Martın 26-da ABŞ-nin Qlobal Media Agentliyi (USAGM) Azad Avropa/Azadlıq Radiolarına bildirib ki, 2025-ci maliyyə ili üçün AzadlıqRadiosunun qrant müqaviləsinin kəsilməsi barədə məktub ləğv edilir, müqavilə yenidən qüvvədədir.
AzadlıqRadiosunun prezidenti Stiven Kapus deyib: "Bu, AzadlıqRadiosunun əməliyyatlarının, Konqresin nəzərdə tutduğu kimi, davam edəcəyinə ürəkləndirici işarədir. Ötəngecəki məktubda ifadə olunan niyyət əsasında maliyyə qrantının dərhal bərpa olunacağına dair USAGM-dən rəsmi təsdiq gözləyirik. AzadlıqRadiosunun Amerika xalqı üçün gördüyü qeyri-adi və effektiv iş barədə USAGM rəhbərliyi ilə birbaşa danışmaq istəyirik. İndi AzadlıqRadiosunun susmasının vaxtı deyil. Senzuranın geniş yayıldığı yerlərdə milyonlarla insan faktlara əsaslanan informasiya üçün bizə etimad edir. Amerikaya təhdidlərin artdığı bir vaxtda biz düşmənlərimizə güzəştə gedə bilmərik".
25 mart
Məhkəmə AzadlıqRadiosunun bağlanmasını dayandırdı
ABŞ Kolumbiya Dairə Məhkəməsi Azad Avropa/Azadlıq Radiolarının (RFERL) ABŞ Qlobal Media Agentliyinə (USAGM) qarşı müvəqqəti qadağa əmri (TRO) haqda vəsatətini təmin edib.
Məhkəmə qərara alıb ki, yaxın həftələrdə iddiaya mahiyyəti üzrə baxılana qədər agentlik AzadlıqRadiosunun fəaliyyətini dayandırmağa yönəlik addımlardan çəkinməlidir.
"USAGM rəhbərliyi bir cümlə ilə və faktiki olaraq heç bir əsaslandırmadan AzadlıqRadiosunu fəaliyyətini dayandırmağa məcbur edə bilməz, hətta prezident buna göstəriş versə belə", - hakim Roys Lambert 10-səhifəlik qərarında vurğulayıb.
AzadlıqRadiosunun prezidenti Stiven Kapus bu qərarı alqışlayıb.
"Bu qərar dünyadakı jurnalistlərimizə güclü mesaj göndərir: Konqres onların missiyasını dəyərli sayır və bu iş davam etməlidir. 75 ildir AzadlıqRadiosu Amerikanın milli təhlükəsizlik maraqları ilə bir sıraya qoyulub, dünyanın ən repressiv cəmiyyətlərində senzura və propaqanda ilə savaşıb", – Kapus deyib.
Məhkəmə bundan sonra AzadlıqRadiosunun 2025-ci maliyyə ili üçün qalan 77 milyon dolların ödənməsini tələb edən vəsatətinə baxacaq.
Məhkəmənin qərarı gələn həftələrdə gözlənilir.
USAGM AzadlıqRadiosunun qrantının bir hissəsini ödəməyə razılaşır
ABŞ-nin Qlobal Media Agentliyi (USAGM) Konqresin Azad Avropa/Azadlıq Radioları üçün təsdiqlədiyi maliyyənin bir hissəsini ödəməyə razılaşıb. Bu, Vaşinqtonda keçirilən məhkəmədən öncə bəlli olub. Radio agentliyi onun federal maliyyəsini kəsmək cəhdinə görə məhkəməyə verib.
Bu o deməkdir ki, AzadlıqRadiosu martın 1-dən 14-dək olan dövr üçün 7.46 milyon dolları alacaq. USAGM-in məhkəməyə təqdim etdiyi məktubda pulun martın 26-dək ayrılacağı, AzadlıqRadiosunun vəsaiti ayın sonunadək alacağı deyilir.
