Aprelin 2-də Almaniya prezidenti Frank-Valter Ştaynmayer və Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev mətbuata verdikləri birgə bəyanatda Ermənistanla sülh danışıqları mövzusuna da toxunublar.
AZƏRTAC-ın xəbərinə görə, prezident Əliyev xatırladıb ki, Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin mətni tam razılaşdırılıb, 17 paraqrafdan ibarətdir: "Azərbaycan burada hər hansı bir əlavə şərt irəli sürmür. Bizim şərtlərimiz Ermənistan üçün bəllidir, yenilik deyil".
O vurğulayıb ki, birinci, ATƏT-in Minsk qrupu ləğv edilməlidir, ikinci məsələ Ermənistanın konstitusiyası ilə bağlıdır: "Ermənistan konstitusiyasında Ermənistan müstəqillik aktına istinad var. Orada isə Azərbaycanın hüquqi, tarixi ərazisinin Ermənistanla birləşməsi haqqında müddəa var və bu, bizə qarşı açıq ərazi iddiası sayılır... Bu iki şərt təmin olunandan sonra sülh müqaviləsinin imzalanması üçün heç bir maneə olmayacaq. Necə deyərlər, top Ermənistanın tərəfindədir".
Əliyevin sözlərinə görə, ancaq Ermənistandan bugünə qədər hər hansı bir ciddi cavab almayıblar.
Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh danışıqlarına uzun müddət vasitəçilik edən Minsk qrupunda ABŞ, Rusiya və Fransa həmsədr ölkələrdir.
Almaniya prezidenti isə deyib ki, Ermənistan ilə Azərbaycan arasında sülh prosesinin çox böyük əhəmiyyəti var. Onun vurğulamasına görə, razılaşmanın əldə olunması ilə bağlı mühüm an yetişib: "Ümid edirəm ki, bu andan istifadə olunaraq sülh müqaviləsi imzalanacaq və sizin regionda əsl davamlı sülh yaranacaq. Mən buna çox böyük ümidlər bəsləyirəm".
Ştaynmayer Almaniyanın bu prosesdə lazımi dəstəyi verməyə hazır olduğunu əlavə edib.
Azərbaycan prezidentinin bu açıqlamasına, hələlik, Ermənistan tərəfdən münasibət bildirilməyib.
Ötən ay, martın 21-də Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan ölkəsinin İctimai Televiziyasına müsahibəsində deyib ki, "ATƏT-in Minsk qrupunun buraxılması müzakirə oluna bilən məsələdir və biz özümüz yaxın gələcəkdə bu məsələnin müzakirə olunması təşəbbüsü ilə çıxış edəcəyik".
Amma Ermənistan tərəfi konstitusiyalarına dəyişikliklə bağlı Azərbaycanın şərtini düzgün saymırlar. Bununla belə, Ermənistanın özündə də konstitusiya dəyişiklikləri müzakirə edilməkdədir.
31 mart
Almaniya səfiri Azərbaycan XİN-ə çağrılıb
Martın 31-də Almaniya Federativ Respublikasının Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Ralf Horleman Xarici İşlər Nazirliyinə (XİN) çağırılıb.
XİN-in məlumatına görə, görüş zamanı Almaniya prezidenti Frank-Valter Ştaynmayerin Ermənistana səfəri çərçivəsində rəsmi Instagram səhifəsində Azərbaycanın keçmiş işğal olunmuş ərazilərində yaradılmış separatçı rejimin bayrağını paylaşdığına görə "kəskin" etiraz bildirilib. Açıqlamada bu, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinə qarşı paylaşım kimi dəyərləndirilib: "Bölgəyə səfər zamanı bu açıq siyasi təxribatın qəbuledilməz olduğu, Almaniya tərəfinin bu paylaşıma görə ictimai şəkildə üzrxahlıq etməsinin zəruriliyi diqqətə çatdırılıb".
Artıq bu paylaşım Almaniya prezidentinin sosial media səhifələrində görünmür.
+++
AZƏRTAC-ın məlumatına görə, məsələ ilə bağlı artıq Almaniya Prezidenti Administrasiyasının rəhbəri, dövlət katibi Dörte Dinqer Azərbaycan prezidentinin köməkçisi Hikmət Hacıyevə məktub yazaraq üzrxahlığını bildirib.
"Bu paylaşım texniki səhv səbəbindən dərc edilib və Almaniyanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə dair məlum mövqeyi ilə bağlı heç bir məna kəsb etmir", - o qeyd edib.
30 mart
Almaniya prezidenti Bakı və Yerevanı sülh sazişini imzalamağa çağırıb
Yerevanda səfərdə olan Almaniya prezidenti Frank-Valter Ştaynmayer deyib ki, həm onun ölkəsi, həm də Avropa Cənubi Qafqazda stabillikdə maraqlıdır.
Ştaynmayerin martın 30-da Cənubi Qafqaza səfəri başlayıb. Almaniya Prezident Ofisinin verdiyi məlumata görə, aprelin 2-dək davam edəcək səfər çərçivəsində o, əvvəlcə Yerevanda görüşlər keçirəcək, daha sonra Bakıya gələcək. Onun Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevlə görüşü planlaşdırılıb.
Yerevanda erməni həmkarı Vaaqn Xaçaturyanla birgə keçirdiyi mətbuat konfransı zamanı Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh sazişinin mətni üzrə razılaşmanı "təsiredici" adlandıran Almaniya dövlət başçısı bildirib ki, bu saziş regionda uzunmüddətli sülhə yol aça bilər.
"Hər iki tərəfin bu əlverişli məqamdan Cənubi Qafqazda uzunmüddətli və sabit sülhün bərqərar olması üçün istifadə etməsi arzuolunandır", - deyən Ştaynmayer Bakıdakı görüş zamanı da bu məsələni müzakirə edəcəyini bildirib.
Xatırlatma
Ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalar doğurmuş, Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi və ətrafındakı 7 rayon işğal edilmişdi.
2020-ci il 44 günlük müharibə və 2023-cü ilin sentyabrında Qarabağdakı əməliyyatlardan sonra Azərbaycan ərazi bütövlüyünü bərpa edib.
Onda Qarabağdan Ermənistana erməni əhalinin köçü baş verdi.
Son illər iki ölkə arasında müxtəlif formatlarda danışıqlar aparılsa da, hələlik, sülh sazişi imzalanmayıb. Bununla belə, tərəflər bu yaxınlarda saziş üzrə bütün maddələrin razılaşdırıldığını açıqlayıblar.
