekabrın 25-də qeyd edir. Rusiyalılar, serblər və digər pravoslav xalqlar bayramı yanvarın 7-də keçirir.

Pakistan ordusunun Əfqanıstanın şərqinə hava zərbələri endirməsi nəticəsində, çoxu qadın və uşaq, 46 dinc sakin ölüb. Dekabrın 25-də "Taliban" hökuməti bu bilgini yayıb.

Rəsmi İslamabadın bilgisinə görə, hava zərbələri sərhədyanı ərazilərdə gizlənən yaraqlıları hədəf götürüb. Cənubi Vəziristan əyalətində keçirilən gecə əməliyyatında 13 yaraqlı məhv edilib.

Bu zərbələrin iki qonşu arasında gərginliyi daha da artıracağı bildirilir.

Pakistan iddia edir ki, "Təhrik-e Taliban Pakistan" (TTP) islamçı qruplaşmasının üzvləri sərhədi keçərək Əfqanıstanda gizlənirlər. Rəsmi İslamabadın "Taliban" hökumətindən onlara qarşı tədbir görmək istəyi nəticə verməyib. Taliblər TTP-nin Pakistan ərazisində yerləşdiyini deyirlər.

Hava zərbələrindən bir neçə gün öncə TTP sərhəd yaxınlığına basqın edərək 16 güvənlik qüvvələrinin 16 əməkdaşını öldürüb, daha 8-ni də yaralayıb.

Pakistanda şəriət qanunu tətbiq etmək istəyən TTP hücuma görə məsuliyyəti öz üzərinə götürüb və hətta 35 pakistanlının öldürüldüyünü iddia edib. Yaraqlıların itkiləri barədə bilgi verilməyib.

"Taliban" 2021-ci ildə Əfqanıstanda hakimiyyəti ələ keçirəndən sonra Pakistanın şimal-qərbində TTP hücumları çoxalıb.

Dekabrın 25-də Ukraynanın enerji və digər mülki infrastrukturu Rusiyanın çox güclü hava hücumuna məruz qalıb.

Ukrayna rəsmilərinin bilgisinə görə, ballistik raketlərin zərbəsi nəticəsində Xarkov vilayətində üç nəfər xəsarət alıb, mülki qeyri-yaşayış infrastrukturuna da ziyan dəyib. Xarkov şəhərinin özünə isə çox güclü raket zərbəsi endirilib.

"Şəhərdə bir neçə partlayış səsi eşidilib. İndiyədək şəhər istiqamətində ballistik raketlər uçur", - şəhər meri Oleq Terexov Telegram sosial şəbəkəsindəki paylaşımında belə deyib.

Ukraynanın energetika naziri German Qaluşenko bildirib ki, enerji sisteminə qarşı hücumların mənfi nəticələri azaltmaq üçün istehlak məhdudlaşdırılır.

Dnepropetrovsk vilayətinin qubernatoru Serqiy Lisakın dediyinə görə, Rusiya qoşunları regionun enerji sistemini məhv etməyə çalışır.

Səhər saatlarından Ukraynanın bütün ərazisində hava hücumundan müdafiə siqnalları işə salınıb. Bildirilir ki, Rusiya Qara dənizdəki hərbi gəmilərindən "Kalibr" raketləri atıb.

2022-ci ilin fevralından bəri hava hücumları nəticəsində Ukraynanın enerji sektoruna dəfələrlə ciddi ziyan dəydiyindən ölkə tez-tez qaranlığa qərq olub.

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan COVID-19 testinin müsbət çıxması səbəbindən MDB-nin Sankt-Peterburqda keçiriləcək qeyri-rəsmi sammitində iştirak etməyəcək.

O deyib ki, dekabrın 26-dakı Avrasiya İqtisadi Birliyinin (AİB) zirvə görüşünə qatılıb-qatılmaması ilə bağlı qərarı günün sonunadək verəcək.

MDB sammiti zamanı Putinin Paşinyanla görüşü planlaşdırılmayıb

Rusiya prezidenti Vladimir Putin Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanla Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB) ölkələri liderlərinin bu həftə keçiriləcək sammiti zamanı ayrıca görüş keçirməyi planlaşdırmır. Dekabrın 25-də bu bilgini Kreml açıqlayıb.

Dekabrın 26-da Sankt-Peterburqda MDB-nın qeyri-rəsmi sammitindən sonra Ermənistanla yanaşı, daha dörd keçmiş sovet respublikasının üzv olduğu Avrasiya İqtisadi Birliyinin (AİB) zirvə görüşü baş tutacaq.

"Putinin Paşinyanla ayrıca görüşü planlaşdırılmayıb, ancaq ehtiyac olarsa, liderlər kuluar söhbətləri apara bilərlər", - Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov jurnalistlərə belə deyib.

AİB-in son dəfə mayda, Moskvada keçirilən sammitindən sonra iki liderin oxşar danışıqları olub. Qısa bir müddət sonra, Ermənistanla münasibətlərdə davam edən gərginlik fonunda Kreml Yerevandakı səfirini məsləhətləşmələr üçün geri çağırmışdı.

Ermənistan bu il AİB-ə sədrlik etsə də…

Paşinyan iqtisadi blokun sammitinə ev sahibliyindən, ardınca da Sankt-Peterburq görüşünə qatılmaqdan boyun qaçırıb. O, imtinasının səbəbini heç də bütün AİB liderlərinin Ermənistanda xoş qəbul edilməməsiylə əsaslandırıb.

Baş nazir arzulanmaz şəxslərin Rusiya prezidenti Vladimir Putin və ya Belarus lideri Aleksandr Lukaşenko olduğuna dair yozumlara aydınlıq gətirməyib. İş burasındadır ki, Lukaşenkonun ilin əvvəlində Bakıya səfərində səsləndirdiyi Azərbaycanyönlü açıqlamalar Minsklə Yerevan arasındakı münasibətləri soyudub.

Yerli təhlilçilərin və müxalif siyasətçilərin fikrincə, bir il öncə Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin (BCM) Roma Statutuna qoşulan Ermənistan hakimiyyəti Putinin ölkəyə gəlişini istəmir.

Roma Statutunun ratifikasiyası Ermənistan-Rusiya münasibətlərindəki çatı dərinləşdirib. Yerevan Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) digər üzvləriylə birgə Rusiyanı Ermənistanın güvənliyinə dair öhdəlikləri yerinə yetirməməkdə ittiham edib.

Paşinyan dekabrın 4-də Ermənistanın KTMT çərçivəsində fəaliyyətini bərpa etməyəcəyini də bildirib.

Buna qədərsə Ermənistan iqtisadiyyatının nəhəng Rusiya bazarından güclü asılılığını və alınan qazın nisbətən ucuz olduğunu görən rəsmi Yerevan AİB-dən uzaqlaşmamağa çalışırdı.

Suriyanın faktik lideri Əhməd əş-Şaraa (digər adıyla Colani) dekabrın 24-də qiyamçı birləşmələrin keçmiş komandirləriylə razılığa gəlib. Yeni administrasiyanın bilgisinə görə, buraxılacaq bütün qruplaşmaların üzvləri Müdafiə Nazirliyinin rəhbərliyi altında bir araya gələcəklər.

