Xəbərlər
İranlı nazir Azərbaycanla münasibətlərdən danışıb
Ekspertlər hesab edir ki, İran-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşmasının bir neçə şərtləri var.
İyulun 5-də Bakıda səfərdə olan İranın xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahiyan Azərbaycan səfirliyinə qarşı törədilmiş terror aktının İranın məhkəmə və hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən çox ciddi şəkildə araşdırıldığını bildirdi və Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinin fəaliyyətinin tezliklə bərpa olunacağına ümidvarlığını ifadə etdi.
Son illər İran-Azərbaycan münasibətləri gərgindir. Münasibətlərin xüsusi gərgin fazası bu ilin yanvarın 27-də Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə hücumundan sonra başlayıb.
Ekspertlər hesab edir ki, İran-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşmasının bir neçə şərtləri var.
Milli Məclisin Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiyaya qarşı mübarizə komitəsinin sədr müavini Hikmət Babaoğlu Turana bildirib ki, İranın xarici işlər naziri Azərbaycanın səfirliyinə hücum edən şəxsin cəzalandırılmasından qəti danışmadı: “O öz tvitter hesabında bildirdi ki, əgər belə bir şey varsa, tapılacaq. Yəni qeyri-dəqiq və şərti cümlələri qurdu. Ona görə də Azərbaycana gəlməmişdən əvvəl onun tvitterdə yazdığı fikirlər riyakarlıqdan başqa bir şey deyil. Çünki görüş zamanı o Azərbaycan Prezidentindən xahiş etdi ki, Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyi işini bərpa etsin, Azərbaycan Prezidenti isə dedi ki, biz terrorçuların cəzalandırılacağına ümid edirik. Ancaq İranın xarici işlər naziri həmin terrorçuların cəzalandırılması barədə heç nə deməyib”.
Deputat qeyd edib ki, başqa bir tərəfdən Azərbaycana gəlməmişdən bir neçə gün qabaq Şimal-Cənub dəhlizinin Azərbaycan üzərindən deyil, Türkmənistan və Xorasan üzərindən çəkilməsi barədə müzakirələr aparılıb: “Belə olan halda biz İranın riyakar siyasətini 30 ildir tanıyırıq, bu gün də bu siyasət davam edir. Hesab efirəm ki, İranın xarici işlər naziri öz sözlərində səmimi deyildi”.
Siyasi Menecment İnstitutunun rəhbəri Azər Qasımlı isə AzadlıqRadiosuna bildirib ki, münasibətlərin yaxşı olması həm Azərbaycana, həm İrana lazımdır: “İran istəmir ki, bu bölgədə İsrail güclü olsun, Azərbaycanda İsrailin güc potensialı olsun. Həmçinin İran sanksiyalar altındadır, ciddi iqtisadi problemləri var. Bu baxımından İran əlavə başağrısı və regionda əlavə düşmənin olmasını istəmir”.
Ekspertin fikrincə, Azərbaycanla İran arasında bir neçə problem var: “Biri Zəngəzur projesidir. İlham Əliyevin Zəngəzur ritorikası, keçən ilin sentyabrında Ermənistan-Azərbaycan sərhədində atəşkəsin pozulması İranı narahat edir. İranın istəyi odur ki, onunla Ermənistan arasında olan sərhəd dəyişməsin və orada hər hansı bir dəhliz olmasın. İkinci məqam isə İsraillə Azərbaycanın arasında ilk növbədə hərbi sahədə münasibətlərin daha da dərinləşməsidir. Bu, İran üçün narahatedici faktordur”.
Onun fikrincə, Azərbaycan üçün isə narahatedici faktor o idi ki, İranın birbaşa Qarabağ erməniləri ilə bir kommunikasiyası var idi, İrandan Ermənistan vasitəsilə Qarabağa silah göndərilirdi:
“İndi bunun qarşısı alındı, Laçında nəzarət-buraxılış məntəqəsi quruldu. Azərbaycanın digər istəyi də odur ki, İran Zəngəzur dəhliz ( Ermənistanın Sünük bölgəsindən keçəcəyi gözlənən ) məsələsinə müdaxilə və Ermənistana bu mənada təzyiq etməsin. Digər problem İranın Azərbaycanda dini şəbəkəsinin qurmasıdır. Azərbaycanın istəyi odur ki, İran bu şəbəkələri yaratmasın, dini ekspansiyadan əl çəksin”.
A.Qasımlının sözlərinə görə, kəskin ritorikasına baxmayaraq, Azərbaycan İranla münasibətlərini heç vaxt tam kəsməyib. “İran tərəfi də bunu gözəl başa düşür. Azərbaycan elitasının və İran rejimin maraqları bir çox məqamlarda üst-üstə düşür və iki ölkə arasında ciddi gərginliyin olmasını zənn etmirəm”.
Yazida səslənən tənqidi fikirlərə, İranın Azərbaycandakı Səfirliyindən münasibət almaq mümkün olmayıb.
Xatırlatma
Yanvarın 27-dəAzərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə silahlı hücum olub. Hücum edən şəxs səfirlik əməkdaşlara atəş açıb. Hücum nəticəsində diplomatik nümayəndəliyin mühafizə xidmətinin rəhbəri Orxan Əsgərov həlak olub, iki mühafizəçi isə yaralanıb. Daha sonra Azərbaycan səfirliyinin əməkdaşları Tehrandan evakuasiya edilib, səfirliyin fəaliyyəti dayandırılıb.
Azərbaycan bu hücumu "terror aktı" adlandırıb. XİN isə vətəndaşları İrana səfərdən çəkinməyə çağırıb. İran səfirliyə silahlı hücumun araşdırılacağını bəyan edib.
Bütün xəbərləri izləyin
BBC: COP29-un baş icraçı direktoru mədən yanacaqlarının təbliği ilə məşğuldur
COP29-un baş icraçı direktoru Elnur Soltanov mədən yanacaqları barədə mümkün müqavilələrin müzakirəsinə dair görüş təşkil edə bilərdi.
BBC-nin məlumatına görə, Soltanov həmin təklifi videobağlantı zamanı "Global Witness" təşkilatının özünü sərmayəçi kimi tanıdan əməkdaşına söyləyib.
"Mən sizin komandanızla onların [SOCAR] komandası arasında əlaqə yaratmaqdan məmnun olaram ki, onlarla müzakirələrə başlaya bilsinlər", - Soltanov "sərmayəçi"yə belə deyib.
Soltanov COP29-un baş icraçı direktoru olmaqla yanaşı, SOCAR İdarə Heyətinin üzvü və Azərbaycan energetika nazirinin müavinidir.
2015-ci il Paris Sazişinin imzalanmasına nəzarət etmiş kosta-rikalı diplomat, BMT təmsilçisi Kristiana Fiqeres belə davranışı qəbuledilməz sayaraq bunu COP prosesinə "xəyanət" adlandırıb.
Xatırlatma
Artıq ikinci ildir ki, BBC COP-a ev sahiblik edən ölkənin pozuntusunu üzə çıxarır. Ötən il BBC-yə sızdırılan bilgilərə görə, BƏƏ neft və qaz sövdələşmələrini irəlilətmək üçün COP28-ə ev sahibliyindən sui-istifadə edib.
Hakimiyyətyönlü media yaxınlarda Azərbaycanın COP29-a sədrliyi əleyhinə növbəti mənfi nəşrlər dalğasının başladılacağını iddia edib. "Report"un bilgisinə görə, belə təbliğatın əsas iştirakçıları Azərbaycana qarşı "ifşaedici" nəşrləri ilə tanınan beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatı "Global Witness" və BBC-dir.
COP29 BMT İqlim Dəyişikliyi Konfransı noyabrın 11-dən 22-dək Bakıda keçiriləcək.
Prezident Əliyev CHP liderinə: 'Yanlışlıqlar olub, keçmişdə qalıb'
Noyabrın 8-də Türkiyədə müxalifətdə olan Cümhuriyyət Xalq Partiyasının (CHP) sədri Özgür Özəl Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevə zəng edib.
Prezidentin mətbuat xidmətinin məlumatına görə, Ö.Özəl İ.Əliyevi Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası, 44 günlük Qarabağ müharibəsində qələbənin dördüncü ildönümü münasibətilə təbrik edib.
