Ağacəfər Həsənli. SEİRLƏR

Ya­dır­ğa­dım ha­mı­nı­zı,
yad­dan çı­xar­dım;
dərd öv­kə­lə­di kü­rə­yi­mi.
Han­sı tə­səl­li qay­ta­ra­caq -
ağ­zı­ma gəl­miş ürə­yi­mi.

Yor­ğun-ar­ğın yol­çu­yam,
ümid­dən baş­qa yox­dur itir­di­yim.
Bar­sız-bə­hər­siz ağa­cam,
ya­dı­ma düş­mür, axı­rın­cı də­fə mey­və gə­tir­di­yim.

Dö­yə­cə­yim qa­pı­lar­dan
pas­lı qı­fıl açı­lıb;
his­li çı­ra­ğı mil­yon il­dir sö­nüb -
həs­rə­ti­min nə baş­lan­ğı­cı var, nə so­nu.

Unut­dum ha­mı­nı­zı
bi­vec qo­hum-qar­daş.
Nə özü­nü­zə umac ova bil­di­niz,
nə əriş­tə kəs­di­niz,
ha­zır­ca kö­kə tap­maq is­tə­di­niz.

Unut­du­nuz gö­bə­yi­niz han­sı ağa­cın al­tın­da kə­sil­miş­di.

Al­tı­nız­da han­sı ağa­cın
xə­zan vur­muş yar­paq­la­rı əzil­miş­di.
Ba­ba oca­ğı­nı­zı kor qoy­du­nuz,
lə­nət sə­nə, kor şey­tan.
Ba­ğış­la­yın, yad­dan çı­xar­dım ha­mı­nı­zı.


VAX­TIN TOR­PA­ĞI

Gö­yə­rir ax­şam­lar vaxt tor­pa­ğın­da
udur öm­rü-gü­nü baxt ba­taq­lı­ğı.
Əfən­dim, əy­ləş­mə nağd tor­pa­ğın­da,
kə­fən­dir ha­mı­nın ağ ba­taq­lı­ğı.

Qa­lın­dır gö­nü­müz tut yar­pa­ğın­dan
ça­lır gü­nü­mü­zün rən­gi qa­ra­ya.
Yı­ğı­rıq səs­lə­ri od yar­pa­ğın­dan,
dö­nür bi­zim üçün “Zə­min­xa­ra­ya”.

Mərc gə­lən şim­şə­yin qu­lun­cu sı­nır,
bu­lud da bu­la­da gə­lir ba­da­laq.
Çək­di­yi­miz işıq hər ax­şam sö­nür,
bir gün­düz sön­mə­di - işıq­sız qa­laq.

Bir gün­düz say­ma­dı ye­rin­də, an­caq,
bir ax­şam qal­ma­dı yol get­mə­yin­dən.
Vax­tın tor­pa­ğın­da qaç­dıq do­yun­ca,
bez­dik bu dün­ya­da yel öt­mə­yin­dən.


HA­MAR YOL­LA­RI SEV­MƏ­DİM

Ha­mar yol­la­rı sev­mə­dim,
da­mar-da­mar yol­lar mə­ni sev­mə­di.
Keç­di­yim do­lan­bac, en­siz cı­ğır­lar,
ətə-qa­na do­lur, yo­la çev­ri­lir.

Ta­nı­ya bil­mə­dim sax­ta yol­la­rı,
əl­lə­ri­min içi qı­rış­dı, yol­du.
Üzü­mə qa­yı­dır yor­ğun qol­la­rım,
mə­nim ayaq­la­rım yol­la­rı yor­du.

Ha­mar-ha­mar yol­lar,
də­mir-dü­mür yol­lar...
Sən qu­şun yo­lu­nu ni­yə tu­tur­san,
göy­dən yol çək­mi­sən, uçub ge­dir­sən?
Qu­ru­da azır­san, su­da ba­tır­san,
ba­lı­ğın yo­lu­nu qu­cub, ge­dir­sən.

Da­mar-da­mar yol­lar mə­ni sev­mə­di,
Al­la­hın yo­lu­nu azıb ge­dir­sən.
Ya­lın aya­ğı­na qa­loş gey­mə­din,
Har­dan ne­cə gəl­di ba­sıb ge­dir­sən.