Ötən həftə suriyalı baş nazir Məhəmməd əl-Bəşir bildirib ki, qiyamçıları və Əsəd ordusunun fərari zabitlərini cəlb etməklə Müdafiə Nazirliyi yenidən formalaşdırılacaq.

"Reuters"in bilgisinə görə, əş-Şaraa çökmüş Əsəd rejiminə qarşı vuruşan bir çox qruplaşma arasında toqquşma olmamasına çalışacaq.

Murhaf Əbu Kəsra müvəqqəti hökumətin müdafiə naziri təyin edilib. O, Əsəd rejimini çökdürməyə səy göstərən "Həyat Təhrir əş-Şam" (HTŞ) qruplaşmasının əsas simalarından biridir. HTŞ ABŞ və bir çox başqa ölkədə terrorçu təşkilat kimi tanınır. Əhməd əş-Şaraa HTŞ-nin başçısıdır.

Əhməd əş-Şaraa son günlər Dəməşqə səfərə çıxan Qərb ölkələri rəsmilərini əmin edib ki, onun keçmiş hakimiyyətdən qisas almaq, yaxud dini və etnik azlıqların nümayəndələrinə qarşı repressiyalar törətmək niyyəti yoxdur.

Rusiya qoşunları irəlilədikcə Ukraynanın şərqindəki cəbhə xəttinin böyük bölümündə toqquşmalar ara vermir.

Dekabrın 23-dən bəri 235-dək toqquşma qeydə alınıb, Xarkov, Donetsk və Kupyanks istiqamətlərində aramsız döyüşlər gedir. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı dekabrın 24-də bu bilgini açıqlayıb.

ABŞ Savaş Araşdırmaları İnstitutu (ISW) dekabrın 24-dəki hesabatında bildirib ki, Rusiya qoşunları tədricən Donetsk vilayətinin açar şəhərindən - Pokrovskdan cənuba və cənub-qərbə doğru irəliləsə də, rusiyalıların döyüş öncəlikləri qaranlıq qalır: "Rusiya qüvvələrinin bu irəliləyişlərdəki niyyətinin şəhəri ələ keçirmək, yoxsa Donetsk vilayətinin inzibati sərhədinə çıxmaq olduğu hələ də bəlli deyil".

Ötən həftə Rusiya prezidenti Vladimir Putin geniş açıqlama verməsə də, Moskvanın savaşdakı əsas məqsədinə çatmağa yaxın olduğunu deyib.

"Biz buna son qoymalıyıq"

2023-cü ilin oktyabrında Ukraynanın işğalçı Rusiya ordusunu sıxışdırıb çıxarmaq üçün uğursuz əks-hücumundan bəri Rusiya qüvvələri yavaş-yavaş qərbə doğru irəliləyərək Donetsk bölgəsinin Avdeyevka, sonra da Uqledar şəhərini ələ keçirib. Hazırda Rusiya bölgənin 60 faizinə nəzarət edir.

Bilgilərə görə, Rusiya qoşunları əsas logistika mərkəzi olan Pokrovsku ələ keçirməyə hazırlaşır. İşğalçı qüvvələr şəhər kənarından cəmi bir neçə kilometr aralıdadır.

Strateji önəmli Pokrovsk həm də əsas nəqliyyat qovşağıdır. Cəbhə xəttinə yaxın olan bu şəhər Donbasda döyüşlər aparmaqdan ötrü təchizat anbarı rolunu oynayır.

Son həftələr Rusiyayla Ukrayna arasında döyüşlər gərginləşib. Moskva Ukraynanın mülki və enerji infrastrukturuna PUA və raket zərbələri endirib. Ukrayna da cavabında Rusiya ərazisindəki neft və enerji obyektlərinə, o sıradan neftlə zəngin Tatarıstanın paytaxtı Kazana hava hücumu gerçəkləşdirib.

Putin ötən həftə ənənəvi illik mətbuat konfransında Qərb ölkələrinə üstüörtülü güzəşt işarələri verib. Ancaq güzəşt deyərkən, Ukraynanın Rusiyaya tabe olmasını, NATO ilə Qərbdən ən ciddi güvənlik təminatlarını nəzərdə tutub. O, Ukraynanın indiki prezidenti Volodimir Zelenskini qanuni prezident saymadığını da söyləyib.

Yanvarın 20-də andiçmə mərasimi keçiriləcək ABŞ prezidenti seçilmiş Donald Tramp savaşı mümkün qədər tez bitirməyə çalışacağını bildirib: "Biz buna son qoymalıyıq. Bu, dəhşətli savaşdır".

Dekabrın 21-də Moskva və Sankt-Peterburqda dələduzların aldatdığı bir neçə pensiyaçı tünlük yerlərdə qorxulu əməllər törədib.

Polisin bildirdiyinə görə, bir neçə pensiyaçı saxlanılıb, daha bir şübhəli şəxsin də axtarışı gedir. Dələduzluğun arxasında kimlərin durduğu aydın deyil.

Hadisələrdən biri Moskvanın şimal-şərqindəki alış-veriş mərkəzlərinin birində baş verib. Bir pensiyaçı dövlət xidmətləri göstərən mərkəzdə fişəng partladıb. İnsanlar buradan çıxarılsa da, basabasda bir nəfər yıxılaraq xəsarət alıb. Saxlanılan şəxs deyib ki, fırıldaqla ondan 120 min rubl (2 min 36 manat – red.) qoparan tanımadığı adamların göstərişiylə bu əməli törədib.

Moskva ətrafındakı Korolyov və Ximki şəhərlərində də ticarət mərkəzindən və poçt məntəqəsindən insanlar təxliyə ediliblər. Korolyovdakı hadisəni törətməkdə şübhəli bilinən 64 yaşlı pensiyaçı da polis bölməsində fişəng partlatmaq istəyib. Ximkidəki poçt məntəqəsində olan partlayışla bağlı 70 yaşlı qadın saxlanılıb.

Dekabrın 21-də Sankt-Peterburqda telefon dələduzlarının göstərişiylə iki pensiyaçı qadın polis maşınını yandırmaq istəyib. Saxlanılan qadınlara terrorçuluq maddəsiylə cinayət işi açılıb. Rusiyanın ən böyük bankında – "Sberbank"da yaşlı bir qadın bir bankomatın üzərinə tezalışan maye töküb.

Krasnoyarskda oxşar hadisəni bir qız törədib. Dələduzların aldatdığı 19 yaşlı bu qızın özü də 2-ci dərəcəli yanıq xəsarəti alıb.

Ukraynada atəşkəs sazişinə dair danışıqların fəallaşması fonunda Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Donald Trampla görüşü planlaşdırılmayıb. Kremlin mətbuat katibi Dmitri Peskov bu bilgini dilə gətirib.

"Yanvardakı andiçmə mərasiminədək Trampla görüş üçün hələ heç bir real impuls yoxdur", - Peskovun sözləridir.