"Qarabağın azad olunmasına öz torpaqlarımızın azad olunması qədər sevindik", – deyən partiya sədri Atatürkün "Azərbaycanın kədəri kədərimiz, sevinci sevincimizdir" ifadəsini xatırladıb, - xəbərdə deyilir.
Ö.Özəl CHP-nin Avropa Şurası Parlament Assambleyasında (AŞPA) və Sosialist İnternasionalında Azərbaycanı müdafiə etdiyini bildirib.
Prezident Əliyev isə qeyd edib ki, əvvəllər müəyyən yanlışlıqlar olub, amma bunlar keçmişdə qalıb. O, hakim YAP ilə CHP arasında əməkdaşlığın "müsbət istiqamətdə" cərəyan etdiyini vurğulayıb.
Ö.Özəl vaxtilə Azərbaycanla bağlı bəzi qalmaqallı fikirləri ilə gündəmə gəlib. O, ötən ilin noyabrında CHP-nin 13 illik sədri Kamal Kılıçdaroğlunu əvəzləyib. Türkiyənin AŞPA-dakı nümayəndə heyətinin üzvü olan Ö.Özəl Azərbaycanın həmin qurumda səsvermə hüququnun bərpa edilməsini dəstəkləyib.
Azərbaycanın AŞPA-da səsvermə hüququ bu ilin yanvarında öhdəliklərin icrasının yetərli olmaması əsas gətirilərək dondurulub. Rəsmi Bakı isə qurumla əməkdaşlığı dayandırdığını açıqlayıb.
Türkiyə hakimiyyəti Azərbaycanı Qarabağ müharibəsində dəstəkləyib.
Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatla ərazi bütövlüyünü bərpa edib. Tərəflər sülh sazişi imzalamayıb, sərhədlər demarkasiya olunmayıb.
Paşinyan və Makron Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərini müzakirə ediblər
Noyabrın 7-də Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan və Fransa prezidenti Emmanuel Makron Budapeştdə Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşması prosesi ilə bağlı fikir mübadiləsi aparıblar.
Ölkəsinin sülh gündəminə sadiq olduğunu deyən Paşinyan regional güvənlik və sabitliyin təmin edilməsi istiqamətində atılan addımları vurğulayıb.
Makron iki ölkə arasında sülh sazişinin imzalana biləcəyinə ümidini dilə gətirib.
Yerevandakı diplomatik qaynaqlar hətta 11-ci layihə variantından sonra da tərəflər arasında sülh sazişinin yekun mətni ilə bağlı fikir ayrılıqları qaldığını deyirlər.
"Tərəflərin, hələlik, bir-iki bəndə dair ortaq mövqeyi yoxdur və, təbii ki, rəsmi Bakı ilə müzakirələr davam edəcək", – Ermənistan xarici işlər nazirinin müavini Vahan Kostanyan AzadlıqRadiosunun erməni xidmətinə belə desə də, məhz hansı bəndlərdən bəhs edildiyini açıqlamayıb.
Razılaşdırılmış bəndlər təməlində sazişin imzalanmasının mümkünlüyü, qalan bəndlərin daha sonra da razılaşdırıla biləcəyi barədə Ermənistanın təklifini rəsmi Bakı rədd edib.
N.Paşinyan macarıstanlı həmkarı Viktor Orbanla görüşüb, Avropa İttifaqı, Türkiyə, Gürcüstan, Ukrayna və bir sıra başqa ölkənin liderləri ilə də fikir mübadiləsi aparıb. Sözügedən görüşlər Budapeştdə Avropa Siyasi Birliyinin beşinci toplantısında baş tutub.
Xatırlatma
Ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycanla Ermənistan arasında toqquşmalar doğurub. O dövrdə Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi və civarındakı 7 rayon işğal edilmişdi.
Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və ötən il birgünlük əməliyyatla ərazi bütövlüyünü bərpa edib. Son bir neçə ildə hər iki ölkə arasında həm Avropa İttifaqı, həm də Rusiyanın vasitəçiliyi ilə ayrıca danışıqlar aparılsa da, hələlik, sülh sazişi imzalanmayıb. Danışıqların detalları açıqlanmır. Tərəflər ötən ildən sərhədlərin delimitasiyasına dair birbaşa danışıqlara başlayıblar.
Niderlandda İsraildən gələn futbol azarkeşlərinə hücum çəkilib
Amsterdamda İsrailin "Makkabi" (Təl-Əviv) və yerli "Ayaks" klubları arasındakı oyundan sonra qonaq klubun azarkeşləri hücuma məruz qalıblar. Bu xəbəri "The Times of Israel" yayıb.
İsrail Xarici İşlər Nazirliyi bildirib ki, Amsterdamın fərqli yerlərində baş verən hücumlar zamanı, azı, 10 israilli yaralanıb, iki israilli ilə isə əlaqə saxlamaq mümkün olmayıb. Yaralananların aldığı xəsarət dərəcəsi müəyyənləşdirilir.
Sosial şəbəkələrdə yayılan videogörüntülərdə maskalı bir neçə şəxs əllərində Fələstin bayrağı tutaraq "Azad Fələstin" şüarları səsləndirir. İsrail mediasının bilgisinə görə, bıçaqla silahlanmış basqınçılar bir neçə israillinin pasportunu oğurlayıblar. Hadisə yerinə gələn polis 50-dən çox adamı saxlayıb.
Niderlanda gələn İsrail vətəndaşlarına qaldıqları mehmanxanaları tərk etməmək məsləhət görülüb. Onları vətənə qaytarmaq üçün İsrail Niderlanda bir neçə təyyarə göndərəcək. Ölkə hökuməti Niderland güvənlik qüvvələrini iğtişaşçılara qarşı qətiyyətli və tez hərəkətə keçmələrini və İsrail vətəndaşlarının qorunmasını təmin etmələrini istəyib.
İsrailin BMT-dəki səfiri Denni Danon hadisəni "qırğın" adlandırıb. "Bunlar bizim mübarizə apardığımız radikal terror tərəfdarlarının gerçək simalarıdır", - səfir X sosial şəbəkəsindəki paylaşımında belə yazıb.
Zəfər Günü qeyd edilir
Bu gün, noyabrın 8-i Azərbaycanda İkinci Qarabağ müharibəsi ilə bağlı Zəfər Günü qeyd edilir. Bakıda bir sıra yerlərdə hərbi yürüşlər planlaşdırılır.
Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatla ərazi bütövlüyünü bərpa edib.
2020-ci il noyabrın 8-də Azərbaycan ordusu Dağlıq Qarabağda Şuşa şəhərini geri alıb. Bundan iki gün sonra, noyabrın 10-da Rusiyanın vasitəçiliyi ilə tərəflər arasında atəşkəs bəyanatı imzalanıb.
Tərəflər arasında sülh sazişi imzalanmayıb, sərhədlər demarkasiya olunmayıb. Son illər sülh danışıqları həm Qərbin, həm də Rusiyanın vasitəçiliyi ilə aparılıb.
Azərbaycan XİN noyabrın 8-də yaydığı bəyanatda bildirir ki, Ermənistanla sülh sazişi layihəsi üzrə aparılan ikitərəfli danışıqlarda vacib irəliləyişlər əldə olunub. Ancaq sülh prosesinin uğurla yekunlaşmasının qarşısında çağırış və təhdidlər hələ də qalır.
Bakı sülh müqaviləsinin imzalanması üçün Ermənistan konstitusiyasının dəyişdirilməsində israr edir. Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsinin qərarında isə deyilir ki, ölkə konstitusiyasında Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları yoxdur.
Yerevan bir neçə dəfə sülh sazişini razılaşdırılmış maddələr üzrə imzalamağı təklif edib. Bakı isə bunu real saymır, "yarımçıq sülh"ü qəbul etmədiyini bildirir.
44 günlük müharibədə Azərbaycan tərəfdən 3 minə qədər hərbi qulluqçunun və 100 civarında mülki şəxsin həlak olduğu açıqlanıb.
Bu müharibədə Ermənistanın rəsmi qurumları isə onlar tərəfdən 4 mindən çox hərbi qulluqçu itirdikləri bildirilib.
