Xəbərlər
Azərbaycanda doğum sürətlə azalır
Azərbaycanda əhali artımı davam etsə də, son 10 ildə doğum 60 faiz azalıb.
Dövlət Statistika Komitəsinin (DSK) məlumatına görə, bu ilin yanvar-fevral aylarında Ədliyyə Nazirliyinin rayon (şəhər) qeydiyyat şöbələri 15 min 971 doğulan körpə qeydə alıb. Ötən ilin eyni dövründə doğulan uşaqların sayı 17 min 81 olmuşdu.
Əgər 2023-cü ildə ölkədə 112 min 620 uşaq doğulmuşdusa, 2024-cü ildə bu rəqəm 102 min 310 olub.
Ölkədə doğum son 10 ildə isə daha kəskin şəkildə azalıb. Doğum nə az, nə çox düz 60 faiz azalıb. 2014-cü ildə Azərbaycanda 170 min 503 uşaq doğulmuşdu.
Bütün bunlarla belə, əhalinin ümumi sayında az da olsa, artım davam etməkdədir. İlin əvvəlindən ölkə əhalisinin sayı 5 min 777 nəfər və ya 0.1 faiz artaraq 2025-ci il martın 1-də 10 milyon 230 min 666 nəfər təşkil edib.
2014-cü ilin sonunda, rəsmi rəqəmlərə görə, Azərbaycanda 9 milyon 593 min insan yaşayırdı.
ABŞ Dövlət Departamentinin büdcəsi yarıbayarı azaldıla bilər
ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyası Dövlət Departamentinin büdcəsini 50 faiz azaltmağı planlaşdırır. Bu haqda "The New York Times" qəzeti əldə etdiyi işçi memoranduma istinadla yazır.
Plana görə, ən böyük ixtisar BMT və NATO-nun maliyyələşdirilməsində baş verə bilər. ABŞ beynəlxalq sülhyaratma əməliyyatlarına maliyyə dəstəyini tam dayandıra, Dövlət Departamentinin maliyyələşdirdiyi mədəni mübadilə və təhsil proqramlarını kəsə bilər. Səhiyyə, dünyanın yoxsul ölkələri üçün dərman və vaksinlərin alınması üzrə layihələrə humanitar yardımın da yarıbayarı azaldılması gözlənilir.
Bu il Dövlət Departamentinin büdcəsi 54 milyard dollardır, onun 28 milyard dollara salınması planlaşdırılır.
Qəzetin departamentdəki mənbələrinin dediyinə görə, plan Ağ evin ciddi büdcə ixtisarları ilə bağlı plan təqdim etmək üçün nazirliklər qarşısında qoyduğu tələblərə uyğun hazırlanıb. Yaxın vaxtlarda Tramp administrasiyası Konqresə gələn il dövlət büdcəsinə dair öz versiyasını təqdim edəcək, dövlət xərclərinin əhəmiyyətli dərəcədə azaldılması gözlənilir.
Ağ evin büdcə layihəsini isə Konqres təsdiqləməlidir və xeyli sayda konqresmen beynəlxalq proqramlara maliyyənin kəskin azaldılmasına qarşı çıxır. Bəzi demokrat senatorlar artıq bu təklifləri tənqid ediblər.
Tramp administrasiyasının Dövlət Departamentində xüsusi bölmənin yaradılması üçün 4 milyard dollar istəyəcəyi gözlənilir. Həmin bölmənin fövqəladə beynəlxalq humanitar yardımın ayrılmasına baxacağı nəzərdə tutulur.
Əvəz Zeynallıdan xoş olmayan xəbər var
"Xural TV" internet resursunun həbsdə olan təsisçisi Əvəz Zeynallıya xərçəng xəstəliyi diaqnozu qoyulduğu bildirilir. Bu barədə onun həyat yoldaşı Məlahət Zeynallı məlumat yayıb. Onun deməsinə görə, bir müddət əvvəl 6 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsində saxlanılan Ə.Zeynallının sağlıq durumunda ciddi problemlər yaranmışdı: "Müayinəni aparmaq üçün lazım olan UZİ-ni (ultrasəs) yalnız Ombudsman Aparatına xəbər verdikdən və onlar da bu işə qarışdıqdan bir ay sonra həbsxanaya göndərməyə müvəffəq olmuşduq. Həkimlər müayinədən sonra nələrdənsə şübhələniblər, az müddət sonra onu Ədliyyə Nazirliyinin Baş Tibb İdarəsinin Müalicə Müəssisəsinə göndərdilər. Dörd dəfə qan vurdular, günlərlə sistem birləşdirdilər, təxminən bir ay əvvəl Onkologiya Mərkəzinə aparıb biopsiya götürdülər...".