"Ümid edirik, Konqresin AzadlıqRadiosuna ayırdığı iki həftəlik maliyyənin dərhal ödənməsi məhkəmə daha böyük iş üzrə qərar verənədək işığımızı sönməyə qoymayacaq", – AzadlıqRadiosunun prezidenti Stiven Kapus bəyanatında deyib.
"Qanunun tərəfimizdə olmasından əminik, çünki ABŞ Konstitusiyası Konqresə xəzinə üzərində eksklüziv səlahiyyət tanıyır. Konqresin bu maliyyə ilinin qalanı üçün AzadlıqRadiosuna ayırdığı maliyyənin verilməməsi qanunsuzdur", – o, sözlərinə əlavə edib.
ABŞ məhkəməsi AzadlıqRadiosunun USAGM-ə qarşı iddialarına baxır
Martın 24-də Vaşinqton məhkəməsi maliyyələşdirmənin dayandırılması ilə bağlı AzadlıqRadiosunun ABŞ Qlobal Media Agentliyinə (USAGM) qarşı ilk iddiasına baxıb.
Kolumbiya Dairə Məhkəməsi hər iki tərəfin bu iş üzrə arqumentlərini dinləyib.
İddia ABŞ Konqresində təsdiqlənmiş qrantdan məhrum olunduğuna görə AzadlıqRadiosunu "düzəlməz" zərərdən qurtarmaq məqsədi güdür.
AzadlıqRadiosu USAGM-dən martın 1-dən martın 15-dək olan dövrü əhatə edən 7.5 milyon dolların ödənilməsini tələb edir. Martın 15-də AzadlıqRadiosunun Konqresin 2025-ci il üçün təsdiq etdiyi qrantdan maliyyələşdirilməsinin dayandırıldığı elan olunub.
İddiada deyilir ki, Konqresin AzadlıqRadiosuna ayırdığı vəsaitlərə çıxışın məhdudlaşdırılması federal qanunları və Amerika parlamentinə federal xərclər üzərində ən yüksək səlahiyyət verən ABŞ Konstitusiyasını pozur.
Məhkəmədən yayım korporasiyasına dəyən ziyanı məhdudlaşdırmaq üçün mart vəsaitlərinin ödənilməsi ilə bağlı USAGM-ə qarşı müvəqqəti qadağa əmri (TRO) çıxarması xahiş olunur.
AzadlıqRadiosu sentyabrın 30-da başa çatacaq 2025-ci büdcə ili üçün Konqresin ona ayırdığı qrant vəsaitlərinin qalan hissəsini almaq üçün digər hüquqi tədbirlər də görür. Qalan məbləğlə bağlı müvəqqəti qadağa əmri üçün ilkin dinləmələr aprelin ortalarına təyin edilib.
USAGM öz ərizəsində bildirib ki, Kolumbiya Dairə Məhkəməsi işə baxılması üçün uyğun yer deyil və Konqres USAGM-ə "qrant alanlara nəzarət etmək üçün geniş səlahiyyətlər verib.
"Bu məhkəmənin iddiaçının USAGM-in qərarını ləğv tələbini təmin etmək səlahiyyəti olsaydı belə, bu, ictimai maraqlara cavab verməzdi ", - sənəddə vurğulanır.
19 mart
AzadlıqRadiosu USAGM-i məhkəməyə verir
Azad Avropa/Azadlıq Radioları (RFE/RL) martın 18-də ABŞ Qlobal Media Agentliyini (USAGM), eləcə də bu qurumun rəsmiləri Keri Leyk və Viktor Moralesi məhkəməyə verdiyini açıqlayıb. Məqsəd radioya federal qrantın kəsilməsini bloklamaqdır.
İddiada deyilir ki, Konqresin AzadlıqRadiosu üçün nəzərdə tutduğu vəsaitin verilməməsi federal qanunların və ABŞ Konstitusiyasının pozulmasıdır. Konstitusiya Konqresə federal xərclər üzərində müstəsna səlahiyyət tanıyır.
İddia Kolumbiya Dairəsi üzrə ABŞ Dairə Məhkəməsində qaldırılıb.