Qarabağ münaqişəsi Ermənistanın Azərbaycana ərazi iddiaları ilə 1988-ci ildə başlayıb. 1994-cü ildə gerçəkləşən atəşkəs razılaşmasına qədər Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsi və ona bitişik 7 rayonu işğal edilmişdi.
CPJ AzadlıqRadiosunun jurnalistini azadlığa buraxmağa çağırır
Nyu-Yorkda yerləşən Jurnalistləri Müdafiə Komitəsi (CPJ) Azərbaycan hakimiyyətini iqtisadçı və AzadlıqRadiosunun jurnalisti Fərid Mehralızadəni dərhal azad etməyə çağırır. F.Mehralızadə maydan bəri valyuta qaçaqmalçılığı ittihamı ilə həbsdədir. Oktyabrın 30-da AzadlıqRadiosu bəyanat yayaraq Mehralızadənin azadlığa buraxılmasına çağırıb. Radio onun məqalələrini təhlükəsizliyinə görə istinad etmədən dərc edirdi.
"Azərbaycan BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə COP29 konfransına ev sahibliyi etməyə hazırlaşarkən ən azı 15 jurnalist potensial uzunmüddətli həbs cəzaları ilə üzləşir. Fərid Mehralızadənin işi bir daha nümayiş etdirir ki, tənqidi fikirləri olanlar absurd dərəcədə asanlıqla ölkədəki amansız repressiyalara tuş gələ bilirlər", – CPJ-nin Avropa və Mərkəzi Asiya üzrə proqram koordinatoru Gülnoza Səid bildirib: "Azərbaycan hökuməti COP29-dan əvvəl Mehralızadəni və bütün digər haqsız yerə həbs edilmiş jurnalistləri azad edə bilməsə, beynəlxalq qınaqla üzləşməlidir".
Mayın 30-da mülkigeyimlilər Mehralızadəni küçədə tutub başına torba keçirərək zorla maşına mindiriblər. Polis əməkdaşları onun evindən kompüterini, mobil telefonlarını və avtomobilini də müsadirə ediblər.
İyunun 1-də məhkəmə Mehralızadə barəsində həbs-qətimkan tədbiri seçib. O, korrupsiya araşdırmaları ilə tanınan "AbzasMedia" nəşrinə qarşı valyuta qaçaqmalçılığı işi çərçivəsində ittiham olunub. Həm "AbzasMedia", həm də Mehralızadə onun bu nəşrlə əməkdaşlığını təkzib ediblər.
Mehralızadə AzadlıqRadiosu üçün iqtisadi mövzuları işıqlandırırdı. Radionun vebsaytı Azərbaycanda bloklanıb. Jurnalistin həyat yoldaşı Nərgiz Muxtarova CPJ-yə bildirib ki, o, jurnalistikasına və müstəqil mediaya müsahibələrində hökumətin siyasətini tənqid etdiyinə görə həbs olunub.
Avqustda hakimiyyət Mehralızadə və "AbzasMedia" jurnalistlərinə qarşı əlavə yeddi iqtisadi cinayət ittihamı irəli sürüb. Bu ittihamlar üzrə 12 ilədək həbs nəzərdə tutulur.
Azərbaycan 11-22 noyabrda COP29-a ev sahibliyi edəcək. Son bir ildə ölkədə Qərb donorlarından maliyyə vəsaiti almaqda ittiham olunan 14 jurnalist həbsə atılıb. Bütün bunlar Azərbaycanla Qərb arasında münasibətlərin geriləməsi fonunda baş verir.
Azərbaycan hakimiyyəti isə ölkədə siyasi motivli həbslərin olmadığını, fərdlərin konkret cinayətlərə görə saxlanıldığını deyir.
HRW: Hökumətlər mədən yanacağından istifadəni kəskin azaltmalıdır
COP29-a qatılan hökumətlər mədən yanacağından imtina yoluyla istixana qazlarının atmosferə atılmasının həcmini kəskin azaltmalıdır. İnsan haqlarını izləyən təşkilat – "Human Rights Watch" (HRW) öz bəyanatında bunu dilə gətirib.
Milli iqlim planlarının 1.5 dərəcəyə uyğunlaşdırılmasının önəmini vurğulayan həmin insan haqları qurumunun çevrə və insan haqları üzrə direktoru Riçard Pirshaus deyib ki, "kömür, neft və qaz hasilatının artması insan sağlamlığına zərər vurur, belə mədənlərə yaxın yaşayanların haqlarının pozulmasına gətirib çıxarır, çevrənin məhvini sürətləndirir".
O, 11-22 noyabrda Bakıda qlobal iqlim konfransına qatılacaq hökumətlərə səslənərək bildirib ki, iştirakçılar Azərbaycanın ev sahibliyindən yararlanaraq iqlim böhranının aradan qaldırılması və insan haqlarının qorunması istiqamətində səylərin arxa plana atılmasına imkan verməməlidir.
Azərbaycan prezidentinin xarici məsələlər üzrə köməkçisi Hikmət Hacıyev neft ölkələrinə "yararsız ev sahibləri" damğasının vurulmasını riyakar oyun adlandırıb. Azərbaycan hakimiyyəti ölkədə siyasi motivli həbslərin olmadığını, fərdlərin konkret cinayətlərə görə saxlanıldığını bildirir.
Koalisiya hökumətinin dağılması Almaniyada yeni seçkilərə yol açacaq?
Almaniyanın koalisiya hökuməti dağıldı. Olaf Şolts martda növbədənkənar seçkilər keçirmək üçün hökumətə güvən məsələsini parlamentdə səsverməyə çıxaracaq. AzadlıqRadiosu bu xəbəri yayarkən DW-nin bilgisinə dayanır. "İşıqfor koalisiyası" kimi tanınan hökumətə sosial-demokratlar, azad demokratlar və yaşıllar daxil idi.
Bir müddət əvvəl O.Şolts azad demokratlardan olan maliyyə naziri Kristian Lindneri istefaya göndərib. Buna azad demokratların iqtisadiyyata aid proqram sənədi səbəb olub. Koalisiya üzrə tərəfdaşların sərt tənqidinə məruz qalan sənəddə iqlim tələblərinin zəiflədilməsi ilə yanaşı, şirkətlərin vergi yükünün, subsidiya və sosial ödənişlərin azaldılması nəzərdə tutulurdu.
"Məntiqəuyğun, amma gərəksiz"
Lindner isə koalisiya hökumətinin dağılmasında Şoltsu günahlandırır. Növbədənkənar seçkilərin keçirməsini təklif edən sabiq nazir ölkənin 2024-cü il büdcəsini qəbul etməyə və seçkilərədək keçid hökumətində qalmağa razılığını vermişdi.
Yaşılları təmsil edən vitse-kansler Robert Habek maliyyə nazirinin istefaya göndərilməsini "məntiqəuyğun, amma gərəksiz" addım adlandırıb.
Növbədənkənar seçkilər baş tutmasa, indiki hökumət gələn il sentyabrın 25-dək hakimiyyətdə olacaq.
Almaniya prezidenti parlamenti iki halda buraxa bilər: Kansler deputatların dəstəyini itirəndə və Bundestaq səsvermə nəticəsində hökumətə güvənməyəndə. Almaniyanın müasir tarixində birinci hal baş verməsə də, ikinci hal üç dəfə gerçəkləşib: 1972-ci, 1983-cü və 2005-ci illərdə.
ABŞ-da respublikaçılar Senata nəzarəti geri aldılar
ABŞ-da Respublikaçılar partiyası noyabrın 5-də keçirilən seçkilər zamanı azı 52 yer qazanaraq Senata nəzarəti bərpa edib, - "The Associated Press" xəbər verir.
Senatorların üçdə biri yenidən seçilib. Son məlumatlara görə, respublikaçılar Qərbi Virciniya, Montana və Ohayo ştatlarında qalib gələrək demokratların yerlərini tutublar. Səslərin sayılması davam edir, altı ştatda nəticələr hələ açıqlanmayıb. Proqnozlara görə, respublikaçıların onlardan ən azı ikisində qazanmaq şansı var.
Konqresin yuxarı palatasında - hər ştatdan iki nümayəndənin seçildiyi Senatda ümumilikdə 100 yer var. Hər iki ildən bir Senatın üçdə biri yenilənir. Son dörd ildə Senata demokratlar nəzarət edirdi.