M.Zeynallı aprelin 14-də AzadlıqRadiosuna deyib ki, öz həkimləri var və onlar Ə.Zeynalını müəssisədə həmin həkimin də müayinə etməsini istəyirlər. O, xəstəliyin təhlükəli şəkildə irəlilədiyini, müalicə üçün vaxtın azaldığını söyləyir: "Bağırsağında olan bədxassəli şiş artıq metastaz verib, xərçəng qaraciyərinə yayılıb. Bugünlərdə "ximiya"ya başlayacaqlar".
M.Zeynallının vurğulamasına görə, Ə.Zeynallı son aylar 25 kiloqramdan çox çəki itirib. O, Baş Tibb İdarəsinin Müalicə Müəssisəsində Zeynalının müalicəsi üçün lazımi imkanların olmasına da şübhə edir: "Mən prezidentə də müraciət hazırlayıram...".
Onun fikrincə, Ə.Zeynallı lazımı müalicəni almaq üçün azadlığına qovuşmalıdır.
Xanımının bu açıqlamasına, hələlik, Ədliyyə Nazirliyi və başqa aidiyyəti rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.
Xatırlatma
Ə.Zeynallı 2022-ci il sentyabrın 9-da həbs edilib. Ona qarşı ilk ittiham "Baku Steel Company" MMC – poladəritmə zavodunun keçmiş rəhbəri Rasim Məmmədovun həyat yoldaşından 20 min manat alınması ilə bağlı idi. Sonradan yeni ittihamlar da irəli sürülüb. Ə.Zeynallı özünü təqsirli bilmir, susdurulması üçün siyasi sifarişlə həbs olunduğunu deyir.
2024-cü ildə Ə.Zeynallıya 9 il həbs cəzası kəsilib. Ötən ilin dekabrında onun həbs müddəti 2 ay azaldılıb.
Bu, Ə.Zeynallının ilk həbsi deyil. O, 2011-ci ildə sabiq deputat Gülər Əhmədovanin iddiası əsasında saxlanaraq 9 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmişdi. Onda da ittihamı qurama sayan Ə.Zeynallı 2014-cü ildə əfv sərəncamı ilə azadlığa çıxmışdı.
İranda edamlar son 10 ilin rekord həddinə çatıb
"Amnesty International" təşkilatının son hesabatına görə, İran dünyada illik edam sayına görə ikinci yerdə qalmağa davam edir. Edamların sayı 2020-ci ildən bəri davamlı şəkildə artıb, əsas səbəb isə narkotiklə bağlı cinayətlərdir. Fəallar iddia edirlər ki, İran İslam Respublikası ölüm cəzasından həm də fərqli düşüncələri susdurmaq və siyasi müxalifəti boğmaq aləti kimi istifadə edir.
"Amnesty International" bildirir ki, İranda edamlar 2024-cü ildə son illərin ən yüksək səviyyəsinə çatıb, azı 972 nəfərin edamı qeydə alınıb. Bu artım dünyada ölüm cəzasının icrasındakı ümumi yüksəlişə də təsir edib. İran, İraq və Səudiyyə Ərəbistanındakı edamlar birlikdə ötən il qeydə alınan edamların 91 faizini təşkil edib.
"Amnesty International"ın baş katibi Anyes Kallamar bildirib ki, İran və Səudiyyə Ərəbistanı ölüm cəzasından hakimiyyətə etiraz etmək üçün "kifayət qədər cəsarəti olanları susdurmaq üçün" istifadə edir. O, edamların kəskin artmasına səbəb olan əsas amillərdən biri kimi narkotiklə bağlı cinayətləri də xüsusi vurğulayıb.
Hüquq-müdafiə təşkilatları bildirirlər ki, İranın ədliyyə sistemi şəffaflığın və hüquqi prosedurların ciddi çatışmazlığı ilə xarakterizə olunur.
Edam olunanların çoxu beynəlxalq hüquq normalarına uyğun gəlməyən məhkəmə proseslərində məhkum edilir. Bu proseslərdə məcburi etiraflar, vəkilə çıxış imkanının məhdudlaşdırılması və "Allaha düşmənçilik" kimi qeyri-müəyyən ittihamlardan geniş istifadə olunur.