Gö­zü yol­la­ra­dır pən­cə­rə­lə­rin,
İzi yer­də qa­lır pən­cə­rə­lə­ri­min...
Al­nı­mın yo­lun­dan hər gün ke­çi­rəm,
dəy­mək üçün ba­şım əcəl da­şı­na.


AQİ­BƏT

Ya­zı­çı Ana­ra

Aqi­bət - quş­cu­ğa­zın sı­ğın­dı­ğı yu­va­dı,
ilan ba­la­sı­nın giz­lən­di­yi oyuq.
Göz­lə­mə­di­yim tərzdə üzü­mə şa­pa­laq də­yir­sə,
aqi­bət­di.
Əcəl gi­rə­və ta­pıb qa­pı­mı dö­yür­sə,
aqi­bət­di.

Aqi­bət­di - na­ğıl­lar­da qı­zıl yu­mur­ta tap­ma­ğı­mız,
yel at­la­rı mi­nib çap­ma­ğı­mız.
Aqi­bət­di - ağ­zı­mı­zın ətə çat­ma­ma­ğı,
gö­zü­mü­zün yat­ma­ma­ğı...
Yas­tı-yas­tı gəz­mə­yi­miz
yas­tı ba­la­ba­nı eşit­di­yi­miz an­dan baş­la­nır.
Ba­şı­mı­zın al­tı­na yas­tıq qoy­ma­ğı­mız,
fıs­tıq kəs­mə­yi­miz,
öm­rü­mü­zə bal­ta çal­ma­ğı­mız - aqi­bət­di.

“Dov­şa­na qaç, ta­zı­ya tut” - de­yi­rik­sə,
dəy­mə­miş tut ye­yi­rik­sə - aqi­bət­di.
Dəy­mi­şi­miz qa­lıb, ka­lı­mız tö­kü­lür­sə,
da­ba­nı­mız­dan na­lı­mız tö­kü­lür­sə - aqi­bət­di;

Aqi­bət - Çal­dı­ran­dı,
Xo­ca­lı­dı...
Qo­ca­lıq­dı.

Mə­hər­rəm­lik­də kən­di­miz­də­ki imam mü­si­bə­ti­di,
gür­cü ça­rı­nın Gən­cə qa­pı­la­rı­na mü­na­si­bə­ti­di.

Əgər ba­şı­mı­za dam uçu­lur­sa,
qa­lı­rıq­sa da­şın-di­va­rın altda.
Dün­ya­da əda­lət di­va­nı var­sa,
haq­qı sax­la­yır­sa di­va­rın altda -
bu aqi­bət­di.

Aqi­bət­di - ahıl ya­şı­na çat­ma­ğı­mız.


BEL AĞA­CI

Ti­fa­qı da­ğıl­mış ürək ney­lə­sin,
ne­cə keç­sin öm­rün yal-ya­ma­cın­dan?!
Ha­mı­ya sir­ri­ni açıb söy­lə­sin,
ya­pış­sın gü­ma­nın əl ağa­cın­dan?!

Ha­mı­mız Al­la­hın şi­kəst bən­də­si,
söy­kə­nib ca­nı­mız əl ağa­cı­na.
Kü­lək­lər gə­ti­rir “Şi­kəs­tə” sə­si
dır­ma­şır ru­hu­muz yel ağa­cı­na.

Qəlb ne­cə vur­ma­sın ağ­rı­nı üzə,
adam­lar ası­lır dil ağa­cın­dan.
Pe­şi­man olu­ruq gə­li­şi­mi­zə
hə­rə­miz bir nəs­lin bel ağa­cın­dan.


UÇUR

Göy­də qa­ran­quş­lar, sər­çə­lər uçur,
göy üzü bir də­fə ba­şı­ma uç­mur.
Yer­də qa­rış­qa­lar, mil­çək­lər uçur,
Yer üzü bir də­fə ba­şı­ma uç­mur.

Fi­kir ver, dün­ya­nın bü­növ­rə­si­nə,
daş da­şa söy­kək­dir, di­var di­va­ra.
Mə­lək­lər al­da­nıb şey­tan sə­si­nə,
ye­ri də, gö­yü də qo­yub ava­ra.

Uçub ay­rı­lıq­lar mə­nim ba­şı­ma,
mə­nim ax­maq kön­lüm uçuq-uçuq­dur.
Bir dam­la su qat­dım öz göz ya­şı­ma,
bu su göz ya­şı­ma pər­səng üçün­dür.