Nümayəndələr Palatasına seçkilərin nəticələri də daxil olmaqdadır. Aşağı palata iki ildən bir tam yenilənir: 435 yerin hamısı. İndi orada çoxluq respublikaçılara məxsusdur və onlar bunu qorumaq niyyətindədirlər. Hazırda, son səs sayımına görə, onların 201, demokratların isə 182 yerləri var. Daha 51 yer üzrə nəticələr gözlənilir. Kimin çoxluğa sahib olacağı, hələlik, qeyri-müəyyəndir.
ABŞ prezident seçkilərində də respublikaçı namizəd Donald Tramp qalib gəlib. Respublikaçılar Konqresin hər iki palatasına nəzarəti ələ keçirsələr, onun öz siyasətini həyata keçirməsi xeyli asanlaşacaq.
Müsavat üzvü şərti cəza ilə həbsdən buraxıldı: 'Heç kim adımı çəkməyib'
Müsavat Partiyasının üzvü, uzun illər Almaniyada siyasi mühacir həyatı yaşamış Mehdi Xəlilbəyli 9 ay həbsdə saxlanandan sonra noyabrın 6-da şərti cəzayla azadlığa çıxıb. Səbail Rayon Məhkəməsinin hökmüylə ona, 2 il sınaq müddəti olmaqla, 3 il 2 ay 29 günlük şərti cəza verilib.
M.Xəlilbəyli 2003-cü ilin oktyabrında Azərbaycanda prezident seçkisi ilə əlaqədar etirazlar vaxtı yaşanan hadisələrə görə suçlanır. Ona Cinayət Məcəlləsinin 220-ci (kütləvi iğtişaşlarda iştirak), 221-ci (xuliqanlıq) və 315-ci (hakimiyyət nümayəndəsinə qarşı zor tətbiqi) maddələrilə ittiham verilib. Uzun illər həmin maddələrlə axtarışda olan M.Xəlilbəyli bu ilin əvvəlində Azərbaycana gələrkən, hava limanında saxlanılıb.
M.Xəlilbəylinin işində 13 nəfər zərərçəkmiş qismində tanınıb. Onların arasında bir neçə ildir fəaliyyəti dayandırılmış “Lider” telekanalının əməkdaşı Sahil Kərimli də var. Cinayət işinin materiallarında iddia olunur ki, 2003-cü ildə sözügedən hadisələr zamanı həmin şəxslər xəsarət alıblar.
M.Xəlilbəyli özünü təqsirli bilmir. Noyabrın 6-da hökmdən öncə son sözündə də deyib ki, 4 ay sürən məhkəmə boyunca heç kim əleyhinə ifadə verməyib: “Əgər kimsə mənim hansısa cinayətdə iştirakım barədə nəsə deyibsə, adım keçibsə, nə cəza versəniz, razıyam. Qanun qarşısında boynumuz qıldan incədir. Heç kim mənim adımı çəkməyib. Xahiş edirəm, ədalətli qərar qəbul edəsiniz”.
O, məhkəmə iclaslarından birində deyib ki, artıq Azərbaycanda yaşamaq istəyir, Almaniyadan da bu üzdən qayıdıb.
Xatırlatma
Müsavat Partiyası Avropa Koordinasiya Mərkəzinin (AKM) üzvü olan M.Xəlilbəyli 2019-cu ildə Almaniyada qanunsuz miqrasıya hallarının təşkili (mühacir alveri) ilə bağlı araşdırmalar çərçivısində tutulmuş, 2020-ci ilin yanvarında azadlığa buraxılmışdı.
2003-cü ilin oktyabr hadisələrindən sonra Azərbaycanda kütləvi həbslər yaşanmışdı. Həbs olunanlar arasında Müsavat Partiyasının keçmiş başqanı Arif Hacılı, Ümid Partiyasının sədri İqbal Ağazadə, “Yeni Müsavat” qəzetinin baş redaktoru Rauf Arifoğlu və digərləri vardı.
Bələdiyyə seçkiləri gələn ilə qaldı
Azərbaycanda bələdiyyə seçkilərinin dəqiq tarixi noyabrın axırında açıqlanacaq.
"Turan"ın məlumatına görə, bunu noyabrın 6-da Mərkəzi Seçki Komissiyasının (MSK) iclasında qurumun rəhbəri Məzahir Pənahov deyib.
Onun sözlərinə görə, istənilən halda seçkilərin gələn il yanvarın 25-dən sonra keçirilməsi daha məqsədəuyğundur.
Azərbaycanda bu ilin sonunda bələdiyyə seçkilərinin keçirilməsi gözlənirdi. Mövcud qanunvericiliyə görə, seçkilər səsverməyə azı 60 gün qalmış elan edilməlidir.
Azərbaycanda son bələdiyyə seçkiləri isə 2019-cu il dekabrın 23-də keçirilib. Seçki Məcəlləsinə görə, bələdiyyələrin səlahiyyəti 5 ildir və bu müddətdən gec olmayaraq seçki keçirilməlidir. Bəzi siyasi təhlilçilər və hüquqşünaslar bələdiyyə seçkilərinin vaxtında keçirilməməsini qanunsuz sayırlar.
Milli Məclisin bəzi üzvləri isə bu barədə tənqidlərə cavab verərkən bu gecikməni noyabrın 11-dən 22-nə kimi Bakıda keçiriləcək BMT İqlim Konfransı (COP29) ilə izah ediblər.
Üstəlik, bu il bəzi bələdiyyələrin birləşdirilməsi ilə bağlı qanun layihəsi də hazırlanıb. Milli Məclisin birinci oxunuşda qəbul etdiyi layihəyə əsasən, Azərbaycanda 1 min 400 bələdiyyənin birləşdirilməsi yolu ilə ölkə ərazisində onların ümumi sayının 684-ə endirilməsi nəzərdə tutulub.
Xanımı Polad Aslanovun cərimə otağına salındığını deyir
xeberman.com saytının həbsdə olan rəhbəri Polad Aslanovun 15 saylı cəzaçəkmə müəssisəsinə köçürüldükdən sonra cərimə otağına (kars) salındığı bildirilir.
Bu barədə onun həyat yoldaşı Gülmira Aslanova məlumat verib.
G.Aslanovanın sözlərinə görə, Penitensiar Xidmətdən bunu həyat yoldaşının aclıq aksiyası keçirdiyi üçün təcrid vəziyyətdə olması zəruriyyəti ilə izah ediblər. Onun iddiasına görə, amma Xidmətdən vurğulanıb ki, sanitar hissəsində yerin olmadığından belə bir tədbir görülüb.
G.Aslanova isə düşünür ki, P.Aslanovu aclıq aksiyası keçirdiyinə görə cəzalandırırlar.
O, həmçinin qeyd edib ki, noyabrın 6-da səhər ərinin vəziyyətini öyrənmək üçün cəzaçəkmə müəssisəsinə getsə də, onunla görüşə icazə verilməyib.
P.Aslanovun noyabrın 4-dən siyasi məhbuslara azadlıq tələbi ilə aclıq elan etdiyi bildirilir. Yaxınlarının sözlərinə görə, bundan sonra o, 1 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsindən 15 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsinə köçürülüb.
Hələlik, bütün bu deyilənlərə Penitensiar Xidmət və başqa rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.
P.Aslanov 2019-cu ilin iyun ayında saxlanılıb. O, Cinayət Məcəlləsinin 274-cü (dövlətə xəyanət) maddəsi ilə həbs edilərək 16 il azadlıqdan məhrum edilib.
Aslanov ittihamları qəbul etmir və həbsini jurnalist fəaliyyəti ilə əlaqələndirir. Sonradan Ali Məhkəmə Aslanovun həbs müddətini 13 ilə qədər azaldıb.
Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında təqribən 300 siyasi məhbus var. Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir. Onların deməsinə görə, həmin siyahılarda yer alanlar sırf törətdikləri əmələ görə məsuliyyətə cəlb ediliblər.