"Amnesty International"ın sözçüsü və insan haqları üzrə hüquqşünas Raha Bahreyni bildirib ki, İranda gerçək edam sayı rəsmi rəqəmlərdən xeyli yüksək ola bilər. O, AzadlıqRadiosunun "Fərda" xidmətinə deyib ki, İran hökumətin şəffaf olmadığı üçün "Amnesty International"ın edamlarla bağlı məlumatları, əsasən, insan hüquqlarının pozulmasını izləyən monitorinq qruplarının sənədləşdirilmiş hesabatlarına əsaslanır.
"İran İslam Respublikasının hakimiyyət orqanları ölüm hökmündən terror və qorxu mühiti yaratmaq üçün bir vasitə kimi istifadə edirlər", - Bahreyni əlavə edib.
Əlcəzair Fransanın 12 diplomatını ölkədən çıxarır
Əlcəzair Fransa səfirliyinin 12 əməkdaşına 48 saat ərzində ölkəni tərk etmələri barədə göstəriş verib. "France24" telekanalının xəbərinə görə, Fransanın xarici işlər naziri Jan Noel Baro aprelin 14-də deyib ki, Əlcəzairin müvafiq qərarı bu ölkənin üç vətəndaşının Fransada həbs olunması ilə bağlıdır.
"Əgər rəsmilərimizin ölkədən çıxarılması qərarı qüvvədə qalarsa, bizim dərhal cavab verməkdən başqa seçimimiz olmayacaq", – Fransanın top diplomatı bildirib.
Aprelin 11-də Paris prokurorluğu Əlcəzairin ölkədəki konsulluq rəsmisi də daxil, üç əlcəzairlini adam oğurluğunda ittiham edib. Bu şəxslər 2024-cü ilin aprelində sosial media inflüenseri Əmir Buxorsun Paris ətrafında oğurlanmasında şübhəli biliniblər.
Ə.Buxors Əlcəzair hökumətinin tənqidçisidir və "TikTok" platformasında bir milyondan çox izləyicisi var. O, 2016-cı ildən Fransadadır və 2023-cü ildə siyasi sığınacaq alıb. Buxors 2024-cü ilin aprelində oğurlanıb və, vəkilinin sözlərinə görə, ertəsi gün sərbəst buraxılıb.
Əlcəzair hökuməti həmin inflüenserin məhkəmə qarşısına çıxması üçün ölkəyə qaytarılmasını tələb edir. Ona qarşı fırıldaqçılıq və terrorla bağlı ittihamlar irəli sürülüb və haqqında doqquz beynəlxalq həbs orderi çıxarılıb.
Azərbaycan və Ermənistan nazirləri Antalyada normallaşma prosesini müzakirə ediblər
IV Antalya Diplomatiya Forumu çərçivəsində aprelin 12-də Azərbaycan xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov və Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan arasında görüş keçirilib.
Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin bildirməsinə görə, tərəflər iki ölkə arasında sülh və dövlətlərarası münasibətlərin qurulması haqqında sazişin mətninin yekunlaşdırılmasından sonra normallaşma prosesinin hazırkı vəziyyətini müzakirə ediblər.
Nazirlər dialoqu davam etdirməyə hazır olduqlarını bildiriblər.
Son illər tərəflər arasında həm Avropa İttifaqının, həm Rusiyanın vasitəçiliyi ilə və həm də birbaşa sülh danışıqları aparılır. Tərəflər sülh sazişini bəndlər üzrə razılaşdırsalar da, hələlik, onu imzalamayıblar.
Azərbaycan rəsmiləri bugünlərdə bildiriblər ki, Ermənistan konstitusiyasında onlara qarşı ərazi iddiaları var və sülh sazişinin imzalanması ilə bağlı bu aradan qaldırılmalıdır. Üstəlik, onlar hesab edir ki, uzun illər Qarabağ münaqişəsində vasitəçilik etmiş ATƏT-in Minsk qrupu (ABŞ, Rusiya və Fransa həmsədrlərdir) buraxılmalıdır.
Ermənistan rəsmiləri də bunu mümkün sayır. Elə Antalya Diplomatiya Forumu çərçivəsində "Cənubi Qafqazda regional əməkdaşlıq üçün çağırışlar və imkanlar" mövzusunda panel müzakirədə Ermənistanın xarici işlər naziri A.Mirzoyan ATƏT Minsk qrupunun buraxılması barədə sənədin sülh razılaşması ilə birlikdə imzalanmasını təklif edib. Amma Ermənistan rəsmiləri konstitusiyaya dəyişikliklərini müzakirə etsələr də, onunla bağlı Azərbaycanın şərtini əsaslı saymırlar.