"Məkanı Amerikanın düşmənlərinin propaqandası və senzurasına güzəştə getməyin vaxtı deyil", – AzadlıqRadiosunun prezidenti Stiven Kapus deyib.
"İnanırıq ki, qanun bizim tərəfimizdədir, dünyadakı despotlar bizim sonumuzu vaxtından qabaq bayram edirlər", – o, sözlərinə əlavə edib.
Morales USAGM-in rəhbəri vəzifəsini icra edir, Leyk isə onun baş müşaviridir.
Bu arada Avropa İttifaqı (Aİ) siyasətçiləri AzadlıqRadiosuna mümkün dəstəyi müzakirə edirlər.
Çexiyanın Avropa məsələləri üzrə naziri Martin Dvorjak Brüsseldə jurnalistlərə deyib ki, bu təşəbbüsə dəstək veriblər, amma blok cəld hərəkətə keçməlidir, çünki "bu qurumun ölümünə imkan vermək böyük səhv olardı".
Dvorjak bildirib ki, təşəbbüs Ümumi İşlər Şurasında açıqlanandan sonra onlara daha çox ölkə qoşulacaq. O, məsələnin bir neçə həftəyə həll olunmasının vacibliyini vurğulayıb.
Çexiya Respublikasının təşəbbüsü ilə blokun xarici işlər nazirləri martın 17-də məsələni müzakirə ediblər.
Ötən həftəsonu prezident Donald Tramp administrasiyası Konqresin təsdiqlədiyi maliyyəni kəsib və bundan sonra AzadlıqRadiosunun gələcəyi qeyri-müəyyən qalıb.
Aİ ölkələrinin dəstəyi
Dvorjak onların təşəbbüsünü dəstəkləyən ölkələrin adlarını açıqlamayıb. Amma diplomatik mənbələrin AzadlıqRadiosuna dediyinə görə, onların sırasında Almaniya, Avstriya, İsveç, Niderland, Belçika, Sloveniya, Polşa, Çexiya, üç Baltik ölkəsi yer alıb.
"Azad Avropa/Azadlıq Radiolarının üzləşdiyi maliyyə problemləri Rusiya və Belarusdan İrana, Əfqanıstanadək azad mətbuatın susdurulduğu regionlarda müstəqil jurnalistikaya ciddi risk yaradır", – Belçikanın xarici işlər naziri Maksim Prevo X postunda yazıb.
"AzadlıqRadiosu itərsə, boşluğu dezinformasiya, propaqanda dolduracaq. Bu, demokratiyaya zərbə vurmaq istəyənlər üçün birbaşa qələbə demək olacaq... Avropa buna imkan verə bilməz", – o əlavə edib.
Çexiya Respublikasının xarici işlər naziri Yan Lipavski martın 17-də xarici işlər nazirlərinin görüşündən sonra deyib ki, ölkəsinin təşəbbüsünə Aİ-nin digər üzvlərinin "müəyyən" marağını hiss edib və "bu məsələ ilə ciddi məşğul olmaq bizim üzərimizə düşür".
Lipavskinin polşalı həmkarı Radek Sikorski də AzadlıqRadiosuna dəstəyini ifadə edib. O, atasının Soyuq müharibə vaxtı bu radioya və "Amerikanın Səsi"nə qulaq asdığını xatırladıb.
Tramp martın 14-də yeddi federal agentlik, o cümlədən AzadlıqRadiosu və digər federal yayımçılara nəzarət edən USAGM-də böyük ixtisarlarla bağlı fərman imzalayıb.
Fərmanın dərcindən bir neçə saat sonra USAGM-in adından göndərilmiş məktubda Konqresin AzadlıqRadiosuna ayırdığı qrantın kəsildiyi bildirilib.
USAGM 50 dildə informasiya yayımına nəzarət edir. Hər həftə bu informasiya 361 milyon izləyiciyə ötürülür.
2025-ci ildə USAGM-in ümumi büdcəsi 950 milyon dollar nəzərdə tutulub.
AzadlıqRadiosu üçün bu il 153 milyon dollara yaxın büdcə istənilib.
AzadlıqRadiosu 23 ölkədə, 27 dildə yayımlanır.