Gürcüstan məhkəməsi 14 məntəqədə səsvermə nəticələrinin ləğvi ilə bağlı müraciəti rədd edib
Noyabrın 6-da Gürcüstanın Qori şəhər Məhkəməsi bir sıra seçki məntəqəsindəki nəticələrin ləğvi ilə bağlı şikayəti rədd edib.
Müşahidəçilərdən ibarət "Səsim" koalisiyası 1131 seçki məntəqəsində 900-dən çox qanun pozuntusunun baş verdiyini bildirib.
Qori şəhər Məhkəməsinə müraciət edən müşahidəçilər 14 seçki məntəqəsində səsvermə nəticələrinin ləğv edilməsini istəyiblər.
Hakim Nino Qoqaşvili beşsaatlıq dinləmələrdən sonra bu şikayəti rədd edib.
Tetritskaroda isə hakim Vladimir Kuçua "Gənc Hüquqşünaslar Assosiasiyası" vətəndaş qrupunun təqdim etdiyi sübutlar əsasında 30 seçki məntəqəsindəki nəticələrin ləğvinə qərar verib.
Mərkəzi Seçki Komissiyası (MSK) qərarı əsassız sayaraq etirazını bildirib. Bununla razılaşmayan müxalifət MSK-nın qərarını Apellyasiya Məhkəməsinə daşıyıb.
Müxalif qruplar Kuçuanı hakim partiyaya qarşı çıxan "nadir, cəsarətli hakim" kimi alqışlayaraq yeni seçkilərin keçirilməsini hədəfləyən nümayişləri sürdürəcəyini açıqlayıb.
"Yaxın gün və həftələrdə bizim vəzifəmiz Tbilisini insanlarla doldurmaqdır. Bütün əsas meydan, küçə və prospektlər insanlarla dolu olmalıdır", - "Dəyişiklik uğrunda Koalisiya"nın liderlərindən Nika Meliya belə deyib.
Apellyasiya Məhkəməsi hər iki şəhərdə - Qori və Tetritskaroda seçki günü qanun pozuntuları barədə məhkəmə qərarlarından şikayətlərə baxacaq.
Xatırlatma
Rəsmi bilgilərə görə, hakim "Gürcü arzusu" seçkidə səslərin 54 faizini toplayıb. Müxalifətin iki exit-poll-u hakim partiyanın 42 faiz səs yığdığını bildirib. Həmin sorğularda dörd müxalif partiyanın, açıq-aşkar, səs çoxluğu qazandığı deyilsə də, Gürcüstan MSK-sı bütün müxalifət qüvvələrinin toplam 37 faiz səs topladığını bəyan edib.
ATƏT, Avropa Şurası, Avropa Parlamenti və NATO-nun birgə bəyanatında deyilir ki, "bərabər olmayan rəqabət ortamı, basqı və gərginlik seçkilərə kölgə salıb". Seçki günü səslərin satın alınmasına, eyni şəxsin təkrar bülleten atmasına, fiziki zorakılıq və hədə-qorxu hallarına rast gəlindiyinə də diqqət çəkilib.
HRW Aİ liderlərini Azərbaycan hakimiyyətinə təzyiq göstərməyə çağırır
Avropa İttifaqının (Aİ) Bakıda COP29 iqlim konfransına qatılan liderləri siyasi ittihamlarla saxlananların məsələsini Azərbaycan hakimiyyəti qarşısında birbaşa qaldırmalı, onların azadlığa buraxılmasına çalışmalıdır. Belə bir çağırışla noyabrın 6-da "Human Rights Watch" daxil olmaqla 17 beynəlxalq insan haqları təşkilatı çıxış edib.
Bəyanatda deyilir ki, son iki ildə Azərbaycan hökuməti tənqidçilərinə hücumu gücləndirib. Aİ indi COP29-un yaratdığı nadir beynəlxalq fürsətdən yararlanaraq açıq danışmalı, ölkədəki vətəndaş cəmiyyəti, müstəqil media, insan haqları müdafiəçiləri üçün konkret yaxşılaşmaya nail olmalıdır.
İnsan haqları qurumları bildirirlər ki, Azərbaycan hökuməti tənqidçilərini siyasi motivli həbslər, saxta kriminal ittihamlarla hədəfə alır. Eləcə də qeyri-hökumət təşkilatlarına qarşı xeyli məhdudlaşdırıcı qanunları işə salır. Belə bir "alçaldıcı" sistem isə müstəqil fəalların, media və insan haqları müdafiəçilərinin işini görməsi üçün qanuni yollardan məhrum edir.
Anlaşma Memorandumunun yaratdığı öhdəliklər
Bəyanatda deyilir ki, Aİ Azərbaycanla enerji əməkdaşlığı daxil olmaqla iqtisadi və siyasi əlaqələrinə konkret insan haqları öhdəliklərini salmalıdır. Azərbaycanın Aİ-nin "Şərq tərəfdaşlığı" təşəbbüsünün üzvü olaraq belə öhdəlikləri var. Həmçinin ölkənin dövlət büdcəsinin mədən yanacağından asılılığı, 2022-ci ildə imzalanmış Aİ-Azərbaycan Anlaşma Memorandumunun siyasi təsir üçün ciddi alət olduğu vurğulanır.
"Aİ hakimiyyətə siyasi və diplomatik təsir göstərərək bu tərəfdaşlığın Aİ-nin xarici siyasətdə insan haqlarını müdafiə öhdəliklərinə uyğun gəlməsini təmin etməlidir", – bəyanatda vurğulanır.
İnsan haqları qurumları Azərbaycanda son iki ildə iqtisadçı, antikorrupsiya eksperti Qubad İbadoğlunun, insan haqları fəalı Anar Məmmədlinin, eləcə də azı 11 müstəqil jurnalist və media işçisinin müxtəlif saxta ittihamlarla saxlandığını vurğulayır. İki tədqiqatçı və sülh fəalı isə vətənə xəyanət ittihamı ilə həbs olunub.
Bəyanatda deyilir ki, Aİ liderləri Azərbaycan hakimiyyəti qarşısında siyasi motivlərlə saxlananların işlərini qaldırmalıdırlar. Q.İbadoğlu, A.Məmmədli, media eksperti Ələsgər Məmmədli, jurnalist Hafiz Babalı, iqtisadçı Fazil Qasımov, siyasi fəal Famil Xəlilov kimi müalicəyə ehtiyacı olanların işinə xüsusi önəm verilməlidir. Eləcə də təcridxanada işgəncə və pis rəftar iddialarını ictimailəşdirəndən sonra təhdid olunduğu bildirilən "AbzasMedia" direktoru Ülvi Həsənlinin işi qabardılmalıdır.
Aİ liderlərini Azərbaycanda olarkən çağırırlar ki, siyasi dəstək nümayişi kimi insan haqları müdafiəçiləri, jurnalistlər, müstəqil vətəndaş cəmiyyəti təmsilçiləri ilə görüşsünlər.
Bəyanatı "Amnesty International", Jurnalistləri Müdafiə Komitəsi, Avropa Jurnalistlər Federasiyası, "Freedom Now" və digər qurumlar imzalayıb.
Azərbaycan hakimiyyətinin bu bəyanata münasibəti bəlli deyil. Ancaq indiyədək hakimiyyət təmsilçiləri oxşar tənqidləri rədd edib, ölkəyə qarşı məqsədli qarayaxma kampaniyası aparıldığını deyiblər.
Son bir ildə saxlanan jurnalist və fəallar, əsasən, qaçaqmalçılıqda ittiham olunurlar. Özləri isə ittihamları qurama sayır, peşə fəaliyyətləri ilə əlaqələndirirlər.
Yerevan Aİ-dəki səfirinin azərbaycanlı həmkarı tərəfindən hədələndiyini bildirir
Ermənistanın Avropa İttifaqındakı (Aİ) səfiri Tiqran Balayanın bu yaxınlarda Brüsseldə keçirilən tədbirdə azərbaycanlı həmkarı Vaqif Sadıqov tərəfindən təhdid olunduğu bildirilir. Bunu Ermənistan xarici işlər nazirinin müavini Paruyr Ovannisyan noyabrın 4-də yerli mediaya deyib.
Onun sözlərinə görə, təhdid və təhqirlər bir diplomatik qəbulda baş verib, Ermənistan tərəfi Belçika hakimiyyəti və Aİ-ni insidentlə bağlı bilgiləndirib.