Antalyada Ermənistan və Türkiyə xüsusi nümayəndələri görüşüb
Ermənistan parlamentinin spikerinin müavini, Türkiyə ilə münasibətlərin normallaşması üzrə xüsusi nümayəndə Ruben Rubinyan Antalya Diplomatik Forumu çərçivəsində Türkiyənin bu proses üzrə xüsusi elçisi Sərdar Kılıç ilə görüşüb. Bu barədə Rubinyan X sosial şəbəkəsində məlumat verib: "Diplomatik Forumu çərçivəsində Sərdar Kılıç ilə Ermənistan-Türkiyə normallaşma prosesi ilə bağlı yaxşı müzakirəmiz oldu".
S.Kılıç da paylaşımında müzakirəni "məhsuldar" adlandırıb.
Ankara on illərdir Türkiyə-Ermənistan sərhədinin açılmasını, Yerevanla diplomatik əlaqələrin qurulmasını Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin Bakı üçün məqbul həlli ilə şərtləndirir. 2022-ci ilin əvvəlində Ermənistan hökuməti ilə normallaşma danışıqları başlayandan Türkiyə liderləri bu şərti səsləndirib.
Xatırlatma
Ötən əsrin 80-ci illərində gərginləşən Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olmuşdu. 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi, ətraf 7 rayonu işğal edilmişdi. 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatlar nəticəsində Bakı bütün ərazilərində suverenliyini bərpa edib.
İki il öncə Qarabağdakı erməni əhali Ermənistana köç edib, rəsmi Yerevan baş verənləri etnik təmizləmə kimi dəyərləndirir. Azərbaycan isə etnik təmizləmə ilə bağlı ittihamları qəbul etmir.
Putin Trampın xüsusi elçisi ilə görüşdü
ABŞ prezidentinin xüsusi elçisi Stiven Uitkoff Sankt-Peterburqda Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə görüşüb. Onların görüşü dörd saatdan çox davam edib.
Ağ evin sözçüsü Kerolayn Livitt brifinqdə deyib ki, Uitkoffun Rusiyaya səfəri sülhə doğru daha bir addımdır.
"Axios" nəşri yazır: Donald Tramp Ukraynaya qarşı müharibə ilə bağlı Moskva ilə danışıqlarda irəliləyişin olmamasından narazıdır, Uitkoffu Rusiyaya buna görə göndərib.
Bu, Trampın ABŞ prezidenti vəzifəsinə başlamasından sonra Putin və Uitkoffun üçüncü görüşüdür.
Putinlə görüşməzdən əvvəl Uitkoff Rusiya prezidentinin xarici ölkələrlə əməkdaşlıq üzrə nümayəndəsi Kirill Dmitriyevlə danışıqlar aparıb. Bu, son bir neçə gündə nümayəndələr arasında ikinci görüş idi. İlk danışıqlar ötən həftə Vaşinqtonda baş tutub.
"Reuters"in mənbələrinin bildirdiyinə görə, Dmitriyevlə ilk görüşdən sonra Uitkoff Trampa deyib ki, sülhə nail olmağın ən qısa yolu Kiyevin Donetsk, Luqansk, Xerson və Zaporojye vilayətlərini Rusiyaya güzəştə getməsidir. Trampın Ukrayna üzrə xüsusi nümayəndəsi Kit Kelloq Uitkoffu dəstəkləməyib. Məlumata görə, Kelloq Trampa deyib ki, "Ukrayna bu ərazilərlə bağlı bəzi şərtləri müzakirə etməyə hazır olsa da, bu bölgələrə nəzarəti birtərəfli qaydada tamamilə Rusiyaya verməyə heç vaxt razı olmayacaq".
Xatırlatma
2022-ci il fevralın 24-də Rusiya Ukraynaya yenidən təcavüzə başlayıb. 11 il əvvəl də Rusiya Ukraynanın bir hissəsini-Krımı tutmuşdu.
2022-ci ildə prezident Vladimir Putin Ukraynanın dörd vilayətinin (Donetsk, Luqansk, Zaporojye və Xerson) Rusiyanın tərkibinə qəbulu haqqında konstitusiya qanununu imzalayıb.
Hazırda Ukrayna ərazisinin 20 faizindən çoxu, o cümlədən Luqansk vilayəti tam, Donetsk, Zaporojye və Xerson vilayətlərinin isə çox hissəsi işğal altındadır.
"The Wall Street Journal" nəşrinin mənbələrinin məlumatına görə, ikinci prezidentliyinin başlanğıcında D.Tramp Ukrayna üzrə xüsusi nümayəndəsi K.Kelloqa müharibəyə 100 gün ərzində son qoymağı tapşırıb.