***

Xə­ca­lət çək­dim,
üzü­mün su­yun­da çim­dim.
Mən - çox­bil­miş
adam­la­rın ya­nın­da heç kim­dim.

Ca­nım, adım üs­tüm­də ol­ma­ğıy­nan,
odum, tüs­tüm ol­ma­ğıy­nan,
bir-iki pi­və dos­tum ol­ma­ğıy­nan de­yil,
mən heç ki­məm.

As­qır­dım, səbr gə­tir­dim,
kəm­höv­sə­lə ca­nım, səbr et.
Nəm çək­dim, möh­lət bi­tir­dim,
o yol, o da sən, itil get!

Lə­nə­tə gəl­sin, sür­dü­yüm ömür,
eş­şək ara­ba­sı sür­səy­dim,
bun­dan yax­şıy­dı...
Üzü­mün yum­şaq­lı­ğı­nı gö­rüb
pam­bıq­la kəs­di­lər ba­şı­mı.


İL­XI

Ça­tan kim ad gü­nə­şin qi­ya də­mi,
il­xı­sı­nı bu­ra­xır­dı Zi­yad əmi.
Da­ra­şır­dı ya­mac­la­ra qaş­qa at­lar,
qor­xub, hür­küb nal tö­kür­dü baş­qa at­lar.

İl­xı axır­dı çay ki­mi,
il­ğım axır­dı sel ki­mi.
Gün dar­tı­lır­dı yay ki­mi,
il­xı uçur­du yel ki­mi.

Alp çə­mən­lər tap­daq-tap­daq,
çu­xur-çu­xur, cı­ğır-cı­ğır.
Tap xəs­tə­lik, tap daş, tap dağ;
biz ba­xır­dıq mağ­mın-mağ­mın, fa­ğır-fa­ğır,
Zi­yad əmi kim­dən yı­ğır...

Uşaq­la­ra toy tu­tur­du,
atır­dı kə­mənd at­la­ra.
Hirslə­nib qan ud­du­rur­du,
ça­tır­dı sə­mənd at­la­ra.

Yal tö­kür­dü köh­lən at­lar,
çı­xır­dı uzun yal­la­rı.
Ta­nı­yır­dı köh­nə at­lar
bu qar­ğa-quz­ğun yol­la­rı.

Tap­daq-tap­daq yad­da­şım­da at il­xı­sı
rəng il­xı­sı, cəng il­xı­sı, ad il­xı­sı.
Ça­tır hər gün al gü­nə­şin zi­ya də­mi,
ayaq bas­mır Cən­gə­sə­rə Zi­yad əmi.

***

Bu yar­ğan­dan gə­rək sək­sə­kə ilə ke­çə­sən,
bu yor­ğan­dan gə­rək sağ çıx­ma­ya­san.
Sağ əlim ba­şı­na, yor­ğun qa­ya,
dur­ğun göl­mə­çə, vur­ğun çay.

Ayaq­ya­lın yol, mə­nə bir cüt ça­rıq borclu­san,
gö­zü­mün işı­ğı­nı alan gö­nü­qa­lın dün­ya,
mə­nə bir cüt çı­raq borclu­san -
borclu heç borclu­nun sağ­lı­ğın is­tə­mə­sin...

İk­rah­la bax­dı­ğım kü­çə fa­hi­şə­si,
Al­la­hın ge­cə va­hi­mə­si sə­ni üşüt­mür?
Ki­mə­sə ba­ki­rə­li­yi­ni borclu­san,
de­mə, borclu borclu­nun sağ­lı­ğın is­tər.

Nim­daş pla­şı­mın yır­tıq cib­lə­ri,
de­şik-de­şik ol­muş köh­nə kə­mə­rim.
Mə­nim ümi­di­min düy­mə göz­lə­ri,
borclu borclu­nun sağ­lı­ğın is­tər.

Ba­şı­ma fır­la­nan sır­tıq uşaq­lar,
uçu­run ba­şı­ma çər­pə­lənglə­ri.
Yı­ğın bos­ta­nım­dan yel­pə­nək­lə­ri,
borclu borclu­nun sağ­lı­ğın is­tər.

Elə­dik­lə­ri­mi qa­xın ba­şı­ma,
ba­şı­ma tö­kü­lən qa­ra daş bi­lim.
Dur­na lə­lək­lə­ri düş­sün qar­şı­ma,
yo­num-yon­ta­la­yım, ka­ran­daş bi­lim.

"Azərbaycan" jurnalı