"İnsident üzrə araşdırma aparılır", – Ovannisyan jurnalistlərə deyib.
İnsident haqda ilk olaraq "Politico" nəşri yazıb, Balayan deyib ki, Sadıqov tədbirdə onu hədələyib. Brüsseldəki Ermənistan səfirliyi isə Belçika paytaxtındakı digər diplomatik missiyalara rəsmi şikayət göndərib.
Hadisənin Brüsseldəki "Tangla" otelində Türkiyə səfirliyinin ölkənin milli bayramı şərəfinə təşkil etdiyi qəbulda baş verdiyi iddia olunur. Nəşr Sadıqovun iddiaları təkzib etdiyini, onları "gülünc" adlandırdığını yazıb.
Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi, hələlik, bu deyilənlərə münasibət açıqlamayıb.
Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatla ərazi bütövlüyünü bərpa edib. Ancaq Ermənistanla sülh sazişi imzalamayıb, sərhədlər demarkasiya olunmayıb.
Hazırda iki ölkə arasında sülh danışıqları davam edir.
Moskva yük aviareyslərində partlayışlar hazırlamaqda şübhəli bilinir
Şimali Amerikaya uçmalı olan yük və ya sərnişin təyyarələrində yanğın törətməyə yönəlmiş əməliyyatın arxasında Rusiya dayanır.
"The Wall Street Journal" bu haqda xəbəri Qərbin təhlükəsizlik rəsmilərinə istinadla yayıb.
Qəzet noyabrın 5-də xəbər yayıb ki, iyulda Britaniyanın Birminhem və Almaniyanın Leypsiq şəhərlərində qlobal yükdaşıma şirkəti DHL-in deposunda alışan qurğular Rusiyanın planının sınaq mərhələsi olub.
Keçən ay Polşa polisi məlumat yaymışdı ki, ABŞ və Kanadaya göndərilməsi planlanan və depolarda alışan bağlamalarla əlaqədar təhqiqatın nəticəsi olaraq dörd nəfər saxlanıb.
Məlumata görə, qrupun məqsədi kamuflyaj olunmuş partlayıcıları və təhlükəli materialları sabotaj məqsədilə ilk öncə Avropa İttifaqı ölkələrinə və Böyük Britaniyaya göndərmək olub. Amma sınaqlardan sonra belə bağlamaların ABŞ və Kanadaya göndərilməsi planlanıbmış.
Polşa polisi bunun arxasında xarici kəşfiyyatın durduğunu desə də, Rusiyanın adını çəkməyib.
Litva prezidentinin milli təhlükəsizlik müşaviri Kyastutis Budris isə noyabrın 5-də "Reuters"ə deyib ki, bu, NATO ölkələrinə qarşı əməliyyat olub və bunu Rusiyanın hərbi kəşfiyyatı planlayıb.
Rusiya məsələyə hələ ki münasibət bildirməyib.
Bu xəbər ABŞ-də prezident seçkiləri keçirilən gün yayılsa da, "The Wall Street Journal" xəbəri seçkilərlə əlaqələndirməyib.
Rusiya bundan öncə Ukraynaya hərbi yardım edən Avropa ölkələrində təxribatlar törədib.
İsrailin baş naziri müdafiə naziri Qalantı istefaya göndərib
İsrail hökumətinin başçısı Benyamin Netanyahu müdafiə naziri Yoav Qalantı vəzifəsindən azad edib, ona artıq etimad göstərmədiyini bildirib.
Qalantın əvəzinə hərbi idarəyə rəhbərlik xarici işlər naziri İsrael Katza həvalə edilib. Xarici siyasət idarəsinə isə bundan sonra hökumət üzvü Qideon Saar rəhbərlik edəcək.
"Müharibənin ilk aylarında etimadın olmasına və işin fayda verməsinə baxmayaraq, son aylarda müdafiə naziri ilə aramdakı bu etimad, təəssüf ki, sarsıldı", - Netanyahu istefaya münasibət bildirərkən vurğulayıb. O, həmçinin bildirib ki, Qalant bütün nazirlər kabinetinin qərarlarına zidd qərarlar verir, açıqlamalarla çıxış edirdi.
Y.Qalant da çərşənbə axşamı istefasını şərh edib. "İsrail dövlətinin təhlükəsizliyi həmişə mənim həyatımın işi olub və olacaq", - keçmiş müdafiə naziri vurğulayıb.
"Reuters"in məlumatına görə, hər ikisi sağçı "Likud" partiyasından olan Netanyahu və Qalant Fələstinin HƏMAS qruplaşmasına qarşı İsrail ordusunun Qəzza zolağındakı əməliyyatının gələcək hədəfləri barədə bir neçə aydır mübahisə edirlər. HƏMAS İsrailin özündə, ABŞ və Avropa İttifaqında terrorçu kimi tanınır. Əməliyyat 2023-cü il oktyabrın 7-də cihadçıların İsrailin cənubuna hücumundan dərhal sonra başlayıb. O zaman 1200-dən çox insanın öldürüldüyü, daha 250-dən çox insanın girov götürülərək Qəzzaya aparıldığı bildirilir.
Rusiyaya casusluqda suçlanan Nəzakət Məmmədovaya 13 il həbs cəzası kəsilib
Müxtəlif televiziya kanallarında, saytlarda siyasi şərhçi kimi çıxış edən Nəzakət Məmmədovaya dövlətə xəyanət ittihamıyla 13 il həbs cəzası kəsilib. Bugünlərdə Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində ona hökm oxunub.
46 yaşlı N.Məmmədova Rusiyanın xüsusi xidmət orqanlarıyla əməkdaşlıqda suçlanır. Cinayət işinin materiallarında iddia edilir ki, N.Məmmədova tapşırıqla “jurnalist”, “siyasi şərhçi” adı altında pərdələnib.
O, həm də Youtube-da “Alfa TV” adlı kanalın rəhbəri idi və burada aşkar şəkildə rusiyayönümlü materiallar yayımlanırdı. İttihama görə, sözügedən kanalın yaradılması, orada müsahibələrin təşkili və başqa materialların yayımı da ona verilən tapşırıqların tərkib hissəsi olub.
İddia olunur ki, N.Məmmədova mütəmadi Moskvaya gedib, orada məxfi görüşlər keçirib, gördüyü işlərin müqabilində ona pullar göndərilib. Lakin köçürülən pullar öz adına yox, başqalarının adına bankdan çıxarılıb.
N.Məmmədovanın başqa şəxsləri də Rusiyanın xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşları ilə görüşdürməyə çalışması da ittihamda yer alıb.
Amma N.Məmmədova dövlətə xəyanət ittihamını qəbul etmir. O, təqsirsiz olduğunu vurğulayıb. Deyib ki, Moskvaya konfranslara gedib, müəyyən kanallarda çıxış edib, aldığı pullar da buna görə ödənilən qonorarlar, ezamiyyət xərcləri olub: “Gizli pul almaq niyyətim olsaydı, elə nağd şəkildə alıb gətirərdim. Keçmiş həyat yoldaşımın mənim gəlirimi bilməsini istəmirdim. Ona görə gələn pulu başqalarının adına götürmüşəm”.
N.Məmmədovanı 2023-cü ilin oktyabrında Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin (DTX) əməkdaşları saxlayıb. Onun işi üzrə istintaq da bu qurumda aparılıb.
N.Məmmədova özü də vaxtilə DTX-da işləyib.
Rusiya və İranın seçki dezinformasiyası barədə ABŞ-ın xəbərdarlığı
ABŞ-ın kəşfiyyat və güvənlik rəsmiləri Rusiya və İranı seçkilər zamanı amerikalılar arasında nifaq salmaq üçün geniş kiberhücum və dezinformasiya kampaniyaları aparmaqda suçlayıblar. Milli Kəşfiyyat İdarəsinin, FTB-nin və ABŞ Kibergüvənlik və İnfrastrukturun Qorunması Agentliyinin birgə məlumatında belə deyilir.
Rusiyaya bağlı şəxslər seçkilərin legitimliyini zəiflətmək, seçki prosesi ilə bağlı seçicilərə qorxu aşılamaq, siyasi baxışlarına görə amerikalıların bir-birinə qarşı zor işlədə biləcəyi mövzularda saxta video və məqalələr hazırlayırlar.