Rəbiyyə Məmmədova sərbəst buraxılıb
İctimai fəal Rəbiyyə Məmmədova artıq sərbəst buraxılıb. Sosial mediada onun oturaq etiraz aksiyasını davam etdirdiyini göstərən foto yayılıb.
+++
İctimai fəal, "Sapla" tikiş sexinin qurucusu Rəbiyyə Məmmədova bu gün, aprelin 11-də saxlanıb.
Bir qədər əvvəl o, Facebook səhifəsində İqtisadiyyat Nazirliyi qarşısında oturaq etiraz aksiyası keçirməsi ilə bağlı paylaşım etmişdi.
Hələlik, məsələyə İqtisadiyyat Nazirliyi və Daxili İşlər Nazirliyindən münasibət almaq mümkün olmayıb.
R.Məmmədova iki gün əvvəl, aprelin 9-da da Sahibkarlığın İnkişafı Fondunun (SİF) qarşısında təkadamlıq oturaq etiraz aksiyası keçirdiyini açıqlamışdı. O bildirirdi ki, fevralın 6-dan müraciət etsə də, kredit ala bilmir. Fonddan ona müraciətinin araşdırıldığını bildiriblər.
Məmmədova vurğulayırdı ki, söhbət 15 min manatlıq kreditdən gedir və onlar bu məbləği faizi ilə geri qaytaracaqlar, lakin kredit verilmir. O, 2022-ci ildə yaratdığı "Sapla" adlı sosial təşəbbüsün fəaliyyətinə əngəllər yaradıldığını iddia edirdi.
Xanım sahibkar bir neçə gün əvvəl bununla bağlı prezident İlham Əliyevə də müraciət ünvanladığını bildirmişdi.
R.Məmmədova 2020-ci ildə Azərbaycanda keçirilən parlament seçkilərində 10 saylı Binəqədi üçüncü seçki dairəsindən namizədliyini vermişdi. O, seçkidən sonra bir çox etiraz aksiyalarına qatılaraq səsvermədə hüquqlarının pozulduğunu, ciddi saxtakarlıq hallarına yol verildiyini açıqlamışdı. Lakin seçki komissiyası onun şikayətini əsaslı saymamışdı.
Xanlar Vəliyev Konstitusiya Məhkəməsinin hakimi oldu
Keçmiş hərbi prokuror Xanlar Vəliyev Konstitusiya Məhkəməsinin hakimi təyin olunub. Bu barədə təqdimat Milli Məclisin bu gün, aprelin 11-də keçirilən iclasında müzakirəyə çıxarılıb. Layihə səsverməyə çıxarılaraq bir oxunuşda qəbul edilib. Bunun ardınca X.Vəliyev Milli Məclisdə and içib.
Üç gün öncə, aprelin 8-də X.Vəliyevin hərbi prokuror kimi səlahiyyət müddəti başa çatmışdı. O, 1995-ci ildən hərbi prokuror vəzifəsini tuturdu. Bu müddət ərzində Hərbi Prokurorluğun apardığı bir çox cinayət işləri cəmiyyətdə müzakirə və şikayətlər doğurub.
Onlardan biri də 2017-ci ildə başlanan "Tərtər işi" olub. Həmin vaxt bir çox hərbçilər dövlətə xəyanət ittihamı ilə istintaqa cəlb edilmişdi. Onda əsgər və zabitlərə qarşı işgəncələr nəticəsində 11 nəfərin öldüyü vurğulanıb.
2021-ci ilin dekabrında – "Tərtər işi" üzrə yenidən istintaq başlanandan sonra toplam 452 nəfər zərərçəkmiş qismində tanınıb. Onların arasında həmin olaylar zamanı işgəncələrə məruz qaldıqlarını bildirənlərlə yanaşı, həyatını itirən şəxslərin hüquqi varisi qismində tanınan ailə üzvləri də olub.
Tərtər işgəncələri ittihamı ilə cinayət məsuliyyətinə cəlb olunanlardan bütövlükdə üç qrup üzrə 13 nəfər hakim önünə çıxarılıb. Onlara 4 il 10 aydan 13 ilədək həbs cəzası kəsilib. Ancaq onlar özlərini təqsirli bilmir və yuxarı instansiya məhkəmələrinə şikayət veriblər. Üstəlik, bezi şikayətlərə görə, işgəncələrə görə məsuliyyət daşıyan daha böyük vəzifəli şəxslər məsuliyyətdən kənarda qalıb.