Dekabrın 22-də mühafizəkarlarla görüşündə ABŞ prezidenti seçilmiş Tramp bildirib ki, Putin onunla mümkün qədər tez bir vaxtda görüşmək istəyir.

Rusiya və Ukraynanın qarşılıqlı zərbələri

Son həftələr Rusiyayla Ukrayna arasında döyüşlər gərginləşib. Moskva Ukraynanın mülki və enerji infrastrukturuna PUA və raket zərbələri endirib. Ukrayna buna cavabında Rusiya ərazisindəki neft və enerji obyektlərinə, o sıradan neftlə zəngin Tatarıstanın paytaxtı Kazana hava hücumu gerçəkləşdirib.

Ötən həftə ənənəvi illik mətbuat konfransında Putin Qərb ölkələrinə üstüörtülü güzəşt işarələri versə də, kompromisə görə NATO və Qərbdən ən ciddi güvənlik zəmanətləri tələb edib.

Slovakiya baş naziri Moskvaya səfər edib

Ukraynadakı hərbi durum və savaşın nizamlanması dekabrın 22-də Moskvada Slovakiyanın baş naziri Robert Fitso və Vladimir Putin arasındakı görüşdə də müzakirə edilib. Di gəl, görüşün əsas müzakirə mövzusu Ukrayna ərazisiylə tranzit edilən və ilsonu müddəti bitəcək təbii qaza dair müqavilənin uzadılması olub.

Ukraynada üç il öncə başlanan savaşdan sonra Putinlə münasibətləri qoruyub saxlayan azsaylı Avropa İttifaqı (Aİ) ölkəsi liderlərindən olan Fitso rəsmi Kiyevə hərbi yardımın kəsilməsinin, Aİ-nin Rusiyaya qarşı sanksiyalarının qaldırılmasının və Ukraynanın NATO-ya üzv olmamasının tərəfdarıdır.

Ukrayna gələn ilin əvvəlindən Rusiya qazının öz ərazisindən tranzitini dayandıracağını bildirib. Ancaq rəsmi Kiyev qaz hüquq baxımından Rusiyaya məxsus olmasa, Avropa Komissiyasının sorğusu əsasında tranziti bərpa etməyə hazırdır.

İndiki müqaviləyə görə, bu qaz xəttiylə ildə 40 milyard kubmetr mavi yanacaq göndərilməlidir. Amma ötən il tranzit göstəricisi 15 milyard kubmetri keçməyib. Sözügedən qaz borusu Rusiyanın Avropanı qazla təmin edən iki xəttindən biridir.

Bu xətlə Avropanın qaza ehtiyacının cəmi 5 faizi ödənilsə də, Macarıstanın tələbatının 47 faizi, Slovakiyanınsa 97 faizi bu xəttin payına düşür. Üstəlik, Slovakiya Rusiya qazının Avropaya sonrakı satışından ildə 500 milyon avro qazanır.

İranın ali dini lideri Əli Xamenei suriyalıları Bəşər Əsədin çöküşündən sonra Suriyada yaranmaqda olar qiyamçı hökumətə dirəniş göstərməyə çağırıb.

Dekabrın 22-dəki çıxışında Xamenei deyib ki, qiyamı Qərb ölkələri hazırlayıb. O əlavə edib ki, suriyalılar, özəlliklə gənclər, "güclü iradələriylə qeyri-sabitliyi yaradan və gerçəkləşdirən qüvvələrin önünü kəsməlidirlər".

"Həyat Təhrir əş-Şam" (HTŞ) və keçid hökuməti israrla bütün suriyalıların hüquqlarını qoruyacağını bildirsə də, Xamenei sonda, əvvəl-axır, ölkədə İslam respublikası hökumətini dəstəkləyən qruplaşmanın qalib gələcəyini söyləyib.

Bir çox ekspertin fikrincə, Əsəd rejiminin çöküşü rəsmi Tehrana daha bir zərbədir. İranın bölgədəki "dirəniş oxu"na daxil olan qruplaşmalar son 14 ayda ciddi uğursuzluqlar yaşayıb.

ABŞ və Avropa İttifaqının terrorçu təşkilat saydığı HƏMAS Qəzza zolağında İsrailə qarşı başladığı savaşda darmadağın edilib.

HƏMAS-ı dəstəkləmək üçün İsrailə hücum edən "Hizbullah"ın da çoxdankı lideri və bir çox yüksəkvəzifəli məmuru öldürülüb.

Xamenei onların İranla əlaqələrinin önəmini azaltmağa çalışaraq deyib ki, qruplaşmalar İsrailə qarşı öz əqidələrinə görə vuruşub: "Onlar zaman-zaman deyirlər ki, İslam respublikası bölgədə proksi qüvvələrini itirib. Bu, daha bir yanlışdır. İslam respublikasının heç bir proksi qüvvəsi yoxdur… Günün birində addım atmağı planlaşdırsaq, proksi qüvvəyə ehtiyacımız olmayacaq".

Krım tatarlarının lideri Mustafa Cemilev xalqının SSRİ-də 1944-cü ildə sürgün edilməsini soyqırımı kimi tanıyan Çexiyanı alqışlayıb.

Dekabrın 18-də Çexiya parlamentinin 74 senatorundan 70-i müvafiq qətnamənin lehinə səs verib. Kanada, Estoniya, Latviya, Litva, Polşa və Ukraynadan sonra Çexiya oxşar qətnamə qəbul edən sayca 7-ci ölkədir.

"Bu qərar mənəvi baxımdan Krım tatarlarını və Ukraynanı dəstəkləyərək digər ölkələri də bu addımı atmağa həvəsləndirir", - Krım tatarların milli lideri və Ukrayna parlamentinin üzvü Mustafa Cemilev AzadlıqRadiosunun Ukrayna xidmətinə belə deyib.

"Bu, həm də… Ukraynaya dəstəkdir"

O, 2014-cü ildə Krımın işğalından sonra və Ukraynada 3 il sürsə də, hələ bitməyən savaşın fonunda bu qətnamənin önəminin həmişəkindən daha çox olduğunu bildirib: "Bu, özəlliklə indi işğal altında olan Krım tatarları üçün olduqca önəmli hadisədir, onlara mənəvi dəstəkdir. Bu, həm də çox da yaxşı olmayan qonşusuyla savaşan Ukraynaya mənəvi dəstəkdir".

Cemilev onu da deyib ki, Çexiya hökuməti digər ölkələri, özəlliklə Rusiyanın ənənəvi təsiri dairəsində olanları bənzər qətnamələr qəbul etməyə həvəsləndirmək üçün öz təsirindən yararlanmağa hazırdır.

O, Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskinin hazırda yarımadanı güc yolu ilə geri almaq üçün Kiyevin hərbi imkanların olmaması barədə son açıqlamasını anladığını da söyləyib.

Cemilev ümid edib ki, Almaniya və Fransa kimi ölkələr ABŞ-nin yeni administrasiyasını Rusiya qoşunlarının hücumlarını dəf etmək üçün Ukraynaya dəstəyi davam etdirməyə inandıracaqlar.