"Zorakılığa həvəsləndirmə riski"
"Bu cəhdlər seçki komissiyası əməkdaşlarına qarşı zorakılığa həvəsləndirmə riski də daşıyır", - bəyanatda belə deyilir.
Yayılan saxta məqalələrin birində iddia edilir ki, hər iki namizədin mübarizə aparacağı mübahisəli ştatlarda ABŞ rəsmiləri seçki qutularına bülletenlər atacaq və dezinformasiya taktikasından yararlanacaqlar. Bir videomüsahibədə isə Arizonada seçkiləri saxtalaşdırmaqdan ötrü xaricdə saxta bülletenlərin hazırlandığı və seçki siyahılarının Harrisin xeyrinə dəyişdirildiyi iddia edilir.
Arizona ştatının rəhbəri videoda deyilənləri təkzib edərək onları saxta adlandırıb.
Dövlət agentliklərinin bəyanatında Rusiya "ən canlı təhlükə", İran "xarici təsirlərin önəmli təhdidi" adlandırılıb.
Bəyanatda Trampın seçki kampaniyasına kölgə salmaq üçün İranın zərərli kiberfəaliyyətlər gerçəkləşdirdiyinə də diqqət çəkilir.
Seçicilərə üz tutan rəsmilər bilgiləri güvənli və rəsmi qaynaqlardan əldə etməyə çağırıblar.
İran və Rusiya ABŞ-dakı seçkilər zamanı hər hansı dezinformasiya kampaniyasına qatıldıqlarını təkzib edib.
Azərbaycan prezidenti Qırğızıstana gedib
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev noyabrın 5-də Türk Dövlətləri Təşkilatı (TDT) dövlət başçılarının XI Zirvə görüşündə iştirak etmək üçün Qırğızıstan Respublikasına səfər edib.
Noyabrın 6-da Bişkekdə Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) XI zirvə görüşü keçiriləcək.
TDT-dən bildirilib ki, sammit "Türk dünyasının gücləndirilməsi: İqtisadi inteqrasiya, dayanıqlı inkişaf, rəqəmsal gələcək və hər kəs üçün təhlükəsizlik" mövzusunda gerçəkləşdiriləcək. Görüşdə təşkilata üzv və müşahidəçi ölkələr arasında çoxtərəfli əməkdaşlıq məsələləri ilə yanaşı, regional və qlobal siyasi-iqtisadi inkişaf prosesləri ilə bağlı müzakirələrin də yer alacağı gözlənir. Toplantının yekunu olaraq dövlət başçılarının Bişkek Bəyannaməsi qəbul edilə bilər.
TDT 2009-cu ildə yaradılıb. Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Özbəkistan qurumun üzvləridir.
Gürcüstan müxalifəti gündəlik etiraz aksiyalarına başladığını elan edib
Bu gündən Gürcüstan müxalifətinin aksiyaları gündəlik olacaq. Bunu "Dəyişikliklər uğrunda Koalisiya"nın liderlərindən biri Nika Meliya Gürcüstan parlamentinin binası qarşısında keçirilən mitinqdə deyib.
Onun sözlərinə görə, onlar "rejimi devirəcək bir güclü etiraz hərəkatı" yaratmaq niyyətindədirlər. Sabah, noyabrın 5-də aksiya iştirakçıları Tbilisi İdman Sarayında toplaşacaqlar.
"Hər gün küçədə olacağıq. Heç kim buraya [parlamentə] girə bilməyəcək qədər çox olmalıyıq, ancaq yalnız Rustavelidə dayanmaq kifayət deyil, biz bütün prospektlərdə dayanmalıyıq", - Meliya deyib.
Ehtimallara görə, müxalifət şəhərin əsas nəqliyyat arteriyalarını bağlamağı planlaşdırır. Bu gün müxalifətçilər xəbərdarlıq aksiyası keçiriblər. Onlar Tbilisinin mərkəzindəki Barataşvili körpüsündə nəqliyyatın hərəkətini dayandırıblar, daha sonra Marcanişvili meydanına doğru yürüş ediblər.
Etirazçılara Tbilisiyə gələn isveçli ekofəal Qreta Tunberq dəstək verib. O, Gürcüstan parlamentinin binası qarşısındakı aksiyaya qoşulub.
28 oktyabr
"Alternativimiz yoxdur"
Tbilisidə hakim "Gürcü arzusu" partiyasının parlament seçkilərindəki qələbəsini tanımayan müxalifət tərəfdarlarının mitinqi keçirilib. "Paper Kartuli" Telegram kanalının məlumatına görə, etirazçılar parlament binasının qarşısına toplaşaraq Rustaveli prospektini bağlayıblar.
Bundan əvvəl parlamentə keçən dörd müxalifət partiyasının hamısı "Gürcü arzusu"nun 54 faizə yaxın səs toplayaraq qalib gəldiyi seçkilərin nəticələrini tanımaqdan imtina edib. Bir çox müxalif siyasətçilərin fikrincə, nəticələr saxtalaşdırılıb. Gürcüstan prezidenti Salome Zurabişvili də səsvermənin nəticələrini tanımadığını bildirib.
Zurabişvili mitinqdə toplaşanlar qarşısında çıxış edib. O, Qərb liderləri ilə danışdığını və onların da seçkilərin qeyri-legitim olması ilə razılaşdıqlarını söyləyib. "Biz sizin konstitusion səsvermə hüququnuzu qorumaq üçün mübarizə aparacağıq. İndi bədbinlik vaxtı deyil, indi vacib olanı sakit və başımızı qaldıraraq səslərimizi qorumaqdır", - Gürcüstan prezidenti bildirib.
"And içə bilərəm ki, bu Avropa yolunun sonuna qədər və biz Avropanın qapılarına çatana qədər sizinlə olacağam. Bu, təkcə arzumuz deyil, reallıq və gələcəkdir, bizim alternativimiz yoxdur",- o, sözlərinə əlavə edib.
Müxalifət nümayəndələri təkrar seçkilərin keçirilməsini tələb ediblər. "Birlik-Milli Hərəkat" partiyasının liderlərindən biri Giorgi Vaşadze hesab edir ki, seçkilər beynəlxalq müşahidəçilərin nəzarəti altında keçirilməlidir.
Rusiyanın dövlət xəbər agentlikləri - TASS və "RİA Novosti" yazır ki, guya, "kütləvi etirazlar zamanı təxribatların təşkili üçün Ukraynada təlim keçmiş snayperlər" Tbilisiyə gəliblər. Lakin Gürcüstan və beynəlxalq medianın hadisə yerindən verdiyi məlumata görə, mitinqdə vəziyyət kifayət qədər sakit olub, qarşıdurma və həbslər qeydə alınmayıb.
Yerli vaxtla saat 21:30 radələrində mitinqin başa çatdığı elan edilib, sonda Gürcüstan və Avropa İttifaqının himnləri səsləndirilib.
"Mapchecking" xidmətinin hesablamalarına görə, aksiyada 15 minədək insan iştirak edib.
Xəzərdə Azərbaycan və İranın birgə təlimi keçirilib
Xəzər dənizinin İrana mənsub hissəsində bu ölkə ilə Azərbaycanın Hərbi Dəniz Qüvvələrinin bir qrup şəxsi heyəti və gəmisinin iştirakı ilə "AZIREX-2024" birgə taktiki təlimi keçirilib.
Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin noyabrın 4-də yaydığı məlumata görə, əvvəlcə "Dənizdə axtarış-xilasetmə" təliminin məqsədi və icra olunacaq tapşırıqlarla bağlı brifinq təqdim edilib, qarşılıqlı müzakirələr aparılıb: "Təlimdə gəmi qəzaları zamanı xilasetmə və tibbi yardım tədbirlərinin həyata keçirilməsi, axtarış-xilasetmə əməliyyatları, habelə gəmi təhlükəsizliyinin təmin olunması üzrə fəaliyyətlər icra edilib".
Ötən il dekabrında İran Hərbi Dəniz Qüvvələri (HDQ) Ordusunun komandanı kontr-admiral Şəhram İrani Azərbaycanda səfərdə olmuşdu. Onun Azərbaycandan olan həmkarı Sübhan Bəkirovla görüşündə Xəzər dənizində birgə təlimlərin keçirilməsinin vacibliyindən bəhs edildiyi açıqlanmışdı.