Konstitusiya Məhkəməsinin hakimlərini prezidentin təqdimatı ilə Milli Məclis təyin edir.
Bu ay Konstitusiya Məhkəməsi hakimlərinin vəzifədə olmasının yaş həddi artırılıb. Dəyişikliklə Konstitusiya Məhkəməsi hakiminin vəzifədə olmasının yaş həddi 70-dən 75-ə artırılıb. X.Vəliyevin ötən ay 70 yaşı tamam olmuşdu.
ABŞ-nin Ukraynadakı səfiri Trampın sülh səyləri fonunda istefa verib
ABŞ Dövlət Departamenti bildirib ki, ABŞ-nin Ukraynadakı səfiri Bricit Brink vəzifəsini tərk edəcək. Bu qərar Vaşinqton, Kiyev və Moskva arasında vacib sülh danışıqlarının getdiyi bir vaxtda postun boş qalmasına səbəb olacaq.
Keçmiş prezident Co Bayden tərəfindən təyin olunan Brink 2022-ci ilin mayından bəri Kiyevdə səfir vəzifəsini icra edirdi. O, bu müddət ərzində Rusiya tərəfindən Ukraynaya qarşı başladılan genişmiqyaslı müharibə dövründə ABŞ-Ukrayna münasibətlərini tənzimləyirdi.
"Bricit Brink vəzifəsini tərk edir. O, artıq üç ildir ki, orada səfirdir — müharibə zonasında bu qədər uzun müddət böyük işdir", – Dövlət Departamentinin sözçüsü Temmi Brüs aprelin 10-da jurnalistlərə bildirib.
Onun yaxın həftələrdə vəzifəsini tərk edəcəyi gözlənilir.
Brinkin səlahiyyət müddəti Ukrayna ilə bağlı fərqli siyasət yürüdən iki prezident administrasiyasını əhatə edib.
Bayden administrasiyası dövründə Moskva ilə münasibətlər Soyuq müharibədən sonrakı ən aşağı səviyyəyə enib. Avropada İkinci Dünya müharibəsindən bəri ən böyük quru müharibəsi fonunda ABŞ Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə əlaqələri dayandırıb.
Əksinə, Tramp administrasiyası Kreml ilə birbaşa əlaqəni bərpa edib. Son aylarda Tramp və Putin ən azı iki dəfə telefonla danışıb və hazırda Vaşinqton Ukrayna ilə Rusiya arasında sülh sazişinə vasitəçilik etməyə çalışır.
Brinkin istefa vermək qərarına heç bir səbəb göstərilməyib, lakin "Reuters" mənbələrə istinadən bildirib ki, bu qərar onun şəxsi iradəsi ilə verilib.
Amerikalı səfir Brink ötən həftə Rusiyanın Ukraynanın Krivoy Roq şəhərinə endirdiyi və 20 nəfərin ölümünə səbəb olan ölümcül raket zərbəsinə reaksiyasına görə Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskinin tənqidi ilə üzləşib. 4 aprel hücumu ilə bağlı sosial media paylaşımında B. Brink Rusiyanın məsuliyyət daşıdığını qeyd etməyib. Zelenski bununla bağlı məyusluğunu ifadə edib. İki gün sonra Rusiyanın raket zərbəsi ilə bağlı başqa bir paylaşımında diplomat Rusiyanın adını çəkib.
AŞPA Gürcüstanla bağlı tənqidi qətnamə qəbul edib
Avropa Şurası Parlament Assambleyası (AŞPA) Gürcüstanla bağlı daha bir tənqidi qətnamə qəbul edib. Qətnamədə "siyasi məhbusların dərhal azad olunması" çağırışı yer alıb, eləcə də demokratiya və insan haqları ilə bağlı digər problemlərə diqqət çəkilib.
Sənəddə vurğulanıb ki, "Gürcü arzusu" partiyasının siyasəti nəticəsində baş verən "demokratik geriləmə" gələcəkdə Gürcüstan nümayəndə heyəti Assambleyanın sessiyalarında iştirak edəcəyi təqdirdə onun səlahiyyətlərinin ratifikasiyasına töhfə verməyəcək.
Qətnamədə bir sıra meyarlar müəyyən edilib ki, onların yerinə yetirilməsi "Gürcü arzusu" nümayəndə heyətinin səlahiyyətlərinin tanınması üçün məcburi şərtdir.