Xatırlatma

SSRİ lideri İosif Stalinin əmriylə 1944-cü ildə 200 mindən çox Krım tatarı Orta Asiyaya sürgünə göndərilib. Bu türk müsəlman xalqının yarımadadakı mədəniyyətini isə, əslində, məhv edib.

Deportasiya zamanı və sürgünün ilk illərindəki ağır ortamda on minlərlə Krım tatarı həlak olub. Onlar yalnız 1980-ci illərin sonlarında - sovet hökuməti deportasiyanı qınayıb cinayət kimi tanıyandan sonra geri qayıtmağa başlayıblar.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin bildirib ki, Moskva Ukrayna savaşında başlıca məqsədinə yaxınlaşır və ABŞ-ni Rusiyanın yeni hipersəs ballistik raketi "Oreşnik"lə raket duelinə çağırır. O, ənənəvi illik mətbuat konfransında bunları dilə gətirib.

Federal televiziya kanallarıyla yayımlanan mətbuat konfransında Rusiya prezidenti ölkə iqtisadiyyatındakı uğurlarla öyünsə də, Rusiyaya qarşı tətbiq edilən sərt sanksiyaların təsirindən söz açmayıb.

Mətbuat konfransının ölkədaxili məsələlərə aid olduğu deyilsə də, Ukrayna savaşı barədə suala cavabında o, Rusiya qoşunlarının irəlilədiyini və əsas məqsədlərinə yaxınlaşdığını bildirib.

"İndi bunu deyə bilmərəm"

Bunların hansı məqsədlər olduğunu deməsə də, Putin təcavüzün əvvəlində sülhə nail olmaq üçün Ukraynada "denasifikasiya", demilitarizasiya və ölkənin neytral statusunun təmin edilməsi kimi məqsədləri açıqlamışdı.

Kursk vilayətinin Ukraynanın avqustda işğal etdiyi hissəsində Rusiyanın nəzarətinin nə vaxt bərpa olunacağına dair sualı Kreml rəhbəri belə cavablayıb: "Biz onları oradan sıxışdırıb çıxardaçağıq. Tam şəkildə və bundan heç kəsin şübhəsi olmasın. Dəqiq tarixə gəlincə, indi bunu deyə bilmərəm".

Putin ABŞ-ni "Oreşnik"lə raket duelinə çağırıb. O, qarşı tərəfi hansısa bir hədəfi müəyyənləşdirib bütün hava hücumundan müdafiə sistemlərini oraya cəmləşdirməsini, ardınca da Rusiyanın "Oreşnik"lə həmin hədəfə zərbə endirməsini təklif edib.

"Biz belə bir sınağa hazırıq", - Putinin sözləridir.

Xatırlatma

Rusiya noyabrın 21-də Ukraynanın Dnepr şəhərinə "Oreşnik" hipersəs ballistik raketiylə zərbə endirib. Rəsmi Moskva bildirmişdi ki, bu, Ukraynanın Qərbin ATACMS və "Storm Shadow" raketləriylə Rusiya ərazisinin dərinliklərinə endirdiyi zərbələrə cavabdır.

Putinin hakimiyyətə gəlişindən sonra avtoritarlaşan Rusiyada 2018-ci il seçkilərindən sonra bu meyl əvvəllər olmadığı qədər gücləndi. 2020-ci ildə qəbul edilən konstitusiya dəyişiklikləri Putinə daha iki dəfə altıillik müddətə prezident seçilməyə imkanı verdi.

Onsuz da marginallaşmış müxalifət darmadağın edildi. 2024-cü ilin əvvəlində isə Putinin ən tanınmış tənqidçisi Aleksey Navalnı Sibir həbsxanalarının birində şübhəli ortamda vəfat etdi.

72 yaşlı V.Putinin 2036-cı ilədək hakimiyyətdə qalacağı gözlənilir.

Rusiya Təhlükəsizlik Şurası sədrinin müavini Dmitri Medvedev NATO-nun və Ukraynayla müttəfiq ölkələrin rəsmilərini münaqişə tərəfləri adlandırıb və onların bu üzdən, "legitim" hərbi hədəflərə çevrildiklərini söyləyib.

Böyük Britaniyanın "The Times" qəzetində rusiyalı generalın qətli "təhlükə altında olan bir ölkənin qanuni müdafiə addımı" kimi dəyərləndirilib. Buna reaksiya verən Medvedev bildirib ki, rəsmi Moskva da eyni məntiqə dayanmalıdır.

"Ukraynaya hərbi yardımla bağlı qərarların qəbulunda iştirak edən bütün NATO rəsmiləri, eləcə də Rusiyaya qarşı hibrid və ya ənənəvi savaşa qatılanlar indi Rusiya dövləti və bütün rus vətənpərvərləri üçün qanuni hərbi hədəflər sayılır", - Medvedev belə deyib.

"The Times" yazıb ki, qətl Ukraynanın "ədalətli özünümüdafiə savaşı aparmaq üçün" Qərbin dəstəyinə ehtiyacı olduğunu göstərir.

"Ehtiyatlı olun"

Rusiyanın keçmiş prezidenti məqalə müəlliflərini də hədəf götürərək qəzetin "qanuni hərbi hədəflər" sırasına düşə biləcəyinə dair xəbərdarlıq edib: "Londonda çox şeylər baş verir... ehtiyatlı olun".

Medvedevin bəyanatına NATO-nun reaksiyası qısa olub: "Deməyə sözümüz olanda sizinlə əlaqə saxlayarıq", - alyansın mətbuat katibliyinin reaksiyasıdır.

Dövlət Departamentinin sözçüsü Metyu Miller dekabrın 17-də bildirib ki, ABŞ-nin Kirillovun qətlinə heç bir dəxili yoxdur və bununla bağlı öncədən bilgisi olmayıb.

Rusiya silahlı qüvvələrinin radiasiya, kimyəvi və bioloji müdafiə qoşunlarının komandanı İqor Kirillovla köməkçisi dekabrın 17-də yaşadığı evin qarşısında bomba partlaması nəticəsində öldürülüblər.

Rusiyalı istintaqçılar qətli "terror aktı" adlandıraraq onu Ukrayna kəşfiyyatının törətdiyini bildiriblər. Federal Təhlükəsizlik Xidməti dekabrın 18-də adı çəkilməyən 29 yaşlı özbəkistanlını saxlayıb.

Rusiya silahlı qüvvələrinin radiasiya, kimyəvi və bioloji müdafiə qoşunlarının komandanı İqor Kirillovla köməkçisinin qətlində şübhəli bilinən Özbəkistan vətəndaşı saxlanılıb. Bu bilgini dekabrın 18-də Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidməti (FSB) açıqlayıb.

Heç bir şəxs və ya qruplaşma qətllə bağlı məsuliyyəti üzərinə götürməsə də, Ukrayna Təhlükəsizlik Xidmətindəki qaynaq AzadlıqRadiosuna bildirib ki, partlayış bu xidmətin özəl əməliyyatının nəticəsidir.