Hazırda İranla Azərbaycan arasında yaxınlıq müşahidə edilməkdədir. Halbuki əvvəlki illər bu iki ölkə arasında müəyyən gərginliklər yaşanmışdı.
Xatırlatma
Bundan əvvəlki illər hər iki ölkənin bir-birinin sərhədinə yaxın ərazidə hərbi təlimlər keçirməsi qarşılıqlı narazılıqlara səbəb olmuşdu. Hətta ötən il yanvarın 27-də Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə "Kalaşnikov" avtomatı ilə silahlı hücum da oldu. Hədisə nəticəsində səfirliyin bir əməkdaşının həlak olduğu, ikisinin isə xəsarət aldığı açıqlandı. Bundan sonra səfirliyin işçiləri Azərbaycana təxliyə edildi.
Ardınca da Azərbaycanda bir çox həbslər oldu. Saxlananlar ən müxtəlif ittihamlarla (ən çox da narkotiklə) üzləşsələr də, hökumətə yaxın media orqanlarında onlar "İran casusu" kimi təqdim edilirdilər. Hərçənd onların yaxınları bununla dini kəsimdən olan bir çox şəxslərin şərləndiyini dedilər. Amma xüsusilə son aylar hər iki tərəfin rəsmiləri bir-biriləri ilə əməkdaşlığa dair fikirlər səsləndirirlər. Bu ilin iyulunda Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin fəaliyyəti bərpa edilib.
Britaniyalı lobbiçilər Azərbaycandan 'ətraf mühit qoruyucusu' yaratdıqları üçün ittiham olunublar
Britaniyalı siyasətçilərə yaxın "Teneo" lobbi şirkəti COP29 iqlim sammiti öncəsi Azərbaycanın imicini yaxşılaşdırmaq üçün 4.7 milyon dollar pul alıb. "Democracy for Sale" (Satılan Demokratiya) təşkilatının araşdırmasında belə deyilir.
Araşdırmada Azərbaycanın "ətraf mühitlə bağlı məsuliyyətli imicini yaratmaq" üçün Böyük Britaniyanın keçmiş hökumət üzvlərinin də çalışdığı nəhəng bir şirkətin media təlimləri keçirdiyinə və "ölkənin narrativlərinin inkişafına dair" məsləhətlər verdiyinə diqqət çəkilir.
Bakıda lobbiçilərə Ceff Morrell başçılıq edir. O, Azərbaycanın ən böyük xarici yatırımçısı, BP şirkətinin keçmiş yönəldicisi olub.
Yarım iş günü çalışacaq britaniyalı məsləhətçilərə ayda 25-50 min dollaradək bonuslar ödəniləcək. Lobbiçilər arasında keçmiş baş nazir Boris Consonun baş biznes məsləhətçisi Aleks Hikman da var.
COP29-un Azərbaycanda keçirilməsini tənqid edənlər ölkədə gəlirlərin 60 faizinin neft-qaz satışından gəldiyini, insan haqları ilə bağlı durumun ürəkaçan olmadığını deyirlər.
Teneo və Azərbaycan hökuməti araşdırmaçılara məsələ ilə bağlı şərh verməyib.
Bu yaxınlarda sosial şəbəkələrdə milyonlarla izləyicisi olan "Nas Daily"nin videobloqerlər komandası da Azərbaycanda keçiriləcək COP29 sammiti barədə videoçarx hazırlayıb.
Noyabrın 11-dən 22-dək Bakıda keçiriləcək həmin sammitə qatılacaq dünya liderləri iqlim dəyişikliyinin mənfi sonuclarını birgə aradan qaldırmaq planlarını müzakirə edəcəklər.
Rusiya Ukraynada mühüm kəndi ələ keçirdiyini bildirir
Ukrayna ordusu sənaye şəhəri - Kuraxovo yaxınlığında şiddətli döyüşlər getdiyini xəbər verir. Həmçinin, Rusiya qoşunlarının Donbasın strateji baxımdan mühüm Kuraxovka kəndi ətrafında 100-dən çox hücum gerçəkləşdirdiyini bildirsə də, onun tutulması ilə bağlı iddiaları şərh etməyib.
Noyabrın 3-də tərəflər qarşılıqlı dron hücumları gerçəkləşdirib.
Rusiya Müdafiə Nazirliyi düşmənin 20-dək PUA-sını zərərsizləşdirdiyini bildirib.
Gecəboyu sürən döyüşlərdən sonra gücü tükənən Ukrayna əsgərləri geri çəkilib və rusiyalılar irəliləyiblər.
Noyabrın 3-də rusiyalılar önəmli nəqliyyat məntəqəsi sayılan Pokrovskın 6 kilometrliyindəki bir kəndi tutduqlarını bildiriblər. Bu bilgini də təsdiqləməyən Ukrayna Baş Qərargahı Pokrovsk civarına 19 hücumun gerçəkləşdirildiyini, düşmənin başlıca səylərinin Promin və Vişnyovoye kəndləri səmtinə yönəldiyini deyib. Bununla belə, Ukrayna ordusu ən gərgin durumun Kuraxovo yaxınlığında olduğunu etiraf edib.
Bir gün öncə rusiyalılar şəhərə yaxın böyük su anbarının olduğu Kuraxovka kəndini ələ keçidiklərini bildiriblər.
Rusiyanın əsas məqsədi Pokrovsk şəhərini işğal etməkdir. Önəmli nəqliyyat və tədarük məntəqəsi olmaqla yanaşı, burada Ukraynanın sənayesi üçün böyük önəm daşıyan koks kömür mədəni yerləşir.
Ukrayna ordusunda əsgər, təchizat, eləcə də silah çatışmazlığı gözə çarpır. Bu durum ukraynalıların Rusiya hücumlarına dirənişini əngəlləyir.
'Amnesty International' etirazçı iranlı tələbəni azad etməyə çağırıb
"Amnesty International" etirazını oxuduğu universitetin həyətində soyunmaqla bildirən iranlı tələbəni dərhal azad etməyə çağırıb. Həmin tələbə "Bəsic" üzvləri ilə güvənlik qüvvələrinin basqısına məruz qaldığından elə davranmışdı. "Amnesty International"ın bəyanatında belə deyilir.
İran hakimiyyəti alt paltarınadək soyunan xanım tələbəni universitetin xaricində həbs etmişdi. Olayla bağlı videonu öncə "Əmir Kabir" tələbə kanalı, ardınca kürdlərin "Hengaw" insan haqları qrupu, "Amnesty International" və digər qurumlar yaymışdı.
"Azad edilənədək hakimiyyət onu işgəncə və digər pis davranışdan qorumalı, ailə üzvləri və vəkillə görüşə şərait yaratmalıdır", - bəyanatda əksini tapan sözlərdir.
Təşkilat həbs zamanı tələbənin döyülmə və cinsi zorakılığa məruz qalması ilə bağlı ittihamları müstəqil və qərəzsiz araşdırmağa, hadisəni törədənləri məsuliyyətə cəlb etməyə çağırıb.
Olayın səbəbləri ilə bağlı iki versiya var
"The Associated Press"in bilgisinə görə, tələbə yarımhərbi "Bəsic" qrupunun üzvləri ilə güvənlik qüvvələrinin basqısına məruz qalıb. Onlar xanım tələbənin baş örtüyünü və paltarını cırıblar. Buna etiraz olaraq alt paltarınadək soyunan tələbə universitet ərazisini nümayişkaranə şəkildə dolaşıb və ali məktəbin həyətindəcə oturub.
İranın "Fars" xəbər agentliyi isə iddia edir ki, tələbə uyğun geyimlə dərsə gəlmədiyi üçün universitet mühafizəçilərinin xəbərdarlığına etiraz olaraq soyunub.
Xanım tələbə ilə sakitcə danışıldığı və onunla aqressiv davranılmadığı deyilsə də, "Əmir Kabir" kanalının yaydığı bilgiyə görə, həbs zamanı onun başını maşının qapısına çırpdıqlarından təkərlərin üzərində qan izləri olub.