Gürcüstan üzrə həmməruzəçi Sabina Çudiç bildirib ki, müvafiq qətnamə dialoqa hazırlığı göstərir, eyni zamanda Gürcüstan hakimiyyətinin yerinə yetirməli olduğu tələbləri müəyyən edir. O xatırladıb ki, Gürcüstan nümayəndə heyətinin hazırkı sessiyaya qatılmaması barədə qərarı AŞPA deyil, "Gürcü arzusu" hökuməti qəbul edib.
Qətnamə 89 səs lehinə, 3 səs əleyhinə olmaqla qəbul edilib.
Xatırlatma
"Gürcü arzusu" partiyası yanvarda AŞPA-da fəaliyyətini dayandırıb. Bu, Assambleyanın Gürcüstanı yeni parlament seçkiləri keçirməyə çağıran qətnaməni böyük səs çoxluğu ilə qəbul etməsindən sonra baş verib. Qətnamə Gürcüstan hakimiyyətini aprel ayına qədər yeni parlament seçkilərinin tarixini təyin etməyə, bütün siyasi məhbusları azadlığa buraxmağa və mübahisəli qanunlara yenidən baxmağa çağırırdı.
Gürcüstanın AŞPA-dakı nümayəndə heyətinin rəhbəri Teya Tsulukiani qətnamənin şərtlərini "qəbuledilməz, ədalətsiz və əsassız" adlandırıb.
ABŞ və Rusiya Əbu-Dabidə məhbusları dəyişib
Rusiya və ABŞ aprelin 10-da Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin (BƏƏ) paytaxtı Əbu-Dabidə məhbus mübadiləsi həyata keçirib. "The Wall Street Journal" (WSJ) xəbər verir ki, iki ölkənin xüsusi xidmət orqanları mübadilə barədə razılığa gəlib. WSJ ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin (CIA) direktoru Con Retkliffə istinad edir. Rusiya tərəfi, hələlik, mübadiləni rəsmi olaraq təsdiqləməyib.
Bildirilir ki, Moskva Rusiya və ABŞ vətəndaşlığına malik Kseniya Karelinanı azad edib. O, dövlətə xəyanət maddəsi ilə 12 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmişdi. İddiaya görə, o, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə kiçik məbləğdə pul köçürüb. Vaşinqton isə 2023-cü ildə Kiprdə ABŞ-nin tələbi ilə həbs edilmiş, Almaniya və Rusiya vətəndaşı Artur Petrovu Rusiyaya təhvil verib. Petrov sanksiyaları pozaraq Rusiyaya mikroelektronika tədarük etməkdə ittiham olunub.
Karelinanın vəkili onun sərbəst buraxıldığını və ABŞ-yə yollandığını təsdiqləyib. Onun azadlığa buraxılması dövlət katibi Marko Rubio tərəfindən də təsdiqlənib. Rubio X hesabındakı paylaşımında bildirib ki, Karelina Rusiyada haqsız yerə saxlanılıb və ABŞ prezidenti Donald Tramp "onun azadlığa buraxılmasını təmin edib".
Azərbaycanda inflyasiya artır, amma...
Dövlət Statistika Komitəsi (DSK) bildirir ki, 2025-ci ilin martında istehlak qiymətləri indeksi (inflyasiya göstəricisi) 2024-cü ilin analoji dövrünə nisbətən 5.9 faiz artıb.
Bu rəqəm qida məhsulları, içkilər və tütün məmulatları üzrə 6.5, qeyri-qida məhsulları üzrə 2.8 faiz, əhaliyə göstərilmiş ödənişli xidmətlər üzrə 7.5 faiz təşkil edib.
Martda istehlak qiymətləri əvvəlki aya nisbətən 0.6 faiz yüksəlib.
Müstəqil iqtisadçılar bu rəqəmlərə şübhə ilə yanaşırlar. Onların fikrincə, Azərbaycanda reallıqda inflyasiya daha yüksəkdir.
AXCP fəalına 30 sutka verilib
Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının (AXCP) fəalı Elnur Quliyevə 30 sutka inzibati həbs verilib.
Bu barədə AzadlıqRadiosuna aprelin 9-da AXCP-dən bildirilib.
AXCP-nin açıqlamasına, hələlik, rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.
8 aprel
AXCP fəalının yeri bilinmir
Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası (AXCP) fəalı Elnur Quliyevin yeri bilinmir. Partiyadan onun saxlandığı güman edilir.