FSB bildirib ki, adı çəkilməyən şübhəli şəxs Ukrayna xüsusi xidmət orqanlarından təlimat alıb. Moskvaya gələn bu şəxs güclü əldəqayırma partlayış qurğusu əldə edərək onu Kirillovun yaşadığı evin qarşısında saxladığı elektroskuterə quraşdırıb.

Kirillovla köməkçisi binadan çıxarkən, şübhəli şəxs uzaqdan partlayıcı qurğunu işə salıb.

Bəyanatda o da deyilir ki, qətli törədən şübhəli şəxsə əvəzində 100 min dollar və Avropa ölkələrinin birində yaşamaq izni vəd olunub. Törətdiyi əməli etiraf edən həmin şəxsi ömürlük həbs cəzası gözləyir.

General-leytenant Kirillov Rusiyanın Ukraynaya qarşı başlatdığı savaşda öldürülən ən yüksəkvəzifəli Rusiya hərbçisidir.

Ukrayna prokurorluğu Kirillovu Ukrayna ordusuna qarşı kimyəvi silahdan yararlanmaqda suçlayıb. İndiyədək Rusiya ordusunun bu silahı Kirillovun nəzarətiylə 5 min dəfəyədək tətbiq etdiyi bildirilir. Müstəqil ekspertlər həmin iddianı təsdiqləyə bilməyiblər.

Şimali Koreya hərbçilərin dəstəyi Rusiyaya Kurs vilayətində Ukrayna hərbçilərinə qarşı hücumları gücləndirmək imkanı verib.

"Ard-arda üçüncü gündür ki, düşmən Şimali Koreya ordusu hərbçilərindən fəal şəkildə yararlanmaqla Kursk vilayəti ərazisində hücum əməliyyatları gerçəkləşdirir", -. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi general Oleksandr Sırski belə deyib.

Onun sözlərinə görə, rusiyalılar son həftələrdə strateji təşəbbüsü ələ keçirəndən sonra cəbhədəki durum çətin olaraq qalır və düşmən strateji önəmli Pokrovsk şəhərini ələ keçirmək üçün səylərinə ara vermir.

Adının açıqlanmasını istəməyən ABŞ rəsmisi bildirib ki, döyüşlər zamanı şimali koreyalıların itkisi bir neçə yüz nəfərə çatıb. Bunların arasında aşağı və yüksəkrütbəli əsgər və zabitlər var: "Onlar döyüş təcrübəsi az, ya da heç olmayan hərbçilərdir".

AzadlıqRadiosu sözügedən iddiaları müstəqil qaynaqlardan təsdiqlədə bilməyib. Rusiya rəsmiləri isə yayılan bilgilərlə bağlı hər hansı şərh verməyib.

Rusiya ordusuna çalışan şəbəkə ifşa olunub

Ukrayna Güvənlik Xidməti Qərbin ölkəyə verdiyi F-16 hərbi təyyarələri barədə düşmənə bilgi ötürən "genişmiqyaslı" şəbəkəni ifşa etdiyini açıqlayıb.

"Xüsusi əməliyyat nəticəsində 12 rusiyalı agent və onlara bilgi ötürənlər ifşa olunub. Bəziləri ordunu tərk etmiş fərarilərdir. Onlar qanundan gizlənərkən Rusiya xüsusi xidmət orqanlarına işləməyə başlayıblar", - bəyanatda belə deyilir.

Qərb Ukraynanı dəstəkləməkdə davam edir

Ukrayna prezidenti Volodimir Zenenski Qərbdəki müttəfiqlərinə Ukraynaya əlavə yardım göstərməyi tövsiyə edib. Onunla görüş keçirən Polşa baş naziri Donald Tusk rəsmi Kiyevin NATO üzvü olmaq istəyini bir daha dəstəkləyib.

Dekabrın 17-də Tallində Birgə Ekspedisiya Qüvvəsi ölkələri liderləri Ukraynaya dəstəklərini bir daha dilə gətiriblər. Onlar birgə bəyanatlarında Rusiya təcavüzünə birbaşa, yaxud dolayı yolla töhfə verən üçüncü ölkələrə, o sıradan Şimali Koreya, Belarus və Çini göstərdikləri dəstəyi dayandırmağa çağırıblar.

Dekabrın 16-da isə ABŞ prezidenti seçilmiş Donadl Tramp bildirib ki, "dəhşətli" savaşa son qoymaq üçün Putin və Zelenski razılığa gəlməyə hazır olmalıdırlar.

Moskva məhkəməsi "OVD-İnfo"nun hüquqşünası Eva Levenberqi "arzuolunmaz təşkilatda iştirak etmək" maddəsi ilə 10 min rubl (97 ABŞ dolları) cərimələyib.

Səbəb Levenberqin AzadlıqRadiosunun siyasi motivli işlərə dair süjetindəki şərhidir.

Protokol dekabrın 3-də məhkəməyə daxil olub. "Bu, sözə görə təqib, düşüncə cinayətinə görə cəzaya aparan zəncirdə növbəti addımdır", - Levenberq o zaman deyirdi.

Rusiya hakimiyyəti AzadlıqRadiosunu və daha iki yüzə yaxın təşkilatı "arzuolunmaz" hesab edir. Onlarla bu cür əlaqələrə görə vətəndaşları 15 min rubla qədər cərimə, təkrar günahkar bilinərlərsə, 4 ilə qədər həbs cəzası gözləyir. Eyni zamanda, konkret olaraq nəyin iştirak və ya əlaqə sayıla biləcəyinin tərifi qanunda qeyri-müəyyəndir.

Bəşər Əsəd Rusiya bazasına hücumdan sonra dekabrın 8-də axşam saatlarında Suriyanı tərk edib. O, Telegram sosial şəbəkəsindəki paylaşımında belə deyib.

Əsədin dediyinə görə, qiyamçıların hücumu zamanı Moskvadan "dərhal təxliyə " əmri gələndən sonra bu qərarı verib və ölkəni tərk etməsi "nə əvvəlcədən planlaşdırılıb, nədə döyüşlərin son saatlarında baş tutub".

O bildirib ki, istefa vermək və ya sığınacaq axtarmaq barədə heç vaxt düşünməyib, heç bir insan və ya partiyadan belə təklif almayıb.

"Reuters"in bilgisinə görə, Əsəd və ailəsinin ölkəni tərk etməsi hətta qohum və yüksəkvəzifəli məmurlar üçün də gözlənilməz olub.

Suriyada 14 il sürən vətəndaş savaşında Rusiya Əsəd rejimini dəstəkləsə də, terrorçu təşkilat kimi tanınan "Həyat Təhrir əş-Şam"la (HTŞ) onların Türkiyəyə bağlantılı bir sıra müttəfiqinin qəfil hücumu nəticəsində hökumət ordusu darmadağın edilib.

Vladimir Putin Əsəd və onun ailə üzvlərinə siyasi sığınacaq verib.

HTŞ Dəməşqdə Riad əl-Əsədin başçılıq edəcəyi aralıq hökuməti qurub.

Avropa İttifaqı indən belə Rusiya və İranın Suriyanın gələcəyinə təsir göstərməsinin əleyhinədir. Blok Rusiyanın Suriyadakı hərbi hava və hərbi-dəniz bazalarının mövcudluğu barədə məsələ qaldıracaq.