AXCP sədri Əli Kərimli bildirib ki, E.Quliyev onun kütləvi tədbirlər zamanı ictimai əsaslarla mühafizəsində iştirak edən gənclərdəndir. Onun vurğulamasına görə, E.Quliyev bu gün, aprelin 8-i səhər onlara gəlməli idi: "Mühafizəçim Kənan Basqal həbs olunduğundan səhər saat 10-da Almaniya səfiri ilə görüşə gedərkən məni o müşayiət edəcəkdi. Elnur bəy təqribən saat 9:15-də artıq metronun "28 May" stansiyasından çıxmışdı və oradan bizim evə piyada gələcəkdi. Ancaq bir azdan Elnur Quliyevə zəng çatmadı... Əminliklə demək olar ki, Elnur Quliyevi də rejim oğurlayıb".
Hələlik, bu deyilənlərə Daxili İşlər Nazirliyi və başqa rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.
Müxalifətdə olan AXCP-nin hazırda 15-ə yaxın üzvü həbsdədir. Onlar müxtəlif ittihamlarla üzləşsələr də, partiya onların hamısının siyasi sifarişlə həbs edildiyini açıqlayıb. Onlardan ikisi Ə.Kərimlinin mühafizəçisidir. Həmin şəxslərdən biri Niyaməddin Əhmədov terroru maliyyələşdirmə və başqa qanunsuz əməldə ittiham olunaraq 13 il azadlıqdan məhrum edilib. Ə.Kərimlinin başqa bir mühafizəçisi Kənan Basqal isə bu yaxınlarda başqa bir şəxsi bıçaqlama ittihamı ilə həbs olunub. Onlar da ittihamları qəbul etmirlər.
Bəzi yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahıya görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 350-dən çox siyasi məhbus var. Azərbaycan rəsmiləri isə ölkədə siyasi məhbus olması ilə bağlı deyilənləri qəbul etmirlər. Onlar vurğulayırlar ki, siyasi məhbus siyahısında yer alan şəxslər sırf törətdikləri əmələ görə mühakimə ediliblər.
Azərbaycan Avropa Məhkəməsinin qərarlarını tanımayacaq?
Azərbaycan Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin (AİHM) qərarlarını tanımaya bilər. Bu barədə prezident İlham Əliyev aprelin 9-da ADA Universitetində "Yeni dünya nizamına doğru" adlı forumdakı çıxışında bəhs edib. O, bunla bağlı fikirləri Azərbaycanın nümayəndə heyətinin ötən il Avropa Şurası Parlamentlər Assambleyasında (AŞPA) mandatının təsdiqlənməməsi haqda suala cavab verərkən səsləndirib: "Nəzərə alsaq ki, biz Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin hakimlərinin seçilməsində iştirak etmirik, buna görə həmin məhkəmənin qərarları bizim üçün hər hansı bir qüvvəyə malik deyil. Bu bizim mövqeyimizdir".
Onun deməsinə görə, bu mövqe elan edilib: "Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin heç bir qərarı bizə şamil edilə bilməz, çünki biz səsvermə hüququndan məhrum olmuşuq. Biz o hakimlərin seçilməsində səs verməmişik".
AŞPA ötən il yanvarın 24-də Azərbaycanın Avropa Şurasına üzvlükdən irəli gələn əsas öhdəliklərini yerinə yetirməməsini əsas gətirərək bu ölkənin deputatlarının etimadnamələrini təsdiqləməyib. Əsaslar kimi Azərbaycanda insan hüquqlarının vəziyyətinin pisləşməsi, jurnalistlərin həbsi, növbədənkənar prezident seçkisini müşahidə etmək üçün quruma dəvət göndərilməməsi, habelə Qarabağda hərbi əməliyyatlar göstərilib.
Assambleyada səsvermədən əvvəl qurumda iştirakını "qeyri-müəyyən müddətə" dayandıran Azərbaycan nümayəndə heyətinin açıqlamasına görə, baş verənlər ölkələrinin ərazi bütövlüyünü bərpa etməsinə görə aparılan qərəzli kampaniyanın bir hissəsidir.
Azərbaycan hökuməti bu prosesdə iştirak edən AŞPA deputatlarının ölkəyə gəlişinə stop qoyulduğunu açıqlayıb. Bu il isə Azərbaycandan AŞPA-ya nümayəndə heyəti göndərilməyib.
AŞPA təmsilçiləri Azərbaycanın son addımlarını əməkdaşlığa ziyan sayaraq tənqid ediblər.
Azərbaycan AİHM-ə ən çox şikayətlər göndərən ölkələrdən sayılır. Şikayətlər, əsasən, mülkiyyət və siyasi hüquqların pozulması ilə bağlıdır.