Rusiyanın Suriyadakı ön cəbhədən ordusunu geri çəkdiyi və ağır texnikasının bir bölümünü ölkədən çıxardığı bildirilir.

Avropa İttifaqının xarici işlər nazirləri Rusiyaya qarşı sayca 15-ci sanksiyalar paketini qəbul ediblər. Sanksiyalar Rusiya neftini daşıyan tankerlərə şamil ediləcək.

Kreml "kölgə donanma" kimi tanınan köhnə və sığortalanmamış neftdaşıyan gəmilərdən Qərbin sanksiyalarından yayınmaq və gəlir mənbələrini qorumaq üçün yararlanır. Bu gəmilərin indiki durumu həm də çevrəyə təhlükə və fəlakət qaynağı sayılır.

Sanksiyalar Kiyevdəki "Oxmadit" uşaq xəstəxanasına hücuma görə məsuliyyət daşıyan hərbi hissəyə, Rusiya enerji sektorunda aparıcı şirkətlərin top-menecerlərinə, ukraynalı uşaqların deportasiyasına görə məsuliyyət daşıyan şəxslərə, Şimali Koreyanın iki yüksəkvəzifəli məmuruna tətbiq edilib.

Aİ bu paketlə Rusiyanın bundan əvvəlki sanksiyalardan yayınmasını və Ukraynada savaşı sürdürməsini əngəlləmək istəyir.

"Bu sanksiyalar paketinin məqsədi Rusiya və savaşı dəstəkləyənləri, o sıradan Çin şirkətlərini zəiflətməkdir", - dekabrın 16-da Aİ-nin xarici siyasət rəhbəri Kay Kallas belə deyib.

"Bu, Aİ üzvlərinin Ukraynaya davamlı dəstək məsələsindəki birliyinə işarədir. Başlıca öncəliyimiz - Ukraynanı mümkün qədər güclü mövqeyə daşımaqdır. Biz Ukrayna xalqını humanitar, iqtisadi, siyasi, diplomatik və hərbi sahələrdə dəstəkləyəcəyik. Ukraynanın qalib gələcəyinə şübhə ola bilməz", - yenə Kallasın sözləridir.

Aİ Şurası "Ukraynanın ərazi bütövlüyünü, suverenliyini və müstəqilliyini zəiflətməyə və ya təhdid yaratmağa görə məsuliyyət daşıyan" 54 fiziki və 30 hüquqi şəxsə qarşı önəmli tədbirlər paketini razılaşdırıb.

Aİ Ukraynaya, azı, 18 milyard avro ayıracaq

"Rusiyanın savaş qabiliyyətini daha da məhdudlaşdırmaq cəhdləri davam etdirilməlidir", - keçiriləcək Aİ sammitinin yekunlarına dair indi hazırlanmış işçi bəyanatda belə deyilir.

AzadlıqRadiosunun tanış olduğu bu sənəddə Aİ Şurası İran və Şimali Koreyanı Rusiyanın Ukraynaya qarşı təcavüzünü sürdürməyə kömək etdikləri üçün "qəti şəkildə qınayır".

Blok Moskva və Tehran arasında artan hərbi əməkdaşlığın və Şimali Koreyanın öz hərbçilərini savaş bölgəsinə göndərməsinin beynəlxalq sülh və güvənliyə ciddi fəsadlar doğuracağını bildirərək, hər iki ölkəni Rusiyaya yardımı dayandırmağa çağırıb.

Aİ Rusiya işğalına qarşı mübarizə üçün Ukraynaya maliyyə yardımı göstərməyə davam edəcək. Blok gələn ilin yanvarından başlayaraq Kiyevə toplam 18.1 milyard avro ayırmağı planlaşdırır.

Aİ suriyalıları inklüziv hökumət qurmağa çağırıb

Aİ Suriyada Bəşər Əsədin "cinayətkar" rejiminin çökməsini müsbət qarşılayaraq tərəfləri azlıqların hüquqlarını qoruyan hökumətin yaradılmasından ötrü inklüziv və suriyalıların rəhbərlik etdiyi siyasi prosesə qatılmağa çağırıb.

Suriyaya dəstəyin müxtəlif variantlarını hazırlamaq məqsədilə blokun xarici siyasət rəhbərinə müraciət ediləcək.

Aİ Fələstin dövlətinin yaradılmasını dəstəkləyir

Qəzzadakı savaşa gəlincə, blok dərhal atəşkəs elan olunmasını, Aİ və ABŞ-nin terrorçu təşkilat kimi tanıdığı HƏMAS-ın saxladığı əsirlərin qeyd-şərtsiz azadlığa buraxılmasını tələb edib.

Aİ İsrail-Fələstin münaqişəsinin həlli, "ədalətli və davamlı" sülhün bərqərar edilməsi üçün "iki dövlətli" çözümlə bağlı mövqeyini bir daha vurğulayıb.

Aİ-nın sammiti dekabrın 19-da Brüsseldə keçiriləcək.

İranda havanın kəskin soyuması və qaz çatışmazlığı üzündən dövlət müəssisələri qapadılıb, 26 vilayətdə də dərslər onlayn rejiminə keçirilib.

AzadlıqRadiosunun "Fərda" xidmətinin bilgisinə görə, yaranmış durumda hökumət enerji tükədilməsini yönəltmək istəyir.

Son günlər İranın vilayətlərində 20 dərəcəyə şaxta var, qaz verilməsində də fasilələr yaranıb. Şərqi Azərbaycan, Rəzəvi Xorasan, Cənubi Xorasan, Ərdəbil və Mazandaran əyalətlərində qaz təzyiqinin azalması barədə bilgilər yayılıb.

Dövlət qaz şirkəti qaz nəqlini 850 milyon kubmetr artırıb. Bunun 601 milyon kubmetri ev təsərrüfatlarına, ticarət və kiçik sənaye obyektlərinə ayrıldığı deyilir. Ancaq qaz infrastrukturu çox köhnəldiyindən əlavə edilən qazın bir hissəsi hədər gedə bilər. Üstəlik, həmin qazın bir hissəsi Türkiyə və İraqa, eləcə də ölkənin əsas sənaye obyektlərinə və elektrik stansiyalarına göndəriləcək.

İran təbii qaz ehtiyatı baxımından dünyada ikinci yerdə olsa da, ölkənin köhnəlmiş qaz infrastrukturu qış aylarında əhalinin qaza artan tələbatını ödəyə bilmir.

Prezident Məsud Pezeşkian elektrik enerjisinə qənaət etmək üçün ölkə vətəndaşlarına üz tutaraq, qızdırıcılarda istiliyi 2 dərəcə endirməyə çağırıb. Digər hökumət nümayəndələrinin də bənzər videoçağırışları var.

İran məhkəməsi AzadlıqRadiosu "Fərda" xidmətinin keçmiş əməkdaşı, ABŞ və İran vətəndaşı olan Reza Vəlizadəyə 10 il həbs cəzası verib. O, "düşmən hökumətlərlə əməkdaşlıqda" suçlanıb.

Həbs cəzası bitəndən sonra Vəlizadəyə Tehran və yaxınlıqdakı əyalətlərdə yaşamaq, ölkəni tərk etmək, eləcə də siyasi və ictimai təşkilatlara üzv olmaq yasaqlanıb.

O, "Fərda" radiosundan 2022-ci ilin noyabrında ayrılıb. Ailəsini ziyarət etmək üçün bu ilin əvvəlində İrana qayıdan Vəlizadəni sentyabrın 22-də həbs ediblər.

ABŞ Dövlət Departamenti daha öncə Vəlizadənin saxlanılmasını qınayaraq bunu "ədalətsiz" və beynəlxalq hüquq normalarına zidd olduğunu demişdi.

Jurnalisti azadlığa buraxmağa çağıran Azad Avropa/Azadlıq Radiolarının prezidenti Stiven Kapus da Vəlizadəyə qarşı irəli sürülən ittihamları, onun məhkum edilməsini və cəzasını ədalətsiz saydığını açıqlayıb.

"Rejim… müstəqil jurnalistikadan xoflanır"

"İran rejimi hər fürsətdə insan haqlarını tapdalayaraq ara vermədən öz zərərli təsirini bütün dünyaya yaymağa çalışır", - deyən Kapus ardınca əlavə edib: "Bəllidir ki, rejim azadlıq qüvvələrindən, o sıradan müstəqil jurnalistikadan xoflanır".

Vəlizadə sərt rejimli həbsxanada saxlanılır. Ailəsi və vəkilinin onunla görüş sayı da məhdudlaşdırılıb.

İran əcnəbiləri, o cümlədən ikili vətəndaşlığı olanları qanunsuz həbs etməklə girov götürməkdə və öz tələblərinin yerinə yetirilməsi üçün xarici hökumətlərə basqı göstərməkdə ittiham olunur. İran ötən ilin sentyabrında mübadilə çərçivəsində beş ABŞ-lini azadlığa buraxıb. Vəlizadə bu mübadilədən sonra həbs edildiyi bildirilən ilk ABŞ vətəndaşıdır.

Sərhədsiz Reportyorlar Təşkilatı (RSF), Jurnalistlərin Müdafiəsi Komitəsi və digər təşkilatlar onun dərhal azadlığa buraxılmasını tələb edib. RSF-in 2024-cü il Dünya Mətbuat Azadlığı İndeksində İran 180 ölkə arasında 176-cı yerdə qərarlaşıb.

Suriyadakı Rusiya qoşunlarının canlı qüvvə və texnikasının ölkədən çıxarılması davam edir. Ukrayna Müdafiə Nazirliyi Baş Kəşfiyyat İdarəsinin bildirdiyinə görə, Rusiya hərbçiləri ərzaq və su sarıdan əziyyət çəkirlər. Bu bilgi dekabrın 15-də Telegram sosial şəbəkəsindəki paylaşımda əksini tapıb.

Həmin paylaşımda Tartus və Hmeymimdəki hərbçilərlə Aralıq dənizində lövbər salmış hərbi gəmilərin şəxsi heyətinin problemlərlə üzləşdiyinə diqqət çəkilib.

Suriyadakı hərbçilər azuqə çatdıracaq hərbi-nəqliyyat təyyarələrinin gəlişini gözləyirlər. Suriyanın ucqar bölgələrindəki Rusiya qoşunlarının çıxarıldığı bildirilir: "Əsəd rejiminə qarşı döyüşən qüvvələrin bir neçə marşrutda Rusiya qoşunlarını müşahidəsi davam edir".

İddialara görə, rəsmi Moskva iki hərbi bazada xidmət aparacaq 3 minədək hərbi qulluqçu saxlamağa razıdır.

Rusiya hələ şərh verməyib

AzadlıqRadiosunun təsdiqləyə bilmədiyi bilgini Rusiya hələ şərh etməyib.

Dekabrın 15-də Rusiya XİN Telegram-dakı paylaşımında diplomatlarının bir bölümünü təxliyə etdiyini bildirib. Onlar Rusiya HHQ-nin Hmeymim hərbi hava bazasından özəl reyslə çıxarılıblar.

"Həyat Təhrir əş-Şam"ın (HTŞ) sürətli hücumu nəticəsində Bəşər Əsədin rejiminin çöküşündən sonra Rusiyanın hərbi-nəqliyyat təyyarələri Hmeymim bazasını tərk edib.

Dekabrın 13-də yayılan peyk görüntülərinə əsasən, Rusiya bazadan hərbi texnikasını çıxarmaq üçün ölkəyə gətirilən iki "An-124" yük təyyarəsindən yararlanıb. Suriyaya bir neçə desant və mülki gəmilər də göndərilib.

HTŞ Dəməşqdə Riad əl-Əsədin başçılıq edəcəyi aralıq hökuməti təyin edib. Bu şəxs dekabrın 15-də AFR-ə bildirib ki, Əsədin çökdürən silahlılar birləşib vahid qüvvəyə çevriləcək və aralıq hökuməti bütün suriyalıların hüquqlarını qoruyacaq.

ABŞ Dövlət katibi Antoni Blinken dekabrın 15-də britaniyalı həmkarı Devid Lemmiylə Suriyadakı durumu müzakirə edib. Müzakirə gedişində keçid dönəminə, aralıq hökumətinin formalaşmasında ABŞ və bölgə ölkələrinin təsdiqlədiyi prinsiplərə də toxunulub.

Blinken dekabrın 14-də İordaniyada Ərəb ölkələri Liqası və Türkiyənin xarici işlər nazirləri, Avropa İttifaqı və BMT-nin yüksəkvəzifəli nümayəndələri ilə fövqəladə görüşə qatılıb.

Görüşün yekunlarına dair birgə bəyanatda Suriyadakı keçid dönəmində ölkələrin görmək istədiyi prinsiplər də yer alıb. Bunların arasında inklüzivlik, azlıqlara və qadınlara sayqı, terrorçu qruplarla mübarizə də var.

Görüşdən sonra ABŞ HTŞ və digər tərəflərlə birbaşa əlaqə saxlayıb.

Detalları açıqlamayan Blinken deyib ki, ABŞ üçün keçid dönəmində qruplaşmaya özünü necə aparacağı və ölkəni necə yönəldəcəyi barədə fikirlərini çatdırmaq önəmli idi.

İranda polisin saxladığı müğənni Parastu Əhmədi dekabrın 15-də səhər buraxılıb. O, məcburi sayılan baş örtüsü olmadan oxuyandan sonra qısa müddətə saxlanmışdı. Xəbəri onun vəkili təsdiqləyib.

Əhmədi ötən həftə sosial şəbəkədə başıaçıq performansının videosunu yayıb. Onun kişi musiqiçilərin müşayiəti ilə yazdığı mahnı YouTube platformasına yüklənib.

Polis dekabrın 14-də bildirib ki, qadın "operativ" iclasdan sonra buraxılıb. Amma ailəyə yaxın mənbə AzadlıqRadiosunun "Fərda" xidmətinə müğənninin saxlanıldığını deyib. Onun vəkili Milad Panahipur da polisin dediyini yalanlayıb, qadının buraxılması barədə yalan söylənildiyini deyib.

Vəkil Əhmədinin ertəsi gün səhər 3-də buraxıldığını deyib. Qadın Mazandaran vilayətində saxlanılmışdı.

Onun iki musiqiçi həmkarı da qısa müddətə saxlanılıb.

Əhmədinin Instagram hesabı artıq aktiv deyil, YouTube hesabı isə açıqdır.

İranda qadın müğənnilər izləyicilər qarşısında solo konsert verə bilməzlər. Əhmədinin performansı dekabrın 11-də yüklənəndən sonra YouTube-da 1.6 milyon baxış yığıb.

Hüquq-mühafizə orqanları dekabrın 12-də bildiriblər ki, Əhmədi və həmkarlarına qarşı "qanunsuz konsert" ittihamı ilə hüquqi araşdırma başladılıb.

Əhmədi 2022-ci ildə etirazlarında nümayişçilərə dəstək mahnısı oxuyandan sonra populyarlaşıb.

Həmin etirazlardan sonra İranda məcburi hicabdan imtina edən qadınların sayı artır.

Hakimiyyət hicab örtməməyə görə ağır cərimələr tətbiq edib.

Cənubi Koreya parlamenti dekabrın 14-də ölkə prezidenti Yon Sok Yolun impiçment olunmasını dəstəkləyib.

İmpiçmentin lehinə 300 deputatdan 204-ü, əleyhinə 85-i səs verib. Səsvermə gizli keçirilib.

Səsvermənin nəticələri onu göstərir ki, prezidentyönlü partiyadan bəzi deputatlar da prezidentin hakimiyyətdən kənarlaşdırılmasını dəstəkləyiblər.

Hakim “Xalqın gücü” partiyasının lideri Xan Don Xun prezidentin impiçment olunmasına çağırıb. Daha əvvəl isə buna qarşı çıxırdı.

Bu artıq ikinci impiçment cəhdidir, birinci səsvermədə prezidenti kənarlaşdırmağa yetərincə səs yığılmamışdı.

İndi prezident müvəqqəti olaraq vəzifədən kənarlaşdırılır. Konstitusiya Məhkəməsi 180 gün ərzində onun səlahiyyətlərini tamamilə almaq, yaxud bərpa etməyə qərar verməlidir.

İndilik, prezident səlahiyyətini baş nazir icra edəcək.

Parlamentdə impiçment məsələsi prezidentin ölkədə hərbi rejim elan etməsindən sonra qaldırılıb. Yon Sok Yol dekabrın 3-də “Şimali Koreyanın tərəfdarları ilə mübarizə məqsədilə” hərbi rejim elan edib. Altı saat qüvvədə olan fərmanla siyasi partiyaların fəaliyyəti, etirazlar, tətillər qadağan edilib, senzura, ölüm hökmü çıxarmaq hüququ verilən hərbi-səhra tribunalları tətbiq olunub. Bu qərar həm Seulda, həm də parlamentdə irimiqyaslı etirazlara səbəb olub. Deputatlar prezidentin qərarının ləğvinə səs veriblər. Bundan sonra prezident fərmanı ləğv etməli olub.

Prezident dekabrın 7-də teleefir vasitəsilə üzr istəyib. Müdafiə naziri Kim Yon Xyon daxil olmaqla əsas vəzifəlilər istefa verib. Kim həbs olunub, dövlət çevrilişi üzrə təhqiqat başlayıb. Dövlətə xəyanət və hakimiyyətdən sui-istifadədə ittiham olunan prezidentin isə ölkədən çıxışı yasaqlanıb.

Avropada son onilliklərin ən böyük savaşına son qoymaq üçün diplomatik səylər artıb. Rusiya ordusu isə strateji önəmli Pokrovsk şəhərinə yaxınlaşıb.

"Deep State" onlayn platformasının bilgisinə görə, dekabrın 12-də rusiyalılar şəhərdən 3 km aralıda mövqe tutublar. Önəmli nəqliyyat və tədarük məntəqəsi olan Pokrovskda Ukrayna sənayesindən ötrü böyük önəm daşıyan koks kömür yataqları yerləşir.

Son bir neçə ayda ən şiddətli döyüşlər cəbhənin Pokrovsk hissəsində baş verir.

"Müdafiəmizin dözümlülüyünü artırmaq və işğalçıları daha effektiv məhv etmək üçün qeyri-ənənəvi qərarlar qəbul etmək zəruridir", - Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin baş komandanı Aleksandr Sirski Facebook sosial şəbəkə paylaşımında belə deyib.

Dekabrın 12-də prezident Volodimir Zelenski cəbhənin Zaporojye vilayətindəki hissəsində olub. O, cəbhə xəttini əlavə canlı qüvvəylə gücləndirməyə çağırıb.

Döyüşlərin intensivləşməsi hər iki tərəfin yaxın aylarda mümkün atəşkəs və sülh danışıqları fonunda mövqelərini möhkəmləndirməklə bağlı ola bilər.

Dekabrın12-də Polşanın baş naziri Donald Tusk Varşavada Fransa prezidenti Emmanuel Makronla savaşsonrası addımları müzakirə edib. D.Tusk deyib ki, sülh danışıqları qışda - Polşanın Avropa İttifaqındakı sədrlik dönəmində başlaya bilər.

Görüşdən öncə Ukraynaya 40 minlik sülhməramlı qüvvələrin göndəriləcəyi iddia edilsə də, Polşanın baş naziri Ukraynaya qoşun göndərilməyəcəyini bildirib.

Avropalılar Ukraynaya güvənlik zəmanəti verir?

Dekabrın 12-də Berlində Fransa, Almaniya və Polşa xarici işlər nazirlərinin Ukraynaya yardımla bağlı görüşü də keçirilib.

Almaniya, Fransa, Polşa, İtaliya və Böyük Britaniya xarici işlər nazirləri və Aİ-nin xarici siyasət rəhbəri Kaya Kallas rəsmi Kiyevə dəyişilməz dəstəklərini dilə gətiriblər.

"Biz Ukraynanı çox güclü güvənlik zəmanətləri, o sıradan etibarlı uzunmüddətli hərbi və maliyyə dəstəyi ilə təmin etməyə söz veririk", – açıqlamada belə deyilir.

Parisdə gerçəkləşən Makron-Tramp-Zelenski görüşünə dayanan "The Wall Street Journal" dekabrın 12-də bildirib ki, Tramp Ukraynada sülhü təmin etmək yükünü Avropanın daşımalı olduğunu deyib. O, Ukraynaya sülhməramlıları ABŞ-nin deyil, Avropa ölkələrinin göndərməli olduğunu da söyləyib.

Zelenski dəfələrlə ölkəsinə güclü güvənlik zəmanətləri tələb edib. O, ölkəsinin NATO üzvü olmasını istəsə də, yanvarın 20-də prezident yetkilərinin icrasına başlayacaq Tramp bu istəyi dəstəkləməyəcəyini bildirib